Germanic Lexicon Project
Search results
Displaying 1571 - 1580 out of 1623 entries.

Home

Texts

Search

Messages

Volunteer

About


Search Help


Source: Cleasby/Vigfusson, page b0723, entry 9
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]

[Comment on this entry]
[View comments]

The following entry has been hand-corrected once.

VÖXTR, m., gen. vaxtar, dat. vexti, pl. vextir, acc. vöxtu, mod. vexti; [Ulf. wahstus = GREEK; Dan. væxt; from vaxa, q.v.]:-- 'waxing,' size, stature; mikil vexti, Bs. i. 646, Nj. 2; bergrísi at afli ok vexti, Eg. 22; menn litlir vexti, 25; vöxt ok afl, 29; göra klæði við vöxt e-s, 516: of size, öll skip sem vöxtr var at, Sturl. ii. 177; skip vel haffærandi at vexti, Fms. iv. 255; þat skip var gört eptir vexti Orms ins Skamma, vi. 308; þat vatn er vel mikit at vexti, Sks. 90; heimsins vöxt, 195; at mikilleik ok vexti, Ó.H. 235; lítils vaxtar, of small size, Mar. 2. growth, increase; or tungl hefir þrjár nætr vaxtar síns, Rb. 452; vera með vexti, to be increasing, Barl. 169; ganga í vöxt, to increase, Bs. i. 802; fara í vöxt, to increase, Fms. ix. 430; færa í vöxt, to exaggerate, vi. 14: increase, interest, heimta fulgurnar með vöxtum, Grág. i. 270; taka vöxtu á sínu, 180; taka til vaxta, 183; á-vöxtr, q.v. 3. way of growth, shape; ritinn með lykkju á's en með öllum vexti és, Skúlda; líkr e-m á vöxt ok viðbragð, Fms. vi. 12. 4. growth, produce; skóg með tupt ok vexti, crop, Vm. 114; á-vöxtr, q.v. II. metaph. standing, state, the circumstance of a case, esp. in plur.; eigi er svá við vöxt, it does not stand so, Fb. iii. 333; sjám hverir vextir á eru, ii. 313, v. 20; hann sagði honum alla vöxtu sem á vóru um þeirra eyrendi, Ld. 46, Karl. 391: the phrase, svá er mál með vexti, at ..., the case stands so, that ..., Lv. 43. vaxta-lauss, adj. without increate or interest, Grág. i. 251.


Source: Cleasby/Vigfusson, page b0723, entry 21
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]

[Comment on this entry]
[View comments]

The following entry has been hand-corrected once.

YÐR, dat. and acc. plur., and yðar, gen. (the original form iðr); Goth. ïzwis = GREEK and GREEK and ïzwara = GREEK] :-- you; biðja yðr (acc.), segja yðr (dat.); but koma til yðar, in endless instances; as also when addressing a person of rank, the plur. is used; vil ek gjarna veita yðr þat, Fms. x. 387, passim: or even sing. and plur. promiscuously. 2. hverr er af yðr Íslendingum, of you Icelanders, Fms, i. 32.


Source: Cleasby/Vigfusson, page b0723, entry 22
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]

[Comment on this entry]
[View comments]

The following entry has been hand-corrected once.

yðvarr, possess. pron., from yður, n. yðvart, gen. yðvars, yðvarrar, yðvars; dat. yðrum, yðvarri, yðru; acc. yðvarn, yðra, yðvart; pl. yörir, yðrar, yður; gen. yðvarra; dat. yðrum; acc. yðra, yðrar, yður: the v is often dropped, thus, yðarr, yðarn, yðars, yðart: in mod. speech and partly in writing an indecl. yðar has been substituted: [Ulf. ïzwar = GREEK; A.S. eower; Engl. your; cp. provinc. Engl. yourn; Germ. euer; Dan. jer] :-- your; konungr yðarr ... yðarr kraptr, Fms. x. 17; yðarri brautferð, 289; yðarra manna, Al. 61; til þakka yðvarra. Eg. 63; höfðingja yðvars, Nj. 8; konungum yðrum, id.; yðvarr vegr, Eg. 423; fund yðvarn, 424; yður för, Nj. 90; yður tign, Fms. x. 367; yðvarri tign, vi. 72, x. 234; yðars ríkdóms, id.; yðvart ríki, með yðrum styrk, i. 87; eyrindi yðart, x. 218; konung yðarn, 11; yðarn Kristinndóm, Hom. 33; þræli yðrum, 623. 30; skipti yður, Eg. 424; yður salkynni, Skm. 2. hverr yðarr, who of you? Fms. ix. 330; tvá hesta skal hafa hverr yðarr, Nj. 32. 3. þá kallaði einn maðr, hví róa djöllar yðrir fyrir oss í alla nótt, ye devils (cp. þinn), Fms. ix. 50.


Source: Cleasby/Vigfusson, page b0723, entry 24
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]

[Comment on this entry]
[View comments]

The following entry has been hand-corrected once.

YFIR, prep. with dat. and acc., also ellipt. or even as adv.; [in Goth. there are two forms, uf = Lat. sub, and ufar = Lat. super, which, as to the form, answer to Icel. 'of' and 'yfir;' but in reality 'of' is in the old vellums used indiscriminately, sometimes = um (q.v.), sometimes = yfir, see p. 462 and um (umb, of), p. 648 sqq.; 'of' as prep. is now obsolete, having been replaced, according to the sense, by um or yfir: Goth. ufar; A.S. ofer; Engl. over; O.H.G. ubar; Hel. ubar; Germ. über; Dan. over; Swed. öfver; Lat. super; Gr. GREEK] :-- over. A. WITH DAT. over, above; hvers manns alvæpni hékk yfir rúmi hans, Eg. 88; þriðja stendr yfir Niflheimi ... brenn eldr yfir Bifröst, Edda 10; yfir lokhvílu sinni, Nj. 183; spretta skörum yfir sér, Fas. ii. 187; tjalda yfir skipi sínu. Eg. 373; jörð gróin yfir viði eðr beinum, Grág. ii. 354; sitja yfir borðum, matborði, dagverði, drykkju ..., to sit at table over one's meat, drink; Nj. 6, 68, Eg. 63, 407, 577, passim; sitja yfir


Source: Cleasby/Vigfusson, page b0724, entry 1
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]

[Comment on this entry]
[View comments]

The following entry has been hand-corrected once.

dómum yfir málum manna, to sit at, attend to cases, as judge, Ó.H. 86; Olafr konungr hafði jafnan með sér tólf ena spökustu menn, þeir sátu yfir dómum með honum ok réðu um vandamál, id.; sitja yfir e-m, to sit over one (a sick person), Fms. vii. 166, ix. 250; styrma yfir e-m, Ld. 40. II. metaph. usages; görask konungr bæði yfir Mörkinni ok Hálogalandi, Eg. 71; konungr yfir Englandi, 263; biskup yfir þeim fjórðungi, Grág. i. 326; hafa vald yfir e-u, Fms. i. 227, x. 48; vera höfðingi ok herra yfir e-u, id.; Þorgils er þá var yfir Skagafirði, 61; dómandi allra mála yfir þeim ríkjum, Fas. i. 513; hann setti bróður sinn yfir Víkinni, Fms. i. 29; sektir yfir e-m, H.E. i. 420; til gæzlu yfir e-m, custody over one, Edda 21; vaka yfir e-m, to wake or watch over, Fms. i. 9, iv. 299; vöku vér hér hverja nótt á Aski yfir váru, Eg. 375: þú vart trúr yfir litlu, eg mun setja þig yfir mikið, Matt. xxv. 23; vil ek eigi hafa flimtan hennar fáryrði yfir mér, Nj. 50; sitja yfir hlut e-s, 89 (see sitja I. 2); ok liggi íllska lengr yfir þeim, threatening them, Fms. x. 265; búa yfir brögðum, Fas. i. 290; hefi ek sét marga dýrliga hluti yfir honum, 623. 55; mér sýnisk svá mikit yfir þér, at mér byðr þat eitt í skap at þú verðir meira stýrandi, Bs. i. 468; allir þeir er nokkurr þrifnaðr var yfir, leystu sik á þrem vetrum, Fms. iii. 18; opt hafa orðit þvílíkar jarteinir yfir heiðnum mönnum, vii. 195; láta vel ílla ... yfir e-u, Ld. 168, Hkr. i. 213, ii. 32 (see láta B. I. 2); láta hljótt yfir e-n, Nj. 232; þegja yfir e-u, Ld. 36; fögnuðr yfir e-u, joy over a thing, MS. 623. 23; aumhjartaðr yfir úförum hvers manns, Sks. 687; lýsa yfir e-u, to declare, Eb. 20, 250, Nj. 93, Ld. 164, 306, Fs. 13, 24, Eg. 141 new Ed., Gísl. 16, Ó.H. 101, 179, Bs. i. 95, 203, 268, 624, Fms. ii. 25, xi. 6, 25: hlyða e-m yfir, see hlýða. III. ellipt. or adverb, usages; eldr, ok katlar yfir, Eg. 238; ætlar hann at görask konungr yfir norðr þar, 71; yfir á Espihóli, Sturl. iii. 261. B. WITH ACC. over, above, denoting motion; limar hans dreifask yfir heim allan, Edda 10; drógu þeir netið yfir hann, ... hlaupa yfir netið ... hleypr hann yfir þinulinn, 40; þeir bundu yfir sik flaka af viði, Fms. ix. 421; Skaði tók eitr-orm ok festi yfir hann, Edda 40; hann tók yfir sik skikkjuna, 'took clothes over himself,' put on the mantle, Nj. 170; binda boð yfir miðjar dyrr, Gþl. 434; leggja e-t yfir altari þín, 655 xxiii; lauf ok limar tóku út yfir skipit, Ó.H. 36; hann felldi hvern yfir annan, Hkr. i. 151; cp. hverr um annan (um C. V); er aldr fór yfir hann, Ó.H. 123; sló miklum ótta yfir hirðmennina, struck great terror into the king's men, Fas. i. 68; skjóta skjóli yfir e-n, Ld. 40; setja menn yfir ríki sitt, Eg. 7; at konungr mundi annan höfðingja setja yfir Norðymbra-land, Fms. i. 24; lét hann taka Knút til konungs yfir ríki þat allt, 112; komask yfir e-t, to come by a thing, Bárð. 175; láta lítið yfir sik, Fms. vii. 29. 2. over, through, across; austr yfir Foldina, Fms. i. 52; hann gékk yfir mark þat, Eg. 490; fara yfir ás nokkurn, ... klif bratt yfir at fara, 576; ríða yfir fljótið, Nj. 82; hverr reiddi yfir Markar-fljót, 142; yfir skóginn, Fms. v. 249; ríðu vestr yfir Lómagnúpssand, Nj. 255; yfir hafit, Fms. vi. 21; er hann kom suðr yfir Fjalir, iii. 36; sigla norðr yfir Foldina, viii. 132; síðan fóru þeir yfir Norðrá, Eg. 134; fara at veizlum yfir ríki sitt, Fms. i. 157; skógr er almannavegr liggr yfir, Fs. 4. II. metaph. over, beyond; hafa vöxt yfir e-n, to have growth over or above another, be taller, Fas. ii. 234; hafa höfuð ok herðar yfir e-n; fram yfir aðra menn, beyond, above, i. 27; yfir þat fram, beyond that, above that, Vm. 19; fram yfir Páskaviku, Sturl. i. 121; fram yfir Jól, Boll. 344; yfir hálf-þrítugt, Fms. ix. 33. III. of direction, with another prep.; yfir á Hól, Hrafn. 9; þeir fúru yfir a Katanes, Fms. ix. 424; þeir sigldu yfir undir Kaupmannaeyjar, 421; upp yfir; fram yfir Grjótteigsá, Hrafn. 6. IV. ellipt. and adverb, usages; kvittr kom yfir, passed over, Eg. 164; lesa yfir, to read, Dipl. iii. 10, Fms. x. 1; kveld kemr yfir, draws on, Finnb. 230; skýflóki gengr yfir, Bárð. 169; um nóttina þann tíma er hringdi yfir, Fms. x. 29; at hann myndi fljótara yfir bera ef hann riði, Hrafn. 7; hestrinn bar hann skjótt yfir ok víða, id.; undir at leiða eðr yfir at keyra, Gþl. 412; göra brú yfir, 411. 2. with verbs; bera, gnæfa, taka yfir, to surpass, passim; vofa yfir, to impend; búa yfir e-u, see búa; hylma ylir, to conceal; bætr yfir, to mend; verpa yfir, to calculate; drepa yfir e-t, to hush down; fara yfir, to pass over; líta, sjá yfir, to oversee, superintend; líða yfir, to pass over, also to faint; stíga yfir, to overcome; staupla yfir, sjást yfir, to overlook, neglect, etc., see the verbs. 3. var hann kátr yfir fram, exceedingly, Sturl. iii. 267; bjargit skútti yfir fram, Fms. vii. 81; sjá yfir upp, Edda 30.


Source: Cleasby/Vigfusson, page b0725, entry 58
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]

[Comment on this entry]
[View comments]

The following entry has been hand-corrected once.

YKKR, dat. and acc. dual, [Ulf. ïggqis = GREEK, and ykkar, gen. dual = Goth. ïggqara = GREEK] :-- you, passim in mod. usage, where the dual ykkr has replaced the plur. yðr, hann beiddi ykkr alla koma.


Source: Cleasby/Vigfusson, page b0726, entry 4
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]

[Comment on this entry]
[View comments]

The following entry has been hand-corrected once.

YLGR, f., gen. ylgjar, dat. acc. ylgi; pl. ylgjar: a she-wolf, Edda i. 478; ylgr gékk á ná, Jd.; kom þar ylgr ein, sjá en sama ylgr ... tungan gékk ór ylginni, Fas. i. 125, 126; ylgjar-barn, ylgjar-áttbogi, a wolf's brood, breed; ylgjar sultr, fyllr, tafn, Lex. Poët.; láta eigi ylgi (acc. sing.) fasta, Km.; ala blóði byrsta ylgi (acc. sing.), Edda (Ht.) 2. metaph., einaga ylgr, the nickname of a termagant, or shrew, Bjarn. (in a verse); er hann var grimmr sjálfr, en hann hafði þá konu fengit, er ek veit mesta ylgi á Norðrlönd komið hafa, þá var honum þess ván, at hann mundi úlf undir fæða en ekki héra, Mirm. 159 (Ed. Mr. Kölbing, 1872).


Source: Cleasby/Vigfusson, page b0727, entry 7
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]

[Comment on this entry]
[View comments]

The following entry has been hand-corrected once.

yr-þjóð, f. = ver-þjóð, the human kind; hve hann (nom.) yrþjóð (acc.) auði gnegir, how he bestows bounties on men, Ad.; allri yrþjóð, ... gramr varði yrþjóðum garð, vellekla.


Source: Cleasby/Vigfusson, page b0727, entry 45
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]

[Comment on this entry]
[View comments]

The following entry has been hand-corrected once.

ÝMISS, a pronom. adj., esp. used in plur.; in Norwegian MSS. often spelt with i, ímiss, ímser, etc.; imisir, N.G.L. ii. 391. [This word is a compd, the latter part being the adverb miss or mis, for which see p. 480; the prefixed syllable ý answers to Goth. aiw- = unquam, GREEK; O.H.G. eo, io; Germ. je; A.S. â; Engl. aye; Hel. io; Icel. æ; see Grimm's Gramm. iii. 51]; hence the oldest form has a double ss, being . uncontracted, ýmissir, acc. ýmissa, Stj.; ýmissum, Orkn. (in a verse), Skv. 3, 39; this uncontracted form still remains in the neut. ýmist. . afterwards it was contracted and turned into a regular participial adjective (see Gramm. p. xix); thus, ýmsir, ýmsar, ýmis, ýmsa, or even dat. ýmsum; acc. ýmsa, ýmsar, ýmis; in the contracted forms the vowel is sometimes sounded short (ymsir). . a radical neut. pl. ýmsi, Edda 46. [Cp. Swed. ömse, ömsom, = alternately; ömsa = to shift.] B. THE USAGES: alternate = Lat. vicissim; hann kvað ýmissa (gen. pl.) vandræði mundu verða ef eigi réðisk bætr á, Íb. 8; mega ormar þar ýmsir meira ok ýmsir þar undan leggja, Merl. 2. 18 (of the two serpents); Hákon jarl ok Gunnhildar-synir börðusk um Noreg ok stukku ýmsir ór landi, Fms. i. 89; færðu ýmsir aðra niðr, ii. 269; höfðu ýmsir sigr, Yngl. S. ch. 4; lágu ýmsir undir, Fs. 42; ok létu þau ýmsi eptir, ok skrækti hvárt-tveggja við hátt, and gave way in turn, Edda 46; þau sátu í einu hásæti, Ólafr ok drottning, Dixin talaði við þau ýmsi, D. addressed them both (the king and the queen) in


Source: Cleasby/Vigfusson, page b0728, entry 3
View original page image as: [TIFF] [PNG]
[View previous entry] [View next entry]

[Comment on this entry]
[View comments (1)]

The following entry has been hand-corrected once.

ÝR, m., gen. ýs, acc. dat. ý; [A. S, eow and iw; Engl. yew; O. H. G. íwa; Germ. eibe] :-- the yew-tree; menn kalla ý einn við, Skálda 171; ýs angr, the yew's bale, i.e. fire, Ó.H. (in a verse). The 'yew' has, strange enough, been omitted from the list of trees in Edda ii. 482, 483. 2. the name of the Rune Y, see introduction. 3. metaph. [cp. Gr. GREEK = a yew and GREEK = a bow], a bow; yew-wood making good bows, hence the Old Engl. custom of planting yew-trees in church- yards to furnish bows for the parish; sveigja ý, to bend a bow, Hofuðl.; ýr dregsk, the bow is bent, Edda (lit.); ý bendum skutu, the shot from the bent bow, Hallgr.; ýs bifvangr, the bow's shivering mansion, i. e. the hand, Kormak: as also ý-setr and ý-stétt, the bow-seat -- the hand: ý-skelflr, the bow-shaker, i. e. an archer, Lex. Poët.: ý-glöð, f. the 'yew-glad,' poét, the shaft, Edda ii. 494: ý-bogi (q. v.), a yew-bow: ý-dróg, the bow-string, poët.: ý-drótt (q. v.), archers: Ý-dalir, in. pl. Yew-dales, the home of the god Ullr, the great archer, Gm.



Result Page: Previous 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 Next

Germanic Lexicon Project (main page)
This search system was written by Sean Crist
Please consider volunteering to correct the data in these online dictionaries.
No rights reserved. Feel free to use these data in any way you please.