Displaying 1 - 10 out of 11 entries.
![]()
Germanic Lexicon Project
Search results
Home
Texts
Search
Messages
Volunteer
About
Search Help
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0175, entry 6
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
frosti, a, m. the name of a horse, freq. in Icel.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0005, entry 1
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
with, Eg. 364; hlaða mörg skip af korni, load many ships with corn, Fms. xi. 8; klyfja tvá hesta af mat, Nj. 74; var vágrinn skipaðr af herskipum, the bay was covered with war ships, 124; fylla ker af glóðum, fill it with embers, Stj. 319; fylla heiminn af sínu kyni, to fill the world with his offspring, Ver. 3. III. denoting the substance of which a thing is made, of; used indifferently with ór, though ór be more frequent; þeir gerðu af honum jörðina, af blóði hans sæinn ok vötnin, of the creation of the world from the corpse of the giant Ymir; the poem Gm. 40, 41, constantly uses ór in this sense, just as in modern Icelandic, Edda 5; svá skildu þeir, at allir hlutir væri smíðaðir af nokkru efni, 147 (pref.); húsit var gert af timbrstokkum, built of trunks of timber, Eg. 233; hjöhin vóru af gulli, of gold, golden, Fms. i. 17; af osti, of cheese, but in the verse 1. c. ór osti, Fms. vi. 253; línklæði af lérepti, linen, Sks. 287. 2. metaph. in the phrases, göra e-t af e-ti (to dispose of), verða af (become of), hvat hefir þú gört af Gunnari, what hast thou done with Gunnar? Njarð. 376; hvat af motrinuni er orðit, what has become of it? of a lost thing, Ld. 208; hverfr Óspakr á burt, svá eigi vita menn hvat af honum er orðit, what has become of him? Band. 5. IV. de- noting parentage, descent, origin, domicile, abode: 1. parentage, of, from, used indifferently with frá; ok eru af þeim komnir Gilsbekkingar, descend from them, but a little below -- frá honum eru konmir Sturlungar, Eb. 338, cp. afkvæmi; af ætt Hörðakára, Fms. i. 287; kominn af Troj- umönnum, xi. 416; af Ása-ætt (Kb. wrongly at), Edda I.
. metaph., vera af Guði (theol.), of God, = righteous, 686 B. 9; illr ávöxtr af íllri rót, Fms. ii. 48; Asia er kölluð af nafni nokkurar konu, derives her name from, Stj. 67; af honum er bragr kallaðr skáldskapr, called after his name, Edda 17. 2. of domicile; af danskri tungu, of Danish or Scandi- navian origin, speaking the Danish tongue, Grág. ii. 73; hvaðan af löndum, whence, native of what country? Ísl.
. especially denoting a man's abode, and answering to á and í, the name of the farm (or country) being added to proper names, (as in Scotland,) to distinguish persons of the same name; Hallr af Síðu, Nj. 189; Erlingr af Straumey, 273; Ástríðr af Djúpárbakka, 39; Gunnarr af Hlíðarenda (more usual frá); þorir haklangr konungr af Ögðum, king of Agdir, Eg. 35, etc.; cp. ór and frá. V. denoting a person with whom an act, feeling, etc. originates, for the most part with a periphrastic passive: 1. by, the Old Engl. of; as, ek em sendr hingað af Starkaði ok sonum hans, sent hither by, Nj. 94; inna e-t af hendi, to perform, 257; þó at alþýða væri skírð af kennimönnum, baptized of, Fms. ii. 158; meira virðr af mönnum, higher esteemed, Ld. 158; ástsæll af landsmönnum, beloved, íb. 16; vinsæll af mönnum, Nj. 102; í allgóðu yfirlæti af þeim feðgum, hospitably treated by them, Eg. 170; var þá nokkut drukkið af alþjóð, there was somewhat hard drinking of the people, Sturl. iii. 229; mun þat ekki upp tekið af þeim sükudólgum mínum, they will not clutch at that, Nj. 257; ef svá væri í hendr þér búit af mér, if í had so made everything ready to thy hands, Ld. 130; þá varð fárætt um af föður hans, his father said little about it, Fms. ii. 154. 2. it is now also sometimes used as a periphrase of a nom., e. g. ritað, þýtt af e-m, written, translated, edited by, but such phrases scarcely occur in old writers. VI. denoting cause, ground, reason: 1. origin- ating from, on account of, by reason of; af frændsemis sökum, for kinship's sake, Grág. ii. 72; ómáli af áverkum, speechless from wounds, 27; af manna völdum, by violence, not by natural accident, of a crime, Nj. 76; af fortölum Halls, through his pleading, 255; af ástsæld hans ok af tölum þeirra Sæmundar, by his popularity and the eloquence of S., Íb. 16; af ráðum Haralds konungs, by his contriving, Landn. 157; úbygðr af frosti ok kulda, because of frost and cold, Hkr. i. 5.
. adverbially, af því, therefore, Nj. 78; af hví, why? 686 B. 9; þá verðr bóndi heiðinn af barni sínu, viz. if he does not cause his child to be christened, K. þ. K. 20. 2. denoting instrumentality, by means of; af sinu fé, by one's own means, Grág. i. 293; framfæra e-n af verkum sinum, by means of one's own labour, K. þ. K. 42; draga saman auð af sökum, ok vælum ok kaupum, make money by, 623. I; af sínum kostnaði, at hi s own expense, Hkr. i. 217.
. absol., hún fellir á mik dropa svá heita at ek brenn af öll, Ld. 328; hann fékk af hina mestu sæmd, derived great honotur from it, Nj. 88; elli sótti á hendr honum svá at hann lagðist í rekkjn af, he grew bedridden from age, Ld. 54; komast undan af hlaupi, escape by running, Fms. viii. 58; spinna garn af rokki, spin off a wheel (now, spinna á rokk), from a notion of instrumentality, or because of the thread being spun out (?), Eb. 92. 3. denoting proceeding, originating from; lýsti af höndum hennar, her hands spread beams of light, Edda 22; allir heimar lýstust (were illuminated) af henni, id.; en er lýsti af degi, when the day broke forth, Fms. ii. 16; lítt var lýst af degi, the day was just beginning to break, Ld. 46; þá tók at myrkja af nótt, the 'mirk-time' of night began to set in, Eg. 230; tók þá brátt at myrkva af nótt, the night grew dark, Hkr. ii. 230. 4. metaph., standa, leiða, hljótast af, to be caused by, result from; opt hlýtst íllt af kvenna hjali, great mischief is wrought by women's gossip (a proverb), Gísl. 15, 98; at af þeim mundi mikit mein ok úhapp standa, be caused by, Edda 18; kenna kulda af ráðum e-s, to feel sore from, Eb. 42; þó mun her hljótast af margs manns bani, Nj, 90. 5. in adverbial phrases, denoting state of mind; af mikilli æði, in fury, Nj. 116; af móð, in great emotion, Fms. xi. 221; af áhyggju, with concern, i. 186; af létta, frankly, iii. 91; af viti, collectedly, Grág. ii. 27; af heilu, sincerely, Eg. 46; áf fári, in rage; af æðru, timidly, Nj. (in a verse); af setning, com- posedly, in tune, Fms. iii. 187; af mikilli frægð, gallantly, Fas. i. 261; af öllu afli, with all might, Grág. ii. 41; af riki, violently, Fbr. (in a verse); af trúnaði, confidently, Grág. i. 400. VII. denoting regard to, of, concerning, in respect of, as regards: 1. with verbs, denoting to tell of, be informed, inquire about, Lat. de; Dioscorides segir af grasi því, speaks of, 655 xxx. 5; er menu spurðu af landinu, inquired about it, Landn. 30; halda njósn af e-u, Nj. 104; er þat skjótast þar af at segja, Eg. 546, Band. 8.
. absol., hann mun spyrja, hvárt þér sé nokkut af kunnigt hversu for með okkr, whether you know anything about, how, Nj. 33; halda skóla af, to hold a school in a science, 656 A. i. 19 (sounds like a Latinism); en ek gerða þik sera mestan mann af öllu, in respect of all, that you should get all the honour of it, Nj. 78. 2. with adjectives such as mildr, illr, góðrafe-u, denoting disposition or character in respect to; alira manna mildastr af fo, very liberal, often-banded, Fms. vii. 197; mildr af gulli, i. 33; góðr af griðum, merciful, Al. 33; íllr af mat en mildr af gulli, Fms. i. 53; fastr af drykk, close, stingy in regard to, Sturl. ii. 125; gat þess Hildigunnr at þú mundir góðr af hestinum, that you would be good about the horse, Nj. 90, cp. auðigr at, v. at, which corresponds to the above phrases; cp. also the phrase af sér above, p. 4, col. I, ll. 50 sqq. VIII. periphrasis of a genitive (rare); provincialis af öllum Predikaraklaustrum, Fms. x. 76; vera af hinum mesta fjandskap, to breathe deep hatred to, be on bad terms with, ix. 220; af hendi, af hálfu e-s, on one's behalf, v. those words. IX. in adverbial phrases; as, af launungu, secretly; at" hljóði, silently; v. those words.
. also used absolutely with a verb, almost adverbially, nearly in the signification off, away; hann bað þá róa af fjörðinn, pass the firth swiftly by rowing, row the firth off, Fms. ix. 502; var pá af farit þat seni skerjóttast var, was past, sailed past, Ld. 142; ok er þeir höfðu af fjórðung, past one fourth of the way, Dropl. 10: skína af, to clear up, of the skv, Eb. 152; hence in common language, skína af sér, when the sun breaks forth: sofa af nóttina, to sleep it away, Fms. ii. 98; leið af nóttin, the night past away, Nj. 53; dvelja af stundir, to kill the time, Band. 8; drepa af, to kill; láta af, to slaughter, kill off;
. in exclamations; af tjöldin, off with the awnings, Bs. i. 420, Fins, ix. 49.
. in the phrases, þar af, thence; hér af, hence, Fms. ii. 102; af fram, straight on, Nj. 144; now, á fram, on, advance. X. it often refers to a whole sentence or to an adverb, not only like other prepp. to hér, hvar, þar, but also re- dundantly to héðan, ru'-ðan, þaðan, whence, hence, thence. 2. the preposition may sometimes be repeated, once elliptically or adverbially, and once properly, e. g. en er af var borit at borðinu, the cloth was taken off from the table, Nj. 176; Guð þerrir af (off, away) hvert tár af (from) augum heilagra manna, God wipes off every tear from the eyes of his saints, 655 xx. vii. 17; skal þó fyrst bætr af lúka af fé vegaiula, pay off, from, Gþl. 160, the last af may be omitted -- var þá af borið borðinu -- and the prep. thus be separated from its case, or it may refer to some of the indecl. relatives er or sem, the prep. hvar, hér, þar being placed behind them without a case, and referring to the preceding relative, e. g. oss er þar mikit af sagt auð þeim, we have been told much about these riches, Band. 24; er þat skjótast þar af at segja, in short, shortly. Eg. 546; þaðan af veit ek, thence í infer, know, Fms. i. 97. XI. it is moreover connected with a great many verbs besides those mentioned above, e. g. bera af, to excel, whence afbragð, afbrigði; draga af, to detract, deduct, hence afdráttr; veita ekki af, to be hard with; ganga at, to be left, hence afgangr; standast af um e-t, to stand, how matters stand; sem af tekr, at a furious rate; vita af, to be conscious, know about (vide VII). D. As a prefix to compounds distinction is to be made be- tween: I. af privativum, denoting diminution, want, deduction, loss, separation, negation of, etc., answering indifferently to Lat. ab-, de-, ex-, dis-, and rarely to re- and se-, v. the following COMPDS, such as segja, dicere, but afsegja, negare; rækja, colere, but afrækja, negligere; aflaga, contra legem; skapligr, normalis, afskapligr, deformis; afvik, recessus; afhús, afhellir, afdalr, etc. II. af intensivum, ety- mologically different, and akin to of, afr-, e. g. afdrykkja = ofdrykkja, inebrietas; afbrýði, jealously; afbendi, tenesmus; afglapi, vir fatuus, etc. etc. Both the privative and the intensive af may be con- tracted into á, esp. before a labial f, m, v, e. g. á fram = af fram; ábrýði = afbrýði; ávöxtr = afvöxtr; áburðr = afburðr; ávíta = afvíta (?). In some cases dubious. With extenuated and changed vowel; auvirðiligr or övirðiligr, depreciated, = afv- etc., v. those
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0128, entry 4
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has not been hand-corrected.
However, the page is reserved and someone is correcting it.ENDA, a copul. conj. with a slight notion of cause or even disjunc- tion: [the use of this copulative is commonly regarded as a test word to distinguish the Scandin. and the Saxon-Germ.; the A. S. ende, Engl. and, Hel. end, Germ, imd being represented by Scandin. auk, ok, or og: whereas the disjunctive particle is in Scandin. en, enn, or even enda, answering to the PIngl., A. S., and Germ, aber, but; the Gothic is neutral, unless jab, by which Ulf. renders /ecu, be -- auk, ok :-- this differ- ence, however, is more apparent than real; for the Icel. 'enda' is pro- bably identical with the Germ, and Saxon und, and: in most passages it has a distinct copulative sense, but with something more than this] :-- and, etc. I. with subj., a standing phrase in the law, connecting the latter clause of a conditional premiss, i/so and so, and if..., and again if... ', or it may be rendered, and in c a s e that, and supposing that, or the like. The following references will make it plainer; ef goðitui er um sóttr, enda haft hann öðrum manni í hönd selt..., þá skal 'hann ok sekja ..., ifa suit lies against the priest, ' and'he h as named a proxy, then the suit lies also against him (viz. the proxy), Grág. i. ()=;; ef skip hverfr ok so eigi til spurt á þrim vetrum, enda se spurt ef þeim löndum üllum er vár tunga er á, þá ..., if a ship disappears without being heard of for three years, 'and' inquiry has been made from all the countries where ' our tongue' is spoken, then ..., 218; ef goðinn gerr eigi nemna féránsdórn, enda sé hann at loguni beiddr ..., þá varðar goð- anum fjörbaugsgarð, if the priest name not the court of ftirán, 'and' has been lawfully requested thereto, then he is liable to the lesser outlawry, 94; nu hefir maðr sveinbarn fram fært í æsku, enda verði sá maðr veginn siðan, þá ..., i/- a man has brought a. boy up in his youth, ' and in case that' he (the boy) be slain, then ..., 281; ef maðr færir meybarn fram ..., enda beri svá at..., ok (then) skal sá maðr ..., id.; ef menn selja ómaga sinn af landi héðan, ok eigi við verði, enda verði þeir ómagar færðir út hingat síðan, þá..., 274; hvervctna þess er vegnar sakir standa nbættar á milli manna, enda vili menn sættask á þau mál..., þá ..., ii. 20; ef sá maðr var veginn er á (who has) vist með konu, enda sé þar þingheyandi nokkurr., ., þá ..., 74; þat vóru log, ef þrælar væri drepnir fyrir manni. enda (a?i d in case thai) væri eigi færð þrælsgjöldin fyrir hina þriðju sól, þ;i ..., Eg. 723, cp. Eb. 222; þótt maðr færi fram ellri mann, karl eðr konu, í baniæsku, enda (a;z d in case that) berisk réttartar síðan um þá menn, þá skal..., 281; ef þú þorir, enda sér þú nokkut at manni, if tboti darest, 'and supposing that' thou art something of a man, Fb. i. 170, segja má ek honum tíðendin ef þú vilt, enda vekir þú hann, 'and supposing that' thou wilt awake him, Fms. iv. 170; en þeir eru skilnaðar- menn réttir er með hvárigum fóru heiman visir vitendr, enda (and even) vildi þeir svá skilja þá, Grág. ii. 114; enda fylgi þeir hvárigum í brant (supposing they), id.; hvat til berr er þú veizt úorðna hluti, enda sér þú eigi spámaðr, supposing that thou art a prophet, Fms. i. 333. 2. rarely with indie.; ef kona elr burn með óheimilum manni, enda gelzt þó fé um, hón á eigi..., Eb. 225. II. even, even if, usually with indie.; kona á sakir þær allar ef ruin vill reiðask við, enda komi (even if) eigi fram loforðit, Grág. i. 338: in single sentences, þá skal hann segja búum sinum til, enda á þingi, even in parliament, ii. 351: the phrase, e. svá (even so), eigi þau handsöl hennar at haldask, enda svá þau er, i. 334; enda er þó rétt virðing þeirra, ef..., and their taxation is even (also) lawful, if..., 209: in mod. usage very freq. in this sense (= even). III. denoting that a thing follows from the premiss, and consequently, and of course, and then, or the like, and forsooth, freq. in prose with indie.; man ek eigi optar heiinta þetta fé, enda verða þér aldri at liði síðan, 7 shall not ca ll for this debt any more, ' and also' lend thee help never more, Vápn. iS; ef þeir eru eigi fleiri en fimm, enda eigi fieri, if they are not more than five, and also not less, Gn'ig. i. 38; enda eigu menu þá at taka annan logsogumann ef vilja, and they shall then elect another speaker if they choose, 4; enda skuluni vér þi'v leysa þik, and then of course we shall loose thee, Edda 20; varðar honum skóggang, enda verðr hann þar óheilagr, and of course or and even, and to boot, Grág. ii. 114; skal hann segja til þess;'i nianna- mótum, enda varðar honum þá eigi við log, i. 343; á sá sök er hross ;'i, enda verðr sá jamt sekr um nautnina sem aðrir menu, 432; þá á siik þá. hvárr er vill, enda skal lögsögumaðr ..., 10; enda á hann kost at segja löglcigor á féit, ef hann vill þat heldr, 217; tnii ek honum miklu betr en (than) öðrum, enda skal ek þessu ráða, and besides í will settle this myself, Eg. 731; synisk þat jafnan at ek em fégjarn, enda man svti enn, it is well knoivn that í am a money-loving man, and so it will be too in this case, Nj. 102; beið ek af því þinna atkvæða, enda num öllum þat bezt gegna, 7 waited for thy decision, and (as) that will be the best for all of us, 78; er þat ok likast at þór sækit með kappi, cnd. í munu þeir svá verja, and sowill they do in their turn, 227; Hall- gerðr var fengsöm ok storlyiul, enda (and on the other hand) kallaði hón til alls þess er aðrir áttu í nánd, 18; mikit ma konungs gæfa um slika hluti, enda mun mikill frami fásk í ferðinni ef vel tekst, Fms. iv. í 29; Ölver var málsnjallr ok muldjarfr, e. var hann vitr maðr, 235; ekki mun ek halda til þess at þú brjótir log þín, enda eru þau eigi brotin, ef..., neither are they broken, if..., Fb. i. 173, Mork. 81. 2. with a notion of disjunction, and yet; eigi nenni ek at hafa þat saman, at veita Högna, enda drepa bróður hans, 7 cannot bear to do both, help Hogni and yet kill his brother, Nj. 145; er þér töldut Grænland vera veðrgott land, enda er þat þó fullt af jöklum ok frosti, that you call Greenland a mild climate, and yet it is full of frost and ice, Sks. 209 B. 3. ellipt. in an abrupt sentence, without a preceding premiss; enda tak nu öxi þína, and now take thy axe (implying that í can no longer prevent thee), Nj. 58; enda þarf her mikils við, 94; maðrinn segir, enda fauk hüfuðit af bolnum, the man continued, -- nay, the bead flew off the body, Ld. 290: even in some passages one MS. uses ' enda, ' another ' ok, ' e. g. skorti nu ekki, enda var drengilega eptir soft (ok var drengilega eptir sótt, v. l.), Fms. viii. 357; cp. Fb. iii. 258, 1. 16, and Mork. 7, 1. 15: the law sometimes uses ' ok' exactly in the sense of enda, ef maðr selr ómaga sinn af landi brott, ' ok' verði hinn aptrreki er við tók, þá ..., Grág. i. 275.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0264, entry 29
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
HITI, a, m. [Engl. heat; Dan. hede; Germ. hitze], heat, Vsp. 51; ór frosti í hita, Edda 39, Sks. 60, Fms. v. 350: metaph. ardour, Mar.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0285, entry 26
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
HRÍÐ, f. [A. S. hrîð a GREEK in the poem Widsith; Scot. and North. E. snow-wreath] :-- a tempest, storm, in old writers only of a snow storm, as also in present use, except in western Icel., where rain and sleet are also called hríð; hríðir ok íllviðri, Rb. 102; hríð mikla görði at þeim, Nj. 263; hríð veðrs, 282; önnur hríð kom þá menn riðu til alþingis (A.D. 1118) ok drap fé manna fyrir norðan land, Bs. i. 74; í ógurligum hríðum, 656 B. 12; þá görði á harða veðráttu ok hríðir á fjallinu, ok hinn sjötta dag Jóla höfðu þeir hríð, Sturl. iii. 215; þá gerði at þeim hríð svá mikla, at hríðin drap til dauðs son hans frumvaxta, Fms. vi. 31; þá létti hríðinni, a violent snow storm, Bjarn. 55; síðan létti upp hríðinni, Fb. ii. 194; laust á fyrir þeim hríð mikilli, Dropl. 10; en hríðin hélzt hálfan mánuð ok þótti mönnum þat langt mjök, 11; þá kom hríð sú á Dymbildögum at menn máttu eigi veita tíðir í kirkjum, Bs. i. 30; hríð með frosti, Fas. iii. 318. 2. metaph. a shock, attack, in a battle; hörð, snörp, hríð, Fms. ii. 323, viii. 139, Hkr. iii. 158, Nj. 115, Eg. 492, passim; þá lét jarlinn binda postulann ok berja svipum, en er gengnar vóru sjau hríðir (rounds) bardagans, 656 B. 4; Dags-hríð, Orra-hríð, Ó. H. ch. 227, Fms. vi. 421. 3. medic., in plur. paroxysms of pain, of fever; hafa harðar hríðir, sóttar-hríðir, paroxysms of fever: but esp. pangs of childbirth (fæðingar-hríðir); Forðum lögðust fjöll á gólf | fengu strangar hríðir, rendering of 'parturiunt montes' of Horace, Grönd. II. the nick of time: 1. a while; nökkura hríð, for a while, Nj. 1; langa hríð, a long while, Ó. H. 31; litla hríð, a little while, Fas. iii. 48; langar hríðir, for long spells of time, Fms. vii. 199; þessar hríðir allar, all this while, Hkr. i. 211; á lítilli hríð, in a short while, Sks. 232 B; um hríð, or (rarely) um hríðir, for a while, Ó. H. 32, Fs. 8, Eg. 59, 91, 95; enn of hríð, Ísl. ii. 360; um hríðar sakir, id., Fs. 134; orrinn er um hríð (a while ago) var nefndr, Stj. 77; sem um hríð (for a while) var frá sagt, 104: in plur., þau vandræði er á þetta land hafa lagzt um hríðir, N. G. L. i. 445; höfu vér nú um hríðir iðuliga skoðat hana, Gþl. v. 2. adverb, phrases,
. hríðum, frequently; at þeir væri hríðum at Staðarhóli, Sturl. i. 62; stundum í Hvammi en hríðum at Stað, 193; hann mælti allt til andláts síns ok söng hríðum ór psaltera, Fms. vii. 227, cp. Hdl. 38.
. í hríðinni, immediately, at once; hann fór í hríðinni upp til Hofs, Fms. ix. 520; báru þeir hann þá í hríðinni ofan í Naustanes, Eg. 398; þegar í hríðinni ( = Lat. jam jam), Stj. 7; þásk hans bæn þegar í hríðinni, 272, 274; þá bað Sveinn at þeir færi til Sandeyjar, ok fyndisk þar, þvíat hann lézk þangat fara mundu í hríðinni, Orkn. 388; létusk þá enn sex menn í hríðinni, Eb. 278; þrem sinnum í hríðinni, thrice in succession, D. N. ii. 225; so also, í einni hríð, all at once, Tristr. 6. III. local (rare), space, distance; Erlingr ríðr mest, þar næst Ubbi, ok var þó hríð löng á millum, Mag. 9; stundar-hríð, Hkr. i. 150.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0577, entry 19
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
SNÆR, m., this word has three different forms, snær, snjár, snjór; (analogous to sær, sjár, sjór; slær, sljár, sljór; mær, mjár, mjór); of these snær is the oldest, snjár rare, snjór prevalent in mod. usage: gen. snæs; acc. snæ, snjá, snjó: before a vowel the v (also written f) appears, snjófar, Bs. i. 198; dat. snævi, 656 A. ii. 8; snjávi, 623. 3; snjófi, Vtkv. 5, Dipl. ii. 14; nom. pl. snjóvar, Hdl. 41, Bs. i. 198, etc.; acc. gen. pl. snjófa, Lv. 25, Dipl. ii. 14; snjáva, Fms. ii. 97; dat. pl. snævum (snjávum, Fms. ix. 233), snjávum, snjóvum: in mod. usage the v has been dropped, dat. snjó, pl. snjóar, snjóa; this shortened form also occurs in old writers, esp. before the suffixed article, snænum, K.Þ.K. 6 (Kb.); snæ (dat.), Grág. ii. 88; snjánum, K.Þ.K. 12 B; snjónum, Bs. i. 198: [Ulf. snaiws; common to all Teut. languages, as also to Gr. and Lat., though without the initial s.] A. Snow; snævi hvítara, 656 A. ii. 8; snjávi hvítari, Niðrst. l.c.; hvítar sem snjár, Hkr. i. 71; hafði snjá lagt á fjöllin, 46; en er váraði ok nokkut leysti snjó ór hlíðum, Fs. 25; sem sólskin snæ lægir, Anal. 283; snjór var á jörðu, Gísl. 32; er snjó lagði á heiðar, Orkn. 4; snjó ef snjór er, sjó et sjór er, N.G.L. i. 339; snjór var fallinn, Fms. viii. 171; lagði á þá snjáva ok úfærðir, ii. 97; nú náir eigi vatni, getr snjó, K.Þ.K. 6 (Kb.); með snjófi ok frosti, Dipl. ii. 14; þá vóru snjófar miklir, Eg. 543; sakir frosts ok snjóva, Dipl. ii. 14, and passim. II. in pr. names, mostly the older form Snæ-, Snæ-björn, Snæ-kollr, Snæ-laug (spelt Snjó-laug, Bs. i. 285, note 4): contr., Snjólfr, qs. Snæ-úlfr. snjóvar-fullr, adj. full of snow, Bs. i. 198. B. COMPDS: snæ-blandinn, part. blended with snow, Bs. i. 198. snæ-fall, n. a fall of snow, Fms. viii. 52, Finnb. 312. Snæ-fjöll, n. pl. Snæfell, a mountain in Icel. snæ-fugl, m. the snow-bunting, emberiza nivalis, Edda (Gl.); whence Snæfugls-staðir, a local name in Icel. snæ-fölva, u, f. = snjóföl, Ld. 204. snæ-hús, n. a snow-house dug in the snow, Bs. i. 324. snæ-hvítr, adj. = snjóhvítr, Hom. 80. snæ-kollr, m. a mound of snow, a nickname, Fms. ix. snæ-kváma, u, f. a fall of snow, Bs. i. 669. snæ-kökkr, m. (snjó-kökkr), a snowball, Fms. vii. 230, Dropl. 22. Snæ-land, n. Snowland, the first name given to Iceland, Landn. 26. snæ-lauss, adj. = snjólauss; fjöll snælaus, Landn. 175. snæ-liga, adv. snowy, Fms. vii. 20. snæ-lítill, adj. with little snow. Fms. xi. 7. snæ-ljós, n. a 'snow-light' snow-blink, Eggert Itin. 121. snæ-mikit, n. adj. much snow, Landn. 324, Finnb. 242. snæ-nám, n. a thaw, Fms. iv. 42 (snjá-nám, Hkr. l.c.), D.N. ii. 35. snæ-skafa, u, f. the whirling of snow, mod. skaf-kafald, Ísl. ii. 87. snæ-skriða, u, f. a snow-slip, Bs. i, Gísl. 33. snæ-vetr, m. a snowy winter, MS. 415. 19. snæ-þryma, a nickname, Landn.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0686, entry 15
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
VÁS, n. wetness, toil, fatigue, from storm, sea, frost, bad weather, or the like; þola vás ok erviði, Fms. i. 222; fékk hann mikit vás ok erviði, viii. 18; þverr kraptrinn mikit í vásinu ok hernaðinum, Orkn. 464; Eiríkr kveðsk minna mega við vási (uosi Cod.) öllu, enn var, Fb. i. 538; í þeirri ferð fengu þeir mikit vás af íllviðri, frosti ok snjávum, Fms. ix. 233; höfu vér nú móðir verit af hungri ok kulda ok miklu vási, Post. 645. 100; þér erut menn móðir af vási, Eg. 204. COMPDS: vás-búð (mod. vosbúð), f. toil, fatigue from vás; fleiri v. hafði hann en vér höfum, Fms. ix. 369; var þar hörð vásbúð, þvíat öll hlaðan draup, 234; hafa haft marga v., id.; geta vásbúð, Eb. (in a verse). vás-ferð and vás-för, f. a wet journey, Fms. vii. (in a verse), Fagrsk. vás-klæði, n. rain-clothes, Fms. i. 149, Grett. 98 A, Mar. vás-kufl, m. a rain-cloak, Nj. 32, Ld. 268. vás-kyrtill, n. a rain-cloak, D.N. iv. 468. vás-samr, adj. wet and toilsome; austr v. eða erviðr, Grett. 95 A; vássamt embætti, Stj. 368. vás-tabarðr, m. a rain-tabard, D.N. vás-verk, n. wet work, Eb. 256.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0720, entry 30
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
VÆTTR, f., dat. vætti, Grett. 176 new Ed., Hom. 129 (Ed.); used neut., Hom. 195, l. 4: [A.S. wiht; Engl. wight; Germ. böse-wicht] :-- a 'wight,' being; Brynhildar, armrar vættar, Gkv. 1. 22; vön sé sú vættr vers ok barna, 23; Brynhildar, armrar vættar, 22; þegi þú, rög vættr, Ls. 59, 61, 63; þá segi ek þér, vesöl vettr, Hom. 152; nú sá þér hverjar vættir er þess höfðu neytt, mýss ok ormar, Ó.H. 109. 2. esp. of supernatural beings; svá brenna mik nú bænir Ólafs konungs, sagði sú vættr, Ó.H. 188; Guð, hví metr þú þik þess, at sýna afl þitt við jamnústyrkt vætr sem ek em, Hom. 195; ertú maðr eða andi eðr önnur vættr, Art. 79; hollar vættir, Frigg ok Freyja ok fleiri goð, Og.; blóta heiðnar vættir, K.Þ.K.; hann hafði kastað trú sinni ok görðisk guðníðingr ok blótaði nú heiðnar vættir, Nj. 272; hann kvað íllar vættir því snemma stýrt hafa, Korm. 240; kann vera nokkur íll vættr hafi lagizk á féit, Fms. xi. 158; ú-vættr, an 'un-wight,' an evil wight; mein-vættr, q.v.; görninga-vættr, galdra-v., a sorceress; þeirri görninga vætti, Grett. 176; land-vættir, q.v.: vitta vettr, a 'witch wight,' a sorceress, Ýt. B. vætta or vetta, in the phrase, ekki vætta, no whit, naught; dat. engu vætta, gen. enskis vætta. Mr. Jón Thorkelsson, of Reykjavík, suggests that vætta is a nom. neut. (like auga), of which vætna (see hvat-vetna) is the gen. plur. (as augna from auga); ekki vætta (nobody) má forðask, Sks. 82; ok kemsk ekki vætta yfir, Art. 28; ok skorti (ekki) vætta um vetrinn, Fms. v. 313; höfðu þeir ekki vætta at sök, viii. 18; þeim var nú ok ást á öngu vetti (vetta?) nema á Guði einum, Hom. 129 (Ed., see foot-note); sem honum hefði enskis vetta verit at grandi, 125 (Ed.); svá mikit kafa-fjúk með frosti at engu vetta var út komanda, Fs. 54; öngu vætta vildi hann eira, Fms. xi. 90; ok öngu vætta vanat, Stj. 279; hann gefr sér ekki vætta (naught, not a whit) um hans úvitrleik, 22; hann var ekki vætta hræddr, not a whit afraid, 154; anza ekki vætta, to heed not, 81; nokkut vætta, aught, something, 164, 181, 280. C. vætr, as an adverb = naught, cp. Goth. ni-waiht or waiht-ni = GREEK, the negative particle né being dropped; hyggsk vætr hvatr fyrir, Ls. 15; át vætr Freyja, svaf vætr Freyja, Þkv.; vinna vætr, Vkv. 39; sér vætr fyrir því, Skv. 1. 39; leyfi ek vætr, I praise it not, Eg. (in a verse). 2. with gen., vætr manna, no man, Hbl. 22; vætr véla no fraud, Am. 5; vætr hjóna, none of the household, 94; ey-vit (q.v.), aught.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0749, entry 14
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
þungi, a, m. a load, burden, heaviness; at honum yrði mikill þungi at honum, Ísl. ii. 357; með torveldum ok þunga, Fms. x. 368; er hann dró eigi eptir sér þesskonar þunga, encumbrance, Al. 83; léttu, Dróttinn, þunga þessa frosti, Mar.; lina þvílíkum þunga, Dipl. ii. 14; mikill þ. með snjóvi ok frosti hefir á legit ...; svá sem til þunga við yðr, as a burden to you, id. 2. a burden, impost, taxation; ok aðrir þungar (imposts, dues) skyldugir kirkjum, H.E. i. 507; verðr mér heldr at því þ. enn gagn, Stj. 528; þó fékk hón öngan létta á sínum þunga (tbroes), Mar.; Guð virði við hann undir hvílíkum þunga hann á at standa, Bs. i. 821; þér sem erviðið og þunga eruð þjáðir, N.T. 3. a load, cargo; kaupa þar þunga, malt, vín ok hveiti, Eg. 79; var þar enn til þunga hveiti ok hunang,, 469; þungi var fluttr til bæjar af öðrum löndum, Ó.H. 110; Þórir spurði hvat þunga Asbjörn hefði á skipinu, 115. 4. heaviness, drowsiness; þótt þunga eðr geispa slái á hann, Fms. vi. 199, Mar. COMPDS: þunga-fullr, adj. burdened, oppressed, Flor. 8. þunga-vara, u, f. (-varningr, -varnaðr, m.), heavy goods (iron, salt, and the like), Fb. iii. 342, N.G.L. iii. 122, Fms. vi. 375.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0779, entry 25
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
vaðall, m. = vaðill, a wading; eptir vaðal í frosti, after wading in frost, Bs. i. 387.
Result Page: 1 2 Next
Germanic Lexicon Project (main page)
This search system was written by Sean Crist
Please consider volunteering to correct the data in these online dictionaries.
No rights reserved. Feel free to use these data in any way you please.