This is page 593 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project.

Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.)
Click here to volunteer to correct a page of this dictionary.
Click here to search the dictionary.

This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers.

The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

STIKNA -- STÍGA. 093

Fms. xi. 133; hann stiklaði þá hart upp á þéttleif, 367; stiklar hón ofan af seið-hjallinum, Fas. i. 12.

stikna, að, [steikja, ei and i indicating a lost strong verb] :-- to be roasted, scorched; bréfit stiknar, Th. 27, passim.

stilkr, m. [Dan. stilk], a stalk, stem, freq. in mod. usage: as a nickname, Fb. iii.

STILLA, t, [A.S. stilljan; Engl. still; Dan. stille] :-- to still, soothe, calm; Njörðr stillir sjá ok eld, Edda; stilla sik, to still oneself, keep down one's wrath, Nj. 27, Fms. i. 15; hann var svá óðr at þeir fengu varla stillt hann, Fs. 38; s. skap sitt, 34; s. sonu okkra, to restrain them, Eg. 2. to moderate, temper; stilla til mundangs-hófs, Sks. 778: with dat., svá stillti hann lífi sínu, at ..., 655 iii. 4; stilltú vel aflinu, Nj. 32; s. afli þínu, Fms. vi. 105; s. lítt drykkjunni, Hkr. ii. 249; stilla orðum, Fms. vi. 323, vii. 158, Glúm. 338; s. röddu, Vkv.; vel er þessu í hóf stillt, Nj. 54; engi er svá snjallr, at svá kunni at s. sínu viti, at ..., Flóv. 31; stilla görðinni, to moderate, regulate the arbitration, Nj. 54; nú, ef undir þik kæmi görðin, vil ek at þú stillir henni, Band, 9: s. til um e-t, to arrange; hversu þeir skyldi til stilla um ferðina, Fms. i. 163; skulu vér s. svá til, at ..., Eg. 582, Fs. 29; hann stillir svá til um róðrinn, Gullþn 70; stilltu þau Ásgerðr um, watched the opportunity, 702; Guð stillti honum til lausnar, Fms. x. 391; Fjölni þótti nú ofraðar-vel um stillt, xi. 47; stilla til friðar, to make peace, conciliate. 3. to tune an instrument; stilla hörpu, stilla strengi, Bs. i. 155. II. to walk with measured, noiseless steps; hvert stillir þú, Halli(?) ... Hleyp ek fram at skyrkaupum, Fms. vi. 363; ok stillti næsta Brúna, Skíða R. 163; fékk hón síðan lurk, ok stillti at selnum, Bs. i. 335; hann stillti at rekkjunni hljóðliga, Grett. 126 new Ed.; þeir stilltu at steininum, Fms. viii. 343; þá stillti Davíð til, ok skar nokkut svá af kyrtil-blaði Sauls konungs, Stj. 718. 1 Sam. xxiv. 4; hann stillir nú fram tré undan tré, Karl. 67. 2. to entrap; hann þykkisk nú hafa. stilltan þik mjök í þessu, Fms. xi. 113; vér stilltum svá til glæps, Sighvat; nú kveð ek her stilltan, led into a trap, entrapped, Fms. vi. 420 (in a verse). III. part. stilltr, q.v.

stilli, n. a resting-place; friðar-stilli, Pass. 21. 8, 12; til-stilli, um-stilli, an arrangement. 2. a trap on the sea or in a river; stóð svá í stilli, Safn i. 61; nema selr liggi á látri því er stilli er til hlaðit, Gþl. 465; ganga í stilli, to go into a trap, Fas. iii. 355; koma í stilli, id., Grett. 83; stillis-veiðr, catching in a trap, Dipl. v. 23.

stilli-liga, adv. composedly, calmly, with moderation; svara s., Ó.H. 59, 97, Ísl. ii. 351; fara s., Fms. vii. 262; fara s. með e-u, Bs. i. 139; maela s., Eg. 51.

stilli-ligr, adj. moderate, composed, Al. 87, Stj. 381.

stilling, f. moderation, calmness, temperance, Fms. ii. 38, Fs. 36; með stillingu, Th. 11, Bs. i. 136; hafa stilling við, Ísl. ii. 347: management, kunna góða stilling á e-u, Fms. i. 98; stillingar-maðr, Bs. i. 635.

stillir, m. a 'stiller,' 'moderator,' i.e. a king, poët., Hdl. 42, Hkv. Hjörv. 31, Lex. Poët.

stilltr, adj. (or part.), still, calm, tempered, composed, of mind, character; ákafr ok eigi mjök s., Þorst. Siðu H. 173; vel stilltr, Fs. 23, Nj. 14; s. manna bezt, Eg. 702; ó-stilltr, unruly.

stillur, f. pl. stepping-stones, in water.

stimpast, að; s. við e-t, to tug against.

STINGA, sting, pret. stakk, stakkt (stakst), stakk, pl. stungu; subj. styngi; imperat. stikk, stikktú; part. stunginn: [Goth, stiggan; A.S. stingan; Engl. sting, stick, and stitch; Germ. stechen; Dan. stikke] :-- to sting, stick, stab; maðr stingr á manni stauri, stöngu eða öxar-skapti, eða spjótskapti, N.G.L. i. 69; hann stakk öxar-skaptinu á Þrándi, Eg. 717; hann stakk við forkinum, 220; s. höndum við e-m, Finnb.; stinga við fótum, to put the foot forward, of one suddenly stopping, Finnb. 300; hann stingr niðr atgeirinum, Nj. 83; hann stakk niðr merkinu í jörðina, he stuck the pole fast, Fms. viii. 363; hann stakk sverðinu í bug hringinum, Eg. 306; at Búi hafi stungit stúfunum í hringa kistnanna. Fms. i. 178; stikk stafs-broddi mínum í vatnið, Landn. 251; stikk mér í, kvað reka, Fms. vii. 115 (stikk í mér, Mork. l.c.); Þórólfr stakk þar sverðinu, Ld. 204; hann stakk því í munn sér, stuck it in his mouth, Eb. 242; stakk hendinni í eldinn, Bs. i. 341. 2. naut., stinga stafni, to stick to the stem, to stick close to; Baglar stungu stófnum at nesinu, Fms. ix. 45; varðmenn sjá land svá nær at þeir stungu nær stafni at, Ld. 76; þeir stinga at stafni, Finnb. 232, 254; hann stakk stafni á milli ok skips Sigurðar, Fms. vii. 264; stinga saman stöfnum, to come to close quarters, in a sea battle, xi. 131. 3. to stab; stinga augu ór höfði manns, Grág. ii. 11, Fs. 99, Fms. vii. 185; s. augat brott, Bs. ii. 177; þeir stungu raufar á hásinum þeirra, Hrafn. 2O; hann stakk í lófa sér, Eg. 211; of a stitch of pain, svá stingr mik í hjartað, Bs. i. 810 (stingi). 4. metaph. to sting, instigate; stakk hana náttúran til þess, Skálda. 5. phrases, stinga nösum niðr, to bite the dust, Flóv. 41, Fas. i. 41; stinga saman nefjum, Grett.; s. nefi í feld, Fms. x. 401 (see nef); stinga e-n af, to thrust one through, slay, Ld. 262 (Germ. abstecben); s. e-n af stokki, to spear, slay with a spear, Nj. 166; stinga e-m sneið (see sneið), Fms. iv. 310; stinga e-n, to sting, goad, to blame, Fms. viii. 369; s. at e-m, to have a hit at, Skíða R. 124. II. reflex.; þú hefir mjök stungizk til þessa máls, thou hast stuck to, meddled with the case, Ólk. 36: in mod. usage, to stick fast, nálin hefir stungizt í koddann, hnífrinn stakst á oddinn, of a knife dropping on its point; stingast á höfuðið, to make a somersault; stakkst á hnífil feigðar-far, the boat sank stem foremost, Stef. Ól. 2. part. stunginn, gramm. dotted, pointed, Skálda 178 (see introduction to letters G and T).

stingi, a, m. a pin, stiletto; in fetil-stingi. 2. medic. a stitch in the side (mod. stingr); hann hafði tekit stinga svá hættligan, at hann mátti varla draga öndina fyrir sárleikinum, Bs. i. 182; kenna sér stinga undir síðunni, Band. 41 new Ed.; stjarfa ok stinga, N.G.L. i. 29; með hördum stinga, Ann. 1349. stinga-sótt, f. the stitch (illness), Ann. 1310.

stinn-leggjaðr, part. strong-legged, Fas. ii. 358, Fb. i. 69.

stinn-leikr (-leiki), n. solidity, N.G.L. i. 446.

stinn-liga, adv. (-ligr, adj.), strongly, Hkr. iii. 161, v.l.

STINNR, adj. stiff, unbending, strong, esp. of anything like a stick, opp. to klökkr, q.v.; stinna stafi, Hm. 143; stinnt spjót, Sturl. ii. 221; setja undir stafi, ok ærit stinnt fyrir grjóti, Hkr. ii. 11; stinnr bogi, stinn skeyti, Karl. 168; s. hjálmr, 285; stinn stál, Stj. 544; stinnr jökull, Mar.: neut., fljúga stinnt, to fly with great force, Hm. 151. II. metaph. stiff, very large, of a measure, amount; stinn manngjöld, a stiff, heavy weregild (beyond the average), Lv. 55; stinn sár, severe wounds, Edda (Ht.); stinnr laupr, D.N.

stipta or stifta, að, older form stigta; [A.S. stihtan; Germ. stiften; old Low Germ. stiftion = aedtficare; Dan. stifte; see stétt] :-- to establish, found; the word with its derivatives is mod. and from the Dan.

stiptan, f. an establishment, foundation.

stipti, n. [Dan. stift, and earlier Low Germ. form stigt] :-- in Denmark and Norway the country is divided into stifter, i.e. bailiwicks, or eccl. bishoprics; in Icel. the word and thing are quite mod.; hence stiptamt and stiptamt-maðr, a governor.

stira, ð, [Dan. stirre; see stara], to stare, = stara; stirðu ér á þeirra fegrð, Mar. 655 xxxii. 3; hann spurði hví sjá ambáttar-son stirði (not styrði) svá á sik, Fs. 68.

stirðna, að, to become stiff, Greg. 67, Fms. iii. 129, Eb. 220; stirðnaðr ok dauðr, Fær. 269; stirðnat lík, Fms. viii. 232, freq. in old and mod. usage. 2. metaph. to become severe; tók veðrit at stirðna, Grett. 86 A; þá stirðnaði (styrmdi?) á fyrir þeim, it grew rough, 125 A; of the temper, þeir tóku mjök at s. við hann, Fms. xi. 245.

STIRÐR, adj. stiff, rigid; hann var andaðr ok svá s., at menn fengu hvergi rétt hann, Eg. 396; er ek lá stirðr á strám, Sól. 47; fótinn görði stirðan sem tré, Bs. i. 180; ákafliga móðr ok stirðr, Grett. 98; gamlan mann ok stirðan, Sturl. ii. 251; af stirðu lérepti, Sks. 404 B; með stirðum orðum, Mar.; stirt kvæði, stiff, not fluent, of rhymes, Fms. vi. 217, Ísl. ii. 237, v.l.; e-m er stirt um mál, to talk with difficulty, Fms. vii. 165; honum var málit stirt, he had not a fluent tongue, Bs. i. 277. II. harsh, severe; talar langt ok snjallt ok stirt á hendr bændum, Fms. xi. 251; stirðr dómr, v. 191; harðr ok stirðr, 343; var frú Kristín stirðari til sveinsins, enn hón hafði áðr verit, ix. 244, v.l.; Helga görðisk þá svá stirð við Rafn, Ísl. ii. 249; í stirðum hug, in sad, gloomy mood, Fms. vii. 159; við stirðan hug, Ad. 4; stirðr ok stríðr, Bs. i. 136; svara stirt ok stutt, Ó.H. 69. COMPDS: stirð-fættr, adj. stiff-footed, stiff-legged, Fas. ii. 354. stirð-kveðinn, part. stiff and hard, of poetry, Ísl. ii. 237. stirð-lyndr, adj. peevish, Ó.H. 92, Fms. ix. 243, Hrafn. 4. stirð-læti, n. frowardness, hardness, a hard temper, Ó.H. 70. stirð-orðr, adj. stiff-spoken; Halldórr var maðr fámæltr ok s., Hkr. iii 97.

stirfinn, adj. [stjarfi], peevish, froward, Fs. 78, Grett. 111; ú-stirfinn, unfroward, Hkr. i. (in a verse).

stirna, d, [stjarna], to sparkle, gleam; in the phrase, það stirnir í það.

stirndr, adj. starry; s. himinn, Al. 134; al-stirndr, heið-s., star-bright; stirnt hásæti, a starry throne, i.e. the heavens, Sks. 627; stirnd hjálmgjórð, studded, Hkr. iii. 455.

stirtla, u, f. a dry cow. stirtlu-ligr, adj. dry, dull.

stirtla, að, [stirðr], to hobble, stagger; karlinn getr stirtlað sér á fætr, he staggers to his feet, Mag.

STÍA, u, f. [A.S. stige; Engl. sty; Dan. sti], a sty, kennel; sem hundr hjá stíu, Fas. iii. 129; hundr til varðar fyrir búri, búð eða stíu, Grág. ii. 119; svína-stí, a pig-sty.

stía, að, to pen, to pen sheep, putting lambs into the separate kró, q.v.; hann heyrði jarm þangat er stiat var, Gullþ. 19, cp. Páll Vídal. 519, and so at the present time, see the remarks s.v. stekkr; hence metaph., stía e-m sundr, to separate.

STÍFLA, d (mod. að), [Engl. to stifle], to dam up; lækrinn var stífldr (dammed, blocked), Dropl. 34; stífldu með viðum ok torfi, ok stifldu svá upp vatnit, Fb. ii. 280 (stemdu, Ó.H. l.c.)

stífla, u, f. a dam; göra stíflur í engi, Grág. ii. 281; göra stíflu, Ó.H. 163; brjóta stíflurnar, 164; lækr, vóru þar í stíflur, Háv. 51 (for flooding a field); brast stíflan, Ann. 1345.

STÍGA, pres. stíg; part. steig, steigt (Fms. vii. 160), steig, pl. stigu; also sté, Niðrst. 8; þú stétt, Blas. 50, Fms. vii. 160, v.l.; stéttú, Edda 54 (in a verse): subj. stigi; imperat. stíg, stígðú; part. stiginn: [Ulf.