This is page 707 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project.

Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.)
Click here to volunteer to correct a page of this dictionary.
Click here to search the dictionary.

This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers.

The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

VILLATTA -- VINDHALS. 707

if ..., Gísl. (in a verse); villtar rúnir, falsified. Am. 9; rísta villt, to write falsely, mis-write, 12; allr lands-lýðr syrgði hann villtan, Hkr. i. 102 (Fms. x. 379). II. reflex. to go astray, miss the way; kenndi þá hvárr öðrum þat er þeir höfðu villzk, Bs. i. 288; hafði hann villzk ok snúisk frá guði, Fb. ii. 392; nú villask þeir þaðan á braut, Grág. ii. 312; þá er frá honum villtisk, 192: with gen., nú villtusk þeir vegar, lost the road, Fms. ii. 77; villisk er nú vegarins, Valla L. 217; villtusk hundarnir farsins, the hounds lost the track, Hom. 120. 2. metaph., þat verðr mörgum manni, at um myrkvan staf villisk, Eg. (in a verse); ef þeim villask váttar, Grág. ii. 209; villtusk allir spådómar, Rb. 381; ok er svá villt fyrir mér (I am so bewildered) at ek veit eigi frá mér, Háv. 56; þeim öllum villtisk sýn, at engi þeirra mátti finna hann, Fb. ii. 385; villtisk hann mér ok mátti ek eigi finna hann, Karl. 309; hón villtisk öll frá mér (she forsook me quite) ok lagði hón íllt fyrir sik, Clem. 137.

villátta, u, f. = villiátt, a false direction, bewilderment; ef maðr gengr á villáttur á mörk ..., ganga á mörk ok villáttu, N.G.L. i. 393, 400.

villi-, in COMPDS: villi-átt, f. a false direction, Sks. 1, 4, v.l. villi-bráð, f. [mid. H.G. wilt-prât; Germ. wild-pret, -braten] :-- venison, Stj. 80, 160, Fas. iii. 274; in western Icel. a kind of minced-meat is called villibráð (= kæfa, q.v.) villi-dýr, n. a wild beast, Sks. 50, Stj. 18, Barl. 81. villi-eldr, m. wild-fire, Edda 34. villi-fygli, n. a wild fowl, Karl. 472. villi-færr, adj. bewildering, difficult to find the way: þeim var villifært til bæjarins, Bjarn. 53. villi-gata, u, f. a wild path. villi-graðungr, m. a wild ox, Art. 78. villi-göltr, m. a wild boar, Stj. 80, Karl. 472. villi-ráða, adj. bewildered, confused, Róm. 226, Eg. 389. villi-sauðr, m. a wild sheep, Karl. 246. villi-skógr, m. a wild forest, Karl. 71. villi-ský, n. a bewildering cloud, Hom. 47. villi-stigr, m. a wild path, Barl. 50, Stj. 637, Sks. 1, 616, Fms. viii. 48, v.l. villi-svin, n. a wild boar, Fms. x. 88, Karl. 10.

VILLR, adj. [Ulf. wilþeis = GREEK; A.S., Engl., and Germ. wild; O.H.G. wildi; Dan.-Swed. vild] :-- wild; hverfa af villum götum, from wild (false) paths, Sks. 4. 2. bewildered, erring, astray; þeir urðu villir á hvára hönd þeim sjór skyldi liggja, Landn. 215 (Hb.); þá ferr þú eigi villr, 625. 75; bera e-t villt upp, to report it wrong, Trist.; dag-villr, N.G.L. i. 400; villr á mörkum, Fms. iii. 56. 3. with gen., þá varð ek villr vega, Hm. 46; villr ertú vegarins, Fas. iii. (in a verse); en þeir villir fari sinna heimhama, Hm. 156; fara daga villt, to confuse the days, to take e.g. Thursday for Friday; also verða daga-viltr; so also átta viltr, confused as to the 'airts' or quarters of heaven, e.g. whether south or east. 4. neut., fara villt, to go astray, Fb. i. 131.

vil-mál, n. = vilmæli, Skv. 3. 12.

vil-mæli, n. a kind word, word of good will; bréf með vilmælum ok gjöfum, Stj. 676; hafa vilmæli við e-n, Háv. 50; nú var svá komit at Steinn heimti þessi vilmæli af Ragnildi, Ó.H. 114: völu vilmæli, Hm. 86.

vil-mæltr, part.; vera e-m v., speaking well of a person, Róm. 298.

vilnaðr, m. a joy, comfort; þat eina var veslum til vilnaðar, Al. 57.

vilnan or vilnun, f. = vilnaðr; styrkrleik vilnunar, ... heilsu fyrir vilnun, Greg. 46; iðrask með vilnan, to repent with hope, Hom. 78; vera í góðri vilnun, in good cheer, Sks. 168 B; vænta sér engrar vilnunar, Al. 109: in mod. usage, favour; ör-vilnan, despair.

vilnask, að, to hope for a thing, deem so and so of it, with gen.; vilnumk ek þess nú, at ..., would that, Vkv. 29; þó vilnumk ek hins, at ..., Fbr. 213; vilnaðisk hann jafnan Guðs miskunnar, en tortryggði aldri, Fms. v. 152; mun ek þess vilnask at hamingja mun fylgja, Fs. 23; vilnumk ek ok gleðjumk ek af Dróttins várs gæzku, 655 xxxiii. 3. 2. act. in mod. usage, to favour, make concession to one; vilna e-m til or vilna e-m í, to remit, a debt or duty. II. er honum mikit í því vilnað, it will do him good, 'tis a favour to him, Clem. 57; þau ein kaup höfðu þeir við áttzk, at þeim var eigi vilnað í, Ölk. ch. 1; ör-vilnask, to despair.

vilpa, u, f. a cesspool, a word freq. in mod. usage, but not recorded in old writers.

vil-reitni, f. = vilnaðr, Hom. (St.)

vilt, n., part. from vilja, wished, desired; era sá vinr öðrum er vilt eitt segir, he is no friend who only speaks as one wills, Hm.

vil-yrði, n. a favourable word, promise.

vilza, u, f. matter out of a sore; vogr ok vilsa.

vim or vím, n. giddiness, a swimming in the head, wavering, as if out of one's senses.

vimarr, m. one who waves or brandishes (Lat. vibrator), Kormak.

vimpill, m. [Old Engl. wimple], a 'wimple,' a kind of hood, veil, Edda ii. 494.

vimul, f. = vimarr; in geir-vimul, name of a Valkyrja, Gm., Edda.

Vimur, f., gen. Vimrar, [cp. Germ. wimmern], the name of a myth. river, Edda 60, Lex. Poët.

VIN, f., gen. vinjar; [Ulf. winja = GREEK, John x. 9; A.S. wine = a pasture; O.H.G. wini; see Grimm's Gramm. ii. 55, 56] :-- a meadow; nú görir hann sér hús ok hagi (perh. haga) ok vini (a house, a pasture, and a 'vin') þá skal biskup eigi taka hann ór setu sinni, N.G.L. i. 9: this ancient word also remains as appellative in vinjar-spann and vinjar-toddi, the technical name for an old Norse tax payable by every household, Ó.H. (see spann and toddi). II. freq. in Norse local names, Björg-vin, Sand-vin, Leik-vin, Horn-vin, Hellu-vin, Enda-vin, Skerf-vin, Töð-vin, Skað-vin, Dal-vin, Döl-vin, Vað-vin or Vöð-vin: usually altered into -yn, Björg-yn (-ynjar), Þópt-yn, Bambl-yn, Töð-yn: or -in, Leir-in, Ullar-in: or -ini, Vöð-ini, Döl-ini, Sköð-ini, Bónd-ini: lastly into -en, Berg-en: so also Skand-in qs. Skand-vin, cp. Scandinavia qs. Scand-in-avia. In Icel. these names are unknown, -- shewing that as early as the time of settlement the word had fallen into disuse as an appellative, see Munch's Norg. Beskr. (pref. xii, xiii).

vin, m. = vinr, q.v.

vina, u, f. a female friend, Lat. amica; vinur ok kunn-konur, Greg. 33; trygg vina, Al. 92, Art.

vinast, að, recipr. to fondle one another, i.e. to pair (sexually, Dan. parres), esp. of birds; fuglar vinast með sætum söng sízt verða þessum dægrin löng, Bb. 1. 18; mátti svo vinast hvort eitt par, 2. 29 (of fishes).

vinátta, u, f. friendship, Nj. 81, Eg. 96, 170, Hrafn. 23, Stj. 171, Ó.H. 126; forn vinátta, Eb. 32, passim in old and mod. usage: vináttu boð, a friendly offer, Hkr. ii. 207; vináttu kærleikr, affection, Stj. 38; vinúttu bragð, a friendly turn, Nj. 228; vináttu góðvili, Stj.; vináttu heit, a promise of friendship, Fms. vii. 18; vináttu kveðja, a greeting of friendship, Sturl. ii. 108; vináttu mark, -merki, a token of friendship, Ó.H. 125, Fms. iv. 280; vináttu-mál, a message, intercourse of friendship, Nj. 18, Fms. i. 53, xi. 229, 249.

vináttu-liga, adv. a friendly manner, Dipl. ii. 11.

vináttu-samliga, adv. in friendly wise, Dipl. i. 3. vináttu-samligr, adj. friendly, amicable, H.E. i. 388, Bs. i. 712.

vin-beina, n. = viðbeina, Bs. i. 367.

VINDA, pres. vind, (vin'g = vind ek, Grett. in a verse, ving ek háls af kjúklingum); pret. vatt (Dan. vandt), vazt, vatt, pl. undu (vundu); subj. yndi; part. undinn: reflex., pres. vizt, and pret. vazt, see below: [Goth., A.S., and Hel. windan; Engl. wind; Germ. winden; Dan. vinde] :-- to wring, twist, Fas. ii. 525; vinda klæði, to wring (wet) clothes, Ld. 46; en er hann kom í eyna vatt hann klæði sín, Eg. 219; vóru allir vátir, settusk þeir niðr við eldinn ok tóku at vinda sik, Eb. 274; hann vatt þar ór skál fulla vatns, Stj. 392; hann tók til fjötursins ok vatt hann í sundr, Fms. xi. 289; hann vatt ljáinn í sundr milli handa sér, Fb. i. 522. 2. to wind; ok undu svá tréit allt at rótinni, Fms. v. 286; vinda vef, to wind the woof; vindum vef Darraðar, Darr.; vinda segl, to hoist sail; undu þeir segl sín, Orkn. 356, Fms. ii. 176; vindit þá upp akkeri yður, to wind up the anchor, weigh it, Fb. iii. 384; vindum af ræfrit af skálanum, Nj. 3. to twist; þær ór sandi síma undu, Hbl.; salr undinn orma hryggjum, Vsp.; Ulfarr vatt við skegginu, U. twisted his beard (Germ. 'sich den bart streichen'), of a person being flattered, Eb. 164; höfði vatt þá Gunnarr ok Högna til sagði, G. turned his head round and spoke to H., Akv. 6. 4. to put, thrust; Eyvindr vatt þá miklu horni í hönd Sveini, E. thrust a big horn (cup) into Sweyn's hand, Orkn. 248; hón vatt upp skriðljósi, hoisted up a lantern, Nj. 153; vili sá er ymsu vindr fram, that puts forth various things, 677. 8; greip á stafni, vatt með austri upp lög-fáki, he launched the boat with the water in her, Hým. 27. 5. to throw, hurl; svipti hón blæju af Sigurði, ok vatt (á) vengi, fyrir vífs knjám, and flung it on the ground, Gkv. 1; svá segja menn at Friðþjófr hafi undit elda-skíðu í næfrarnar, F. hurled a burning brand on the roof, Fas. ii. 87. II. reflex. to turn oneself, vindask við; þá undusk hestar af götu (they strayed from the road) ok vöfðusk í taumum, Mart. 131; vizk eigi þat (vinnz, v.l.), that will not go amiss, will not fail to pass, Ó.H. 208 (in a verse, cp. Fms. v. 6l, v.l. 4); nú mun ok endr undit þessari frásögn, to turn back in the narrative, Orkn. 202. 2. to make a quick movement, turn quickly; en er Helgi sá þat, þá vizt hann undan þeim, Fms. viii. 75, v.l.; Jökull vazk (vazt) við hart ok féll skíða-hlaðinn, Fs. 42; ok nú vizt (i.e. vizk) hann við hart, svá at spjótið gékk af skaptinu, Fas. i. 239; í því kemr Þorgerðr inn, ok vizt Helgi við fast ok fellr ofan af þilinu, Gísl. 47; ok er minnst er vánin vizt Gísli við ok hleypr upp á hamar, 70. 3. part. undinn, wound, twisted; undinna festa, twisted moorings, Edda (in a verse); ljós-undinna landa linns, the bright-twisted serpent-land, i.e. gold (A.S. wunden gold).

vinda, u, f. a hank of yarn; vindur er hafa skal í vef, Fbr. 58.

vindandi, f. [vend], a gramm. term, implying the use of the old letter 'vend' in spelling v-rungu, v-rangr, v-reiðr, see introduction to letter R; sem þá at v sé af tekit fþessu nafni 'vrungu,' því at Þýðerskir menn ok Danskir hafa v fyrir r í þessu nafni ok mörgum öðrum ok þat hyggjum vér fornt mál vera, en nú er þat kallat vindandin (vindandi in) forna í skáld-skap, því at þat er nú ekki haft í Norrænu-máli, Skálda 189 (in the treatise of Olave Hvíta-skáld).

vinda-spíka, u, f. = vindáss, Fas. iii. 232, v.l.

vind-auga, n. [from vindr, m.; A.S. wind-eâge; Engl. window; Dan. vind-ue] :-- 'wind's-eye,' a window, Grág. ii. 286, Sturl. i. 155.

vind-áss, m. [Chaucer windas], a winding-pole, windlass, N.G.L. i. 335, Ó.H. 28, Nj. 115, Fas. iii. 232.

vind-háls, m. the 'winding-neck,' the twisted ornamental work at a ship's prow and stern, Björn.