This is page 572 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project.

Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.)
Click here to volunteer to correct a page of this dictionary.
Click here to search the dictionary.

This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers.

The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

572 SMIÐJUVERK -- SMYRSLINGR.

pl. smithy-tools, D.N. i. 321. smiðju-verk, n. smithy-work, Eg. 142.

smið-kona, u, f. a 'smith-woman,' a nickname, Ísl. ii. 7.

smið-ligr, adj. (-liga, adv.; A.S. smiðlice), workman-like, Krók.; ó-smiðligr.

SMIÐR, m., gen. smiðs, old plur. smiðar, acc. smiða; thus goll-smiðar, goll-smiða, smiðarnir, Mar. (xxxvi, xxxvii, in an old vellum fragment); but smiðir, 733 sqq. l.c.; smiðar, Hkr. i. 293; acc. smiða, 185, Grág. i. 149: the mod. usage is smiðir, smiði: the acc. smiðu, Stj. 362, l. 3, Fms. ix. 377, is less correct: [Ulf. smiþa; A.S. smið; Engl. smith; Dan.-Swed. smed; Germ. schmied] :-- a smith, craftsman, wright, of workers in metals and wood, ship or house-building; járn-s., tré-s., stein-s., gull-s., skip-s., knarrar-s., skó-s., skepti-s., höfuð-s., frum-s., q.v.; himna-s., the artificer of the heavens, Fbr.; þá kom þar s. nokkurr ok bauð at göra þeim borg, Edda 25, 26, Fms. ix. 55; hann var stafna-s. at skipinu, Hkr. i. 293; vóru þá smiðar þar áðr komnir, id., Fms. v. 74; ens hæsta smiðs, Greg. 20, Eluc. 7; ú skulu smiðir fé taka, Gþl. 80; smiðar þeir er hús göra, Grág. i. 149; fá smiða til at skíra silfrit, Hkr. i. 185: the saying, fár er smiðr í fyrsta sinni, none is 'smith' (master) the first time; and leggja smiðs-höggið á e-ð, to give the smith's stroke, the master's stroke, i.e. the finish to a thing. II. Smiðr, a nickname and pr. name, Landn. (cp. Rm. 21, Ann. 1362, Engl. Smith); Smið-kell, Smið-Skeggi, Landn.

smið-reim, f. the 'smith's edge,' the rim running along the back of a scythe-blade to give it strength; ljár máðr upp í s., Fb. i. 522.

smið-vélar, f. pl. a smith's artifice, Stj. 23, 134, Sks. 51, Bret. 94.

SMITA, að, [Ulf. smeitan = GREEK; A.S. smîtan; Engl. smite; Germ. schmeissen; Swed. smeta; for the change from 'smear' to 'flog' see the analogy in ríða B, p. 499, col. 1] :-- to steam from being fat or oiled.

SMÍÐ, f., old plur. smíðir, mod. smíðar; [smiðr and smíð are related to a lost strong verb smíða, smeið] :-- craft, smith's work, work of skill or art; ríss sú smíð síðan í verki, Eluc. 7; ef smíðin únýtisk, Fms. vi. 214; Bifröst er gör með list ok kunnáttu meiri enn aðrar smíðir, Edda 8; öll sjá smíð (edifice) er studd með stólpum, Eluc. 2; er þar vönduð mjök smíð á, Fas. ii. 541; hús vandað at efnum ok smíð, Fms. vii. 100; til þeirrar smíðar, Bs. i. 134; hann skal hefja smíð upp, K.Þ.K.; taka til smíðar, Fms. ix. 55; var hann þar at smíðinni, he was at the work, vi. 215; vera í smíð, to be 'on the anvil,' in hand; hón var í smíð tíu tegi vetra, áðr algör yrði, Ver. 8; hús þat var í smíð sjau vetr, 27 (mod. í smíðum); frum-smíð, a beginner's work: in the saying, flest frum-smíð stendr til bóta: járn-s., gull-s., tré-s., and metaph. hug-smíð = the 'mind's work,' imagination. &FINGER; Mod. usage distinguishes between smíð (sing.), the working, and smíði, the work; bar-smíð, beating, battle. COMPDS: smíða-blástr, m. 'smithy-blast,' forging. Eg. 141. smíðar-emni (-efni), n. the materials, Ísl. ii. 353, Fms. vi. 214. smíðar-kaup, n. wages for work, Hkr. i. 185, Edda 26, Gþl. 78, Bs. i. 81. smíðar-kol, n. pl. smith's coals, Fms. viii. 201. smíðar-lýti, n. a flaw in the workmanship; sjá s. á e-u, Ó.T. 40. smíðar-tól, mod. smíða-tól, n. pl. a smith's tools, tools of a blacksmith or carpenter, Eg. 399, Fs. 177, Stj. 563, Ísl. ii. 81, Skálda 162, passim. smíðar-öx, f. a carpenter's adze, Sks. 30.

smíða, að, [Dan. smede] , to work in wood or metals; fara upp í smiðju ok s. þar, Ísl. ii. 315; auð smíðuðu, Vsp. 7; belti ok kníf... ek lét s. þessa gripi í Englandi, Fb. ii. 76; hagliga smíðað, Fms. vi. 217; konungs-garðrinn var þá eigi upp smíðaðr, ix. 338, Stj. 50; smíða skála, s. kirkju, Anal. 203; hann smíðaði himin ok jörð, Edda (pref.): mun ek yfir þann stein s. (build) Kristni mína, 656 C. 3: metaph., smíða sér ráð, Fms. xi. 445. II. reflex. to proceed, turn out, take shape, in a smith's hands; þá tók hann ok smíðaði, ok smíðaðisk ekki sem hann vildi, hann mælti, aldri smíðaðisk mér svá fyrr, sagði hann, Gestrinn mælti, smíðaðu sem sjálft vill fara, Fms. ix. 55.

smíði, n. smith's work, a work of smith-craft; eigi má geisii skína gögnum þat smíði, Hom. 128; gler er gagnsærra enn annat s., MS. 15. 5; þeir þóttusk eigi hafa sét fegra smíði, Fms. vi. 216; leit hann á smíðit ok lét vel yfir, i. 291; s. þetta, Clem. 50; þá er þetta s. var svá mikit orðit, Edda (pref.); þú skalt hafa héðan smíði, Nj. 32: workmanship, skrifat smíði, Greg. 26; þat s. var svá vel vandat, Bs. i. 134; vandaðan at efnum ok smíði, 132; mis-s., q.v. COMPDS: smíðis-gripr, m. a work of handicraft, Nj. 34. smíðis-kaup = smíðarkaup, Sturl. i. 87 C.

smjaðra, að, to flatter; smjaðr, m. adulation: smjaðrari, a, m. a flatterer.

smjalsa, að, to smack with the lips.

SMJÚGA, pres. smýg; the ancients prefer the pret. smó (smótt, smó); the mod. is smaug, which occurs in Km. 7; pl. smugu: subj. smygi; part. smoginn: [A.S. smugan; Dan. smyge; Ivar Aasen smjuga] :-- to creep through a hole, opening, or narrow space; at s. út um glygginn, Fms. xi. 277; þá smugu þeir milli spalanna, Edda 30; hann hefir smogið inn, garðr með hjarra-grind fyrir ok rimar í, svá at fénaðr megi eigi smjúga, Jb. 262; smýgr hann þá niðr undir hjá henni, creeps under the blankets, Háv. 54; ræð ek, at þú smjúgir undir þar hjá stokkinum í nótt, Gísl. 100: to put a garment on which has only a round hole to put the head through (cp. A.S. smygel), smugu í guðvefi, Hðm. 17; gullbrynju smó, Skv. 3. 45; cp. smokkr and smátt. II. to pierce; kom lásör í brúnina ok smó þegar í gögnum, Sturl. i. 180 C; örin kom aptan í bak dýrinu ok smó fram í hjartað, Fas. ii. 246; rækyndill smaug rauðar rítr, Km.; oddr smó brynjur, Fms. vi. (in a verse). III. part. smoginn; gren-smoginn, of a fox; maðk-smoginn, worm-eaten.

SMJÖR, an older form smör, esp. in Norse vellums, cp. mod. Dan., Swed., and Norse smör; smörs, Gþl. 99, 110, Sks. 123; smœr, id., D.N. passim: old dat. smjörvi, 623. 1; gen. pl. smjörva; in western Icel. sounded smér (cp. mjöl and mél, kjöt and ket, gör and ger), and rhymed thus, e.g. ef þú étr ekki smér | eða það sem matr er | dugr allr drepst í þér | Danskr Íslendingr, Eggert: again, smjör rhymes with kjör, Skíða R. 104: [Ulf. smairþr = GREEK, Róm. xi. 14; as also A.S. and Hel. smere; Engl. smear; Dan. smør; O.H.G. smero; Germ. schmeer] :-- prop. grease (fat, oil); þat smjör rennr af þeim hvölum, Sks. 123; við-smjör, 'wood-smear' = oil; smjör-bakr, smear-back, a nickname, Fms. ix, but usually, II. butter; brauð ok smjör, Eg. 204; Þórólfr kvað drjúpa smjör af hverju strái á landinu, því er þeir höfðu fundið, því var hann kallaðr Þórólfr 'smjör,' Landn. 31; fraus drykkinn ok smjörit svá at eigi mátti klína brauðit, hann sá at menn sumir bitu annan bita af brauði, en annan af smjöri, hann tók smjörit ok vafði í brauðinu, svá bindu vér nú smjörit, Fms. ix. 241; mjöl ok s., Landn.; smjör ok tin, Fs. 22. The ancients used to store up butter for years, see Debes in his book on the Faroe Islands; hence, þrífornt s. = butter three years old, Skíða R. 197; fornt s., súrt s., sour, old butter. III. local names, Smjör-hólar, in Skarð in the west of Icel., 'Butter-hillock,' where the lady Oluf stored her butter: Smjör-sund, Smjör-vatn, Landn., map of Icel.

B. COMPDS: smjör-askja, u, f. [Dan. smøræske], a butter-bowl. smjör-gildr, adj. payable in butter, D.N. smjör-gæði, n. a good produce of butter, Sks. 191 B. smjör-görð, f. butter-making, Sks. 191. smjör-kaup, n. purchase of butter, Bs. ii. 134. smjör-kengr, -kollr, -kringr, -magi, -reðr, m. nicknames, Landn. 211, Rd. 260, Fms. viii. 396, ix. 29, 40. smjör-laupr, m. a butter-chest, Fms. ii. 164. smjör-lauss, adj. short of butter, Skíða R. 105. smjör-pund, n. a 'butter-pound,' a kind of weight, Gþl. 524. smjör-pundari, a, m. a steelyard for weighing butter, Gþl. 523. smjör-skip, n. a butter-ship, a ship laden with butter, Ann. 1394. smjör-spann, n. a measure of butter, Bs. ii. 134. smjör-trog, n. a butter-trough, Fas. iii. 404. smjör-tunna, u, f. [Dan. smørtønde], a butter-cask, Fms. x. 204. smjör-svín, n. 'butter-hog,' the beggar's scrip, Skíða R. 13. smjör-valr or smjör-valsigill, m. the name of a little sheep-bone, Ísl. Þjóðs. ii. 554.

smjörr, adj. buttered; smjörvan graut, Fms. vi. (in a verse).

smjörugr, adj. greased, fat; var smjörug haddan (from cooking meat), Hkr. i. 143: buttered.

smokka, að, [smjúga], to put on a shirt, sleeve, loop, or the like, with dat.; smokkaðu því upp á handlegginn: reflex., það hefir smokkast fram af.

smokk-fiskr, m. = kolkrabbi (q.v.), a cuttle-fish, Eggert Itin.

smokk-ormr, m. a kind of insect in pools.

smokkr, m. [Swed. smog], a smock with an opening in front; smokkr var á bringu, she wore a smock on the breast, of a lady, Rm. 16.

smolt, n. [smelta; Ivar Aasen smolt; Germ. schmalz], the grease swimming on the surface of hot water.

smortr, m. a smart fellow, Edda ii. 496.

smuga, u, f. [smjúga], a narrow cleft to creep through, a hole; hann gat ekki eina minnstu smugu fundit, Fas. i. 393, iii. 318; mörgum tómum smugum, Sks. 148; í neðstu smugur helvítis, 605.

smugall, older smogall, [cp. Engl. smuggle], penetrating, 656 A.I. 34; see smásmugall.

smug-ligr, adj. penetrating; smugligir vindar, Sks. 148; smá-s.

smurning, f. anointing, Stj. 306, MS. 655 i. 1, Gd. 62, Nikdr. 59, Bs. ii. 156: pass., hón síðasta s., extreme unction, Mar.; smurningar-klæði, the dress in which one receives extreme unction, Bs. i. 145.

smyl, n. = gröm, the evil one; far þú nú þar er smyl hafi þik! Sæm. 42 (the prose introd. to the poem Gm.), a GREEK.

smyrill, m., dat. smyrli, a kind of hawk, the merlin, Fr. émérillon, Grág. ii. 346, K.Þ.K., Edda (Gl.)

SMYRJA, older smyrva, pres. smyr; pret. smurði; subj. smyrði; part. smurðr: [smjör; A.S. smyrian; Dan. smöre: Swed. smörja] :-- to 'smear,' esp. of kings, to anoint; smyrja konung til veldis, Fms. vii. 306; hafði Samuel áðr smurðan hann til konungs, Sks. 704; at hann væri smurðr, of the extreme unction, Fms. x. 148; sjau nóttum fyrir andlát sitt, lét biskup olea sik, ok áðr hann væri smurðr, mælti hann mjök langt erendi, Bs. i. 296; smyrva með viðsmjörvi miskunnar, 623. 1; Drottins smurði, the Lord's anointed, Bible.

smyrsl, n. pl. [Dan. smörelse], ointment; ilmr smyrsla ok jurta, Magn. 530; búa s., Rb. 82; dýrlig s., spices, N.T., Vídal.: for wounds, Fms. iii. 73, Fas. ii. 116, Barl. 136; smyrsla-buðkr, Fas. iii. 309.

smyrslingr, m. a shell, = sandmigr.