Displaying 61 - 70 out of 93 entries.
![]()
Germanic Lexicon Project
Search results
Home
Texts
Search
Messages
Volunteer
About
Search Help
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0308, entry 5
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
högg-eyx, f. a hewing axe, hatchet, Fbr.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0309, entry 11
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
HÖGGVA, also spelt heyggva, Sæm. (Kb.); pres. höggr, mod. also heggr; pl. höggum, mod. höggvum; pret. hjó, hjótt, hjó, mod. hjó, hjóst, hjó; pl. hjoggum and hjuggum, mod. only the latter form; a Norse pret. hjoggi = hjó, D. N. ii. 331; pret. subj. hjöggi and heyggi, mod. hjyggi; part. högginn, mod. but less correct, höggvinn, which also is freq. in the Editions; but in the MSS. usually abbreviated, hög&g-long;, höggt UNCERTAIN, = högginn, höggit: [not recorded in Ulf.; A. S. heawan; Engl. hew, hack; Hel. hauwan; O. H. G. houwan; Germ. hauen; Dan. hugge; Swed. hugga] :-- höggva denotes to strike with an edged tool, slá and drepa with a blunt one: 1. to strike, smite with a sharp weapon; höggr sá er hlífa skyldi, he strikes who ought to shield, a saying: to deal blows with a weapon, hann görði ymist hjó eða lagði, Nj. 8; hann hjó títt ok hart, passim; höggva báðum höndum, 29; h. sverði, öxi, strike with, i.e. to brandish, a sword, axe, Fms. v. 168, Gs. 6; h. til e-s, to deal a blow to one, smite, Grág. ii. 7, Al. 78; h. e-n bana-högg, to smite with a deathblow, Eg. 220: to cut down, destroy, þeir hjuggu drekann mjök, Fms. vii. 249: to maim, ef maðr höggr hund eða björn til háðungar manni, Grág. ii. 121; h. rauf á hjálmi, Al. 78: the phrases, h. sik í lends manns rétt, Fms. ix. 399: spec. phrases, höggðú allra manna armastr, nú hjóttu Noreg ór hendi mér! Ek þóttumk nú Noreg í hönd þér höggva, Ó. H. 184. 2. to put to death, behead, Fms. vii. 250, 251, xi. 148-152: to kill, högg þú hestinn, Nj. 92: to kill cattle, slaughter, h. bú, búfé, kýr, geitr, naut, Landn. 293, Eg. 532, Fms. vi. 95, xi. 123, Fb. i. 186: höggva strandhögg, Eg. 81. 3. to fell trees; höggva skög, Grág. ii. 294; h. keyrivönd, id.: absol., hann hefir höggit í skógi mínum, Nj. 98, passim: to cut grass (rarely), ef maðr höggr hey á hlut annars manns, N. G. L. ii. 112; upp höggvit gras, cut grass, Dipl. iv. 9, Jm. 7, (else always slá of mowing.) 4. to bite, of snakes (högg-ormr); Miðgarðsormr hjó hann til bana, Edda 155; naðran hjó fyrir flagbrjóskat, 76: of a wound from a boar's tusk, ef svín höggr mann, Gþl. 190: the phrase, h. hest sporum, to prick a horse with the spur, Mag. 9. II. with prepp.; höggva af, to hew or cut off; h. af kampa ok skegg, to cut off the beard, K. Þ. K.; h. af lim, Sks. 555; to kill, slaughter, h. af fé, Ld. 64; höggva af sér, to parry off, Fms. v. 13 :-- h. niðr, to cut down, i. 38; to kill, butcher, vii. 261, Orkn. 120; hjuggu þeir niðr mungát sitt (by cutting casks to pieces), Fms. vii. 249 :-- h. upp, to cut down a tree, Greg. 48, Matth. iii. 10; h. upp skip, to break a ship up, Fms. iii. 228, ix. 381; h. upp hús, to break a house up, viii. 166 :-- h. ór, to cut out, metaph. to make even; vóru margar greinir þær er ór þurfti at h. milli biskups ok leikmanna, Bs. i. 751; láta konung ok erkibiskup ór h. (smooth) sagðar greinir, 773. III. reflex. to be cut, hacked; hjósk skjöldr Helga, Dropl. 24. 2. recipr. to exchange blows, fight; þeir hjuggusk nokkura stund, Háv. 56; þeir h. til í ákafa, Bret. 74. 3. metaph., höggvask í mitt mál, to begin abruptly, in the middle of a sentence; taka heldr at upphafi til, en höggvask í mitt mál, Landn. 275, v.l.; ef enn höggsk nokkurr í ok mælir svá, cuts in, objects, Skálda 168: þótti honum nú taka mjök um at höggvask, things looked hard, Grett. 142; þótti honum hart um höggvask, Bs. i. 423.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0351, entry 2
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
B. COMPDS: Konunga-bók, f. the Book of Kings, the history of the kings of Norway, also called Konunga-æfi, originally a work of Ari, and since applied to later recensions of the same work; hér hefr upp Konungabók eptir sögn Ara prests Fróða, inscription to Hkr., Cod. Fris. p. 3; also, Æfi Noregs-konunga, Knytl. S. ch. 1, 21, 100; Bók Noregs-konunga, Fb. i. 152. konunga-fundr, m. a meeting of kings, Ann. 1273. Konunga-hella, u, f. name of a place, Fms. konunga-hús, n. a king's house, palace, 625. 95. konunga-kyn, n. royal kin, royalty, Fms. i. 107. konunga-móðir, f. mother of kings, a nickname, Fms. konunga-skipti, n. change of kings, succession, Germ. thronwechsel, Ver. 19, Bret. 70. konunga-stefna, u, f. a congress of kings, Fms. vii. 62, Sturl. i. 1, Edda 89. konunga-sætt, f. peace among kings, Fms. v. 158. konunga-tal, n. a series of kings, Fms. x. 378: the name of a poem, Fb. ii. 520. Konunga-æfi, f. the Lives of Kings, the name of a historical work, Íb. 3. konunga-ætt, f. = konungakyn, Fms. i. 187, vii. 279. konungs-atsetr, n. a king's residence, Finnb. 270. konungs-borg, f. a king's castle, Stj. 519. konungs-bréf, n. a king's writ, warrant, Fms. ix. 443. konungs-bryggja, u, f. a king's bridge, Fms. vii. 183. konungs-bú, n. a royal estate, Eg. 372, Fms. i. 90, iv. 255. konungs-bær, m. a king's residence, Hkr. i. 40. konungs-dómr, m. = konungdómr, Gþl. 185. konungs-efni, n. a future king, Fms. viii. 332, Js. 15. konungs-eiðr, m. a king's oath, coronation oath, Jb. 50. konungs-eign, f. a king's property, Gþl. 338. konunga-eigur, f. pl. royal property, Hkr. ii. 20. konungs-eyrendi, n. a royal errand, Fms. vii. 19. konungs-fundr, m. audience given by a king, Sks. 282. konungs-garðr, m. a king's palace, the king's treasury, Eg. 409, Fms. vii. 159, 207, Sks. 669; er konungsgarðr rúmr inngangs en þröngr brottfarar, Eg. 519. konungs-gata, u, f. the king's highway, Stj. 333. konungs-gipta, u, f. the king's good luck, cp. Lat. fortuna Caesaris; k. fylgir þér, Fms. ii. 60, v.l. konungs-gjöf, f. a king's gift, Eg. 183. konungs-gæfa, u, f. = konungsgipta, Fms. ii. 60. konungs-görsemi, f. a king's jewel, see görsemi, Fas. ii. 349. konungs-heiti, n. a king's name, Edda. konungs-herbergi, n. a king's cabinet, Fms. vii. 314, Gþl. 139. konungs-hirð, f. a king's hirð (q.v.), Fbr. 116. konungs-hús, n. a king's house, Grág. ii. 170. konungs-höfn, f. a king's haven, Fbr. 122, Fms. ix. 447. konungs-höll, f. a king's hall, palace, Ver. 31. konungs-jörð, f. a king's estate, Gþl. 79. konungs-kveðja, u, f. an address to a king, Bárð. 180. konungs-lauss, adj. kingless, Fms. iv. 355. konungs-leyfi, n. a king's leave, Fms. vi. 98. konungs-lið, n. the king's troops, Fms. viii. 70. konungs-lúðr, m. the king's trumpet, Fms. vii. 287, Hkr. iii. 325. konungs-lykill, m. a Norse law term, the king's key = an axe, which opens all doors and chests; munu þeir bera konungslykil at húsinu, they will break it by force, Fms. vi. 188; ek hefi at varðveita konungslykil þann er at öllum kistum gengr ok lásum ... Vegglagr sér at hann mun upp höggva kistuna ef hón væri eigi upp lokin, Fbr. 46 new Ed. konungs-lægi, n. the king's berth, Fas. i. 528, Hkr. iii. 79, 83. konungs-maðr, m. a king's man, Eg. 17, Sks. 253, 341, Fms. i. 10, 280, Ó. H. 216, passim. konungs-mörk, f. a royal forest, Grág. ii. 408, Gþl. 79. konungs-nafn, n. a king's title, Eg. 590, Fms. i. 6, vii. 1. konungs-nautr, m. a king's gift, Ísl. ii. 226, Ld. 204, Hallfred. konungs-níðingr, m. a traitor to the king, Fms. viii. 387. konungs-orð, n. the king's command, order, Fms. ix. 443. konungs-reiði, f. the king's anger, Fms. ix. 454. konungs-réttr, m. the king's right, Fms. vii. 305. konungs-ríki, n., mod. kóngs-ríki, Germ. königsreich, a kingdom, Fms. i. 85, xi. 30, Ant. 289, Sks. 464, passim. konungs-setr, n. a royal residence, Fms. ix. 330. konungs-skip, n. a king's ship, Fms. vii. 260, Sturl. iii. 132. konungs-skrúði, a, m. king's apparel, Stj. 601. konungs-smiðr, m. the king's smith, Fas. i. 15. konungs-sómi, a, m. royal dignity, Hkr. iii. 240. konungs-steði, a, m. the king's stithy, i.e. the mint, Js. 157, Fms. viii. 166. konungs-sveit, f. the king's retinue, Fms. ix. 22. konungs-sverð, n. the king's sword, i.e. the secular power, Js. 19. konungs-sýsla, u, f. a royal office, district, Eg. 27, 36, Hkr. ii. 162. konungs-sæti, n. the king's seat, residence, Fms. vi. 439, Sks. 108, Stj. 76. konungs-tekja, u, f. election of a king, Bret. 70, Fms. ix. 8, Hkr. ii. 20, iii. 146. konungs-tign, f. royal dignity, Fms. iii. 48, vii. 22. konungs-umboð, n. royal commission, konungsumboðs-maðr, m. the king's commissary, Gþl. 20. konungs-vald, n. royal authority, Gþl. 533. konungs-vinr, m. a king's friend, Fms. ix. 368. konungs-vígsla, u, f. a coronation, Fms. vii. 306, x. 14, Hkr. iii. 146, Gþl. 63. konungs-þing, n. the king's assembly, = húsþing (q.v.), Gþl. 438. konungs-þræll, m. the king's thrall, a term of abuse, Ó. H. 120, Bárð. 82. Ld. 4. konungs-æfi, f. a king's life or reign. Gþl. 70.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0362, entry 69
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
KVERK, f., pl. kverkr, mod. kverkar: I. in sing. the angle below the chin; hann tók undir kverkina ok kyssti hana, Nj. 2; ok var allt þrútið undir kverkinni, Bs. i. 382; Þjóstólfr laust undir kverkina, Fms. vii. 211: metaph. the inner bight or angle, of an axe, undir kverk öxinni, Nj. 84; féll hverr boðinn í kverk öðrum, Fms. xi. 13; bita-k., sperru-k., the angle under a cross-beam. II. in plur. the throat; konungr for höndum um kverkr sveininum, Ó. H. 196; ör stóð um þverar kverkrnar, Eb. 244; tekr hann þá um kverkr henni, Fms. iii. 224; höku, kinnr eða kverkr, Edda 109; þá er hann leggr hana um kverkr sér, MS. 625. 183; hann laust fremri hyrnu undir kverkr þeim, Fms. vii. 191; nístir tunguna við kverkrnar, Al. 77, Grett. 101 new Ed.; kverknar
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0373, entry 2
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
B. COMPDS: langa-bein, n. long-bone, a nickname, Sturl. langa-búr, n. a 'long-bower,' a store-room, Dipl. iii. 4, v. 18. langi-djákn, m. long-deacon, a nickname, Sturl. Langa-fasta, u, f. the long fast, Lenten fast, Grág. i. 245, 246, 291, K. Þ. K. 122, 124, Rb. 82, Stj.; langaföstu-ígangr, the beginning of Lent, Grág. i. 122. Langi-frjádagr, m. Good Friday, K. Þ. K., N. G. L. passim. Langa-spjót, n. 'Long-espée,' Long-spear, a nickname, Fms. langa-töng, f. 'long-prong,' the middle finger. II. lang-afi, a, m. a great grandfather. lang-amma, u, f. a great grandmother; langömmu-bróðir, -systir, a great granduncle, aunt. lang-áss, m. a purlin, opp. to þvertré, Fms. ix. 512. lang-bakki, a, m. (see bakki 2); in the phrase, skjóta í langbakka, to stave off for a long time, Fms. x. 132. lang-band, n. the purlin along the roof in a house. lang-barðr, m. a halberd, Hkm. 7; Edda (Gl.) reckons it amongst swords: name of a serpent, Edda (Gl.) Lang-barðar, m. pl. the Lombards, either from their beard (barð) or battle axe (barða), Skv. 3, Greg. 63. Langbarða-land, n. Lombardy, Mart. lang-bein, n. = langabein, a nickname, Ann. lang-bekkr, m. a long bench, bench lengthways, opp. to þverbekkr, Fms. vi. 193, Sturl. i. 142, iii. 182. Lang-brók, f. 'Long-breek,' nickname of a lady on account of her tall stature, Nj. lang-eldar, m. pl. long fires (see eldr II), Eb. 276, Nj. 15, Korm. 144. lang-ermar, f. pl. long sleeves, Fms. vii. 321. lang-feðgar, m. pl. agnate-forefathers, ancestors by the father's side, counted upwards, Hkr. i. 1, Eg. 2, Nj. 158. langfeðga-kyn, n. the lineage of langfeðgar, Hkr. i. 14. langfeðga-nöfn, n. pl. the name of one's langfeðgar, Edda 153 (pref.) langfeðga-tal, n. a tale or roll of langfeðgar, agnate pedigree, Eg. 536: the name of an old historical work containing ancient pedigrees of kings, Hkr. i. (pref.) langfeðga-tala, u, f. = langfeðgatal, Nj. 25. langfeðga-ætt, f. = langfeðgakyn, Fms. x. 158. lang-feðgin, n. pl. ancestors, agnate and cognate. lang-feðr, m. pl. = langfeðgar, and langfeðra-tal, n. = langfeðgatal, Gþl. 284, Stj. 331, Fagrsk. 151, Hom. 46. lang-feðri, n. = langfeðgar, Landn. 167. lang-ferð, f. a long journey, Sturl. ii. 185, Fs. 51, Bs. ii. 162. langferða-maðr, m. one who 'fares' far, a far traveller, Fs. lang-frami, a, m. lasting fame, Orkn. 466, Fb. ii. 513, Mar.; á langframann, mod. til langframa, adverb. for good, Rétt, 4. 25. lang-fættr, adj. long-legged, Stj. 276. lang-för, f. = langferð, Eb. 298. lang-gæði, n. long-lasting, corrupt from langæð. lang-gæðr and langæðligr, adj. a later and inferior form for langær, langæligr, Bs. i. 62, Fas. iii. 57. lang-háls, m. long-neck, a nickname, Landn. lang-hálsaðr, adj. long-necked, Njarð. 364. lang-hendr, adj. with long hands, Ld. 298. Lang-hlíðingar, m. pl. the men from Langahlíð, Sturl. lang-húfr, m. long-hulk, name of a ship, Bs. lang-húsa, að, to run, in a pun (langhús = rann), Krók. 63, 64. lang-hyggja, u, f. long-suffering, Barl. 42. lang-höfðaðr, adj. long-beaked, of a ship, Hkv. 1. 24. lang-höfði, a, m. a nickname, Sturl. lang-knakkr, m. a kind of bench, Finnb. 310. lang-lega, u, f. a long stay, of a weatherbound ship, Fms. ix. 296; as also of long sickness in bed. lang-leggr, m. the long leg, bone of a leg of mutton, Bárð. 176, Háv. 40. langleggjar-stykki, n. a leg of mutton, Háv. 40. lang-leiði, n. lengthwise; langleiði sín á milli, at a long distance, Stj. 73, Eg. 579. lang-leikr, m. length, Stj. 346. lang-leitr, adj. long-faced, Fms. i. 155, ii. 20, vii. 175, 321, Þiðr. 174, Bs. i. 72. lang-liðit, n. part. after a long time, Bs. ii. 133. lang-liga, adv. for a long time past, = mod. langalengi, Js. 24, Sturl. iii. 297, Fas. ii. 268. lang-lífi, n. long life, Fms. vii. 73, K. Þ. K. 60. lang-lífr, adj. long-lived, Fs., Fms. iii. 173. lang-loka, u, f. 'long-lock,' a kind of eight-lined verse in which the first and the last line make a sentence, whilst the six between them are intercalary, of which Edda (Ht.) 14 furnishes a specimen: in mod. usage langloka is a poem not divided into strophes, for specimens of which see Snót 72, 215. lang-lund, f. long-suffering, langlundar-geð, n. id. lang-minni, n. a long memory. lang-minnigr, adj. having a long memory, Nj. 30, v.l.: long to be remembered, Pr. 158. lang-mælgi, f. long-winded talk, Fms. v. 225. lang-mæli, n. long talk, Hom. 125, Bs. ii. 117. lang-mæltr, part. long-spoken, long-winded, Sks. 316, Hom. (St.) lang-nefjaðr, adj. long-nosed, Sturl. ii. 133, iii. 105. lang-nefjur, f. pl. rowlocks, Edda (Gl.) lang-nefr, m. long-nose, a nickname, Sturl. lang-niðjar, m. pl. a descending lineage by the father's side, pedigree of agnates, counted downwards, Vsp. 16; opp. to landfeðgar when counted upwards in time. lang-nætti, n. the long night, Fr. lang-orf, n. a long handle of a scythe, Korm. 38, Sturl. i. 180, Sks. 358. lang-pallr, m. a dais along (not across) the hall, Fms. vi. 439. lang-reið, f. a long ride, Vígl. 61. lang-ræða, u, f. a long talk, Fms. ix. 252. lang-ræðr, part. long-spoken, long-winded, Sks. 316. lang-ræki, n. rancour, an unforgiving temper, N. G. L. ii. 417, Hom. 33, 143. lang-rækr, adj. having a long memory, brooding long over past wrongs, Anal. 171, Eb. 42, Bret. 92, Þiðr. 181, Fas. iii. 520. lang-samlega, adv. incessantly. lang-seta, u, f. a long stay, Vm. 113. lang-setis, adv. lengthways, lang-skepta, u, f. a long-shafted spear, Karl. 405. lang-skeptr, part. long-shafted, Sks. 388, Fs. 64. lang-skip, n. a long ship, a kind of large ancient ship of war, distinguished from the lesser skeið, both being distinguished from the merchant's knörr (cp. Gr. GREEK, Lat. longa navis), Hkv. 2. 11, Ó. H., Fms. passim, Eg. 37, 42; langskips mastr, rá, segl, a mast, yard, sail of a long ship, Sturl. i. 194, Eg. 198, 515, Fms. vii. 30, passim. langskipa-görð, f. building of a langskip, Gþl. 121. langskips-búza, u, f. = langskip, Hkr. ii. 143. langskips-menn, m. pl. the crew of a long ship, Fms. ii. 16, Fs. 92. lang-skör, f. the lower hem of a tent, Fas. i. 372. lang-staðinn, part. of old date, long-standing, Lv. 77. lang-stóll, m. a long seat, Vm. 7, Fas. i. 84. lang-stræti, n. a long street, Fms. viii. 319. lang-sýnn, adj. far-sighted, Fas. i. 157. lang-sæi, f. a far sight, Edda i. 544. lang-sær, adj. long-sighted, prophetic, Lv. 81. lang-talaðr, part. long-spoken, Fms. i. 288. lang-úðigr, adj. = langrækinn, Hkr. iii. 252. lang-vari, a, m.; til langvara, to last long, Njarð. 376. lang-vaxinn, part. longish, Fms. ii. 59. lang-vé, mod. lang-vía, u, f. a bird, columbus troile, Edda (Gl.) lang-viðir, m. pl. the long timbers in a house or ship, N. G. L. i. 65, 100, Hom. 95. lang-viðri, n. pl. long-continued weather, heat, cold, or the like. lang-vinnr, adj. long-lasting, of sickness, bad weather, or the like. lang-vinr, m. a friend of long standing, Hm. 157, Fas. ii. 64, Bárð. 173; langvinirnir rjúfask sízt, a saying, Grett. 184 new Ed. lang-vist, f. a long abode, Hom. 9, Fr.: adv. langvistum, staying long, Fbr. 33, Fms. vii. 112, Eg. 227, Fs. 149. lang-vængr, m. long wing (?), Vm. 27. lang-þili, n. the wainscot lengthwise, opp. to þverþili, Gþl. 346. lang-æð, f. long-lasting; til langæðar eða fullnaðar, Bs. i. 740, Ant. 112. lang-æliga, adv. for a long time, Sturl. ii. 186, MS. 625. 77. lang-æligr, adj. long-lasting, Stj. 47, Fas. i. 171, Bs. i. 311. lang-ær, adj. [langr and æ = ever, or akin to Germ. ew, ewig], long-lasting; langætt musteri, MS. 677. 6: vegsama föður þinn ok móður, svá at þú sért langær yfir jörðinni, Stj. 301 (Fifth Commandment); hverr eldrinn mun vera heitari ok langærri, Fms. vii. 37; má vera at sigrinn verði ekki langær, ii. 10; at langær friðr standi í þessu landi, Bs. i. 572.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0376, entry 37
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has not been hand-corrected.
However, the page is reserved and someone is correcting it.lág-skeptr, adj. with a s h or t handle, of an axe, Fms. ii. 71, 100.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0395, entry 24
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
LJÓSS, adj., compar. ljósari, superl. ljósastr; gen. fem. sing. ljóssar, Vkv. 5, mod. ljósrar; dat. fem. sing. ljóssi, Korm. (in a verse), mod. ljósri; gen. pl. ljóssa, mod. ljósra :-- light, bright, shining; ljóss ok fagr, Edda 7; ljóss dagr, a bright day, Sól. 12; ganga ljósum logum (allit.), with 'light lowes,' bright lights; um morguninn eptir er ljóst var, Hkr. i. 61; gera ljóst, to dawn, Anal. 228; verða ljóst, to grow light, dawn, Fms. ix. 21, Eg. 219: of metals, ljósa exi, a bright shining axe, Ld. 276; ljósan lé, a bright scythe, Fsm.; ljósir aurar, the bright gold, Sól. 34: of a light-coloured horse, ljóss hestr and Lýsingr, but the ancients said hvítr hestr: of hue, ljóss í andliti, Fms. ix. 535; líki ens ljósa mans, Hm. 91; þat ljósa lík, Sól. 12; löttu ávalt ljósar, the 'bright,' fair ones, i.e. the ladies, Am. 29; sinnar ljóssar kvánar, Vkv. 5: ljós vara, light 'ware,' ermine, Eg. 69: also of food, milk, and the like, whence ljósa-verk, n. dairy work, Nj. 185; cp. hvítr matr. II. metaph. clear, evident, plain; ljóst er boðorð Drottins, Hom. 96; en hitt er ljóst, at ..., Eg. 64; Egill segir í fám orðum it ljósasta um ferð sína, 409; hann kvaðsk hafa spurt af et ljósasta um hans erendi, Ld. 176; mæli ek því þetta svá ljóst, at ek veit ..., Nj. 102; kallaði hann þá ljóst um málefni, Fms. vii. 141 :-- ljóss em ek í því, ek vil at ..., I am clear in that matter ..., Ísl. ii. 406; því vil ek ljósan gera mik, make a clean breast, Bs. i. 720: clear, easy to see, understand, and the like. Ljósa-vatn, n. Light-water, Bright-water, a local name, whence Ljós-vetningar, m. pl. the men from L., Nj., Landn.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0438, entry 10
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
MUNNR, m., old nom. muðr, in poems, but gen. munns, dat. munni; [Ulf. munþs = GREEK; A.S. muð Engl. mouth; Germ. and Dan. mund; Swed. mun] :-- the mouth, Edda 71, 109; hafa slíkar ræður í munni, Fms. ii. 292; leggya e-m orð í munn, Fær. 254; segja, mæla fyrir munni sér, to say in a low voice, Al. 2, Vígl. 31; má eigi einum munni allt senn segja, Fms. xi. 43, v.l.; also, einum munni, with one mouth, unanimously; mæla feigum munni, Nj. 9; e-m verðr orð (vísa) á munni, to utter, Sd. 139, Fb. i. 525; ferr orð er um munn líðr, a saying, Vápn. 15; lúk heill munni sundr, well said! Band. 37 new Ed.; mæla af munni fram, Fms. vi. 375; mælandi muðr, a speaking mouth, able to speak, N.G.L. i. 61; halda munni, to hold one's tongue; það er mikit í munni, big in the mouth (in talk), but really small; vera mestr í munninum, of a braggart :-- of beasts, með gapanda munn, Edda 41; þá mun hann alla yðr í munni hafa, Fagrsk.; úlfs-munnr, Fms. vi. (in a verse); frá leons munni, Stj. 463, Grág. i. 383 (of a horse): of a bird, 623. 9; but commonly kjöptr, nef, goggr, q.v. II. metaph. the steel mount of an axe or hammer, (öxar-muðr, hamars-muðr); öxin hljóp niðr í steininn svá at muðrinn brast ór allr ok rifnaði upp í gögnum herðuna, Eg. 181; öx nær álnar fyrir munn, 715, Ld. 276, Gullþ. 20; hann kastar frá sér öxinni, ok kom í stein ok brotnaði ór allr muðrinn, Sd. 177; hamars-muðrinn sökkr djúpt í höfuðit, Edda 30; nema Einarr kyssi öxar munn enn þunna, Fms. vi. (in a verse). 2. an opening; sekkjar munninum, Stj. 214; but usually munni (the weak form). III. a nickname, Fb. iii, Landn.; gull-muðr = chrysostomus. COMPDS: munna-magi, a, m. the maw of a cod-fish. munn-biti, a, m. a bit, little mouthful. munn-eiðr, m. swearing, Sks. 25. munn-fagr, munn-fríðr, adj. with a fine-shaped mouth, Fms. viii, (in a verse). munn-fyllr, f. a mouthful, Edda 47. munn-harpa or munn-herpa, u, f. 'mouth-harp,' cramp in the mouth from cold: the name of an ogress, Edda (Gl.) munn-ligr, adj. oral, and munn-liga, adv. orally. munn-lítill, adj. with a small mouth, Stj. 79. munn-ljótr, adj. with an ugly-shaped mouth, Nj. 39, Fms. ii. 20. munn-mæli, n. pl. sayings, saws. munn-nám, n. = munnshöfn, Bs. i. 241. munn-rugl, n. twaddle, Stj. 401. munn-setja, setti, to set the edge, sharpen, N.G.L. iii. 198. muunn-sopi, a, m. a 'mouth-sip,' draught. munn-stórr, adj. large-mouthed. munn-stæði, n. the part of the face about the mouth, Eg. 304. munn-sviði, a, m. a soreness of the mouth, munn-tal, n. chatter; munntal jötna, poët. = gold, see the legend in Edda 47. munn-varp, n. a kind of metre, Edda 137: an extemporised ditty. munn-vatn, n. 'mouth-water,' saliva. munn-vik, n. pl. the corners of the mouth. munn-víðr, adj. wide-mouthed, Bárð. 165.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0489, entry 1
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
50, 54; blíð regin, Gm. 6, 37, 41, Ls, 32; holl regin, 4; þá er regin deyja, Vþm. 47; urðu heldr hamljó: regin, Haustl. 10; ráð öll ok regin, Hkm. 18; Hrímfaxi heitir er hverja dregr nótt of nýt regin, Vþm. 13, 14 :-- regin is a pantheistic word, including the world, in such phrases as, unz rjúfask regin, 40; þá er rjúfask regin, 52, Gm. 4, Ls. 41; þá er í ráði at regn (i.e. regin, acc.) um þrjóti, then is the end of the world nigh, Hdl. 41; cp. ragna rök, the world-doom, answering to Saxon muspilli; as also ragna-rökr, for the explanation of which word see rök and rökr: ginn-regin, q.v.; upp-reginn, the heavenly powers, Haustl.; þrym-regin, q.v.; ragna sjöt, the seat of the gods = the heavens, Vsp. 33: in prose only in the phrase, enda mælir rán ok regin (acc.) við oss á sogurt ofan, he speaks to us rán and regin, i.e. he scolds and curses, Ölk. 36; hann var Baldr með Ásum, er öll regin grétu, Fas. i. 473, in a paraphrase from a lost poem. II. in pr. names, Reginn, a mythical name, Edda, Völs. S: esp. in compds, Regin-leif, a fem. name, Landn., but mostly contr. Ragn- or Rögn-: of women, Ragna, Ragn-heiðr, Ragn-hildr; of men, Ragnarr, Rögn-valdr, Landn.; cp. old Germ. and Saxon names beginning with Ragin-, mod. Rain-, Rayn-, Ran-, as Reginald, Reynolds. In COMPDS, [cp. Hel. regini-blind, regin-scatho, regin-thiof], mighty, great: regin-djúp, n. the deep sea. regin-djúpr, adj. mighty deep, Vísna bók 1612. regin-dómr, m. pl. the mighty doom, the last judgment, Vsp. 64; rúnar ok regindóma, mighty spells, Hm. 112 (but not in Cod. Reg.) regin-fjall, n. a wild fell, mountain wilderness, Gsp., and in mod. usage. regin-gaddi, a, m. = reginnagli, Edda ii. 494. regin-grjót, n. the holy stones, altars (hörgr), Gs. 19 regin-haf, n. the main, freq. in mod. usage. regin-hylr, m. = regindjúp, Stef. Ól. regin-kungr, adj. = Gr. GREEK, epithet of a king, Hðm. 26. regin-kunnr, adj. world-known, Hm. 112. regin-nagli, a, m. a sacred peg in the ancient high-seats was called so, Eb. 10 new Ed. regin-spönn, f. a kind of axe, Edda (Gl.) regin-þing, n. the great council, Hkv. 1. 50.
Source: Cleasby/Vigfusson, page b0539, entry 1
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]
[Comment on this entry]
[View comments]
The following entry has been hand-corrected once.
jörðu með skapti, to measure land with a spear, Gþl. 286. 2. of a shaft-shapen thing, a comet's tail, Fms. ix. 482: the beam in a weaver's loom, Darr. 2; skaptið upp af hettinum, of a high-raised hood, Karl. 178, 286: the shaft by which a top is spun, in skapt-kringla: the phrase, sýnisk mér sem hann muni ekki þar lengi gengit hafa skapta muninn, Lv. 35. 3. a handle, haft, of an axe, hammer, knife, the shaft or pole of a spear or the like; var skaptið (of an axe), svart af reyk, Eg. 183: of a spear-shaft, K.Þ.K. 96; hafði Ólafr skaptið (the pole) en Hrappr spjótið (the spear's head), Ld. 98; sviðu ... járnvafit skaptið, Sturl. i. 63; this is the common Icel. sense of the word. II. in local names, Skapt-á, Shaft-river, [cp. the Scot. and Engl. name Shafto]; whence Skaptár-fell (sounded Skapta-fell, cp. Shap-fell in Westmoreland); Skaptar-fells-þing (sounded Skapta-fells-þing); whence Skapt-fellingar, m. pl. the men from S., Landn.; Skaptár-jökull, Skaptár-fells-jökull. 2. Skapti, a shaft-maker(?), as a nickname, and since as a pr. name, Landn.
Result Page: Previous 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Next
Germanic Lexicon Project (main page)
This search system was written by Sean Crist
Please consider volunteering to correct the data in these online dictionaries.
No rights reserved. Feel free to use these data in any way you please.