This is page 560 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project. Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.) Click here to volunteer to correct a page of this dictionary. Click here to search the dictionary. This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers. The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

560 SKULDAHJON -- SKURÐGOÐ.

u, f. a calling in debts, Eg. 202, Njarð. 366. skulda-hjón. (-hjún), n. a household, family, Grág. i. 142, ii. 42, Jb. 52. skuldar-kona, u, f. a woman in bondage for debt (skuld l. 2); ef s. leggsk með þræli, þá á ármaðr ekki á henni fyrr en hón hefir goldit hina skuld, N.G.L. i. 36. skulda-lið, n. = skuldahjón, Ld. 158, Eb. 6, 8, Fms. i. 107, xi. 406, Hrafn. 30, Orkn. 184. skulda-lúkning, f. payment of debts, skulda-lykting, f. id., Jb. 351 B, H.E. i. 520. skuldar-maðr, m., q.v. skulda-mót, n. = skulda-þing, Grág. i. 396, K.Þ.K. 70. skulda-nautr, m. = skuldu-nautr, a 'debt-mate,' debtor, Js. 84. skulda-skipan, f. a discharge of debts, Gþl. 254. skulda-staðr, m. an investment, deposit of money; gefa fé eðr aðra hluti á skuldarstöðum, Grág. i. 406; játa, taka skuldarstað, Ld. 212, Gþl. 511, Dipl, i. 11, Lv. 46, Fær. 233. skuldar-tollr, m. a due, tithe, Anecd. 48. skulda-þing, n. = skuldamót, Grág. i. 108.

skuldari, a, m. a debtor, Hom. 5.

skuldar-maðr, m. a person in bondage for debt, Lat. obaeratus; á þingi skal skuldarmann taka ... nú ef maðr selr skuldarmann mansali, ... nú skal hann neyta skuldarmann sinn sem þræl sinn, etc., N.G.L. i. 36 (ch. 71); um innihafnir skuldarmanna, Grág. i. 73; Þorsteinn skuldarmaðr, Lv. 86. 2. a creditor, Stj. 613, N.G.L. i. 63, Gþl. 254.

skuld-binda, batt, to engage: part. duty-bound, obliged, Al. 151.

skuld-binding, f. an obligation.

skuld-fastr, adj. 'debt-fast,' seized for debt, Lat. obaeratus, Grág. i. 233.

skuld-festa, t, to seize a person for debt, take him as a 'skuldarmaðr,' Grág. i. 233, 362.

skuld-festr, f. the act of seizing a person for debt, Grág. i. 363; segja til skuldfesti á alþingi, 73.

skuld-gengr, adj. of money, current, lawful as tender, D.N. ii. 411.

skuldingi, a, m. the nearest of kin on whom the duty of alimentation devolves; þá á til síns skuldingja hverr at hverfa, Grág. i. 250.

skuld-lauss, adj. 'debtless,' free from debt, N.G.L. i. 32: of property, unincumbered, Grág. i. 444; fé skuldlaust, Gullþ. 8: metaph., e-m er e-t skuldlaust, 'tis no business of one's, uncalled for, Nj. 185.

skuld-leikr (-leiki), m. relationship, prop. duty, obligation devolving from kinship, Grág. i. 153, 247, 343, Ld. 40.

skuld-seigr, adj. 'debt-tough,' reluctant to pay, Sturl. i. 223.

skuld-skeyta, t, to transfer a debt to another; nú heimtir maðr skuld at manni ... ef hann skuldskeytir hánum við annan mann, þá hefir hann lokit þeirri skuld, N.G.L. i. 29: mod. with acc., s. e-n við e-n, or hann skuldskeytti okkr (acc.) saman.

skuld-skeyting, f. the transfer of a debt, Gþl. 511.

skuldugr, adj. [Germ. schuldig], in debt, owing; s. e-m e-t (or um e-t), Dipl. iv. 7.

skuldu-nautr, m., prop. a customer, used of a creditor, N.G.L. i. 51: of a debtor, Grág. ii. 216, Mar. 1202: eccl. in the Lord's Prayer, fyrir-gef oss vorar skuldir, svo sem vér og fyrir-gefum vorum skuldunautum.

skuldu-neyti, n. the relation of debtor and creditor, Lv. 103 (the passage is somewhat corrupt).

skuld-varr, adj., in ú-skuldvarr, Njarð. 366.

SKULU, a verb whose present is in a preterite form, see Gramm. p. xxiii; pres. skal, skalt (skaltú), skal, pl. skulum, skulut, skulu; pret. skyldi and skyldu; subj. pres. skyli, skuli; pret. skyldi and skyldu; pres. infin, skulu; pret. infin. skyldu; skyli as a kind of imperat., Hm. i, 14, 32, 41, 53-55, Og. 22. In the oldest vellums o is used throughout instead of u, skolu, skolom, skolot, skolo: with the pers. pron. suffixed, skal'k = skal ek, skola'g, skyla'g, skylda'g: with neg. suff. skal'k-at, I shall not; skal'k-a, Fms. vi. 417 (in a verse); skal-at, he shall not; skal-a, Hm. 29, 34, 37; skal-at, Ó.H. (in a verse); þú skalt-at, Kormak; skal-at-tu, Hm. 130, Sdm. 29, Skv. 1. 22, Plac. 37 (skala-þu); skulu-t, Sighvat; skyli-t, Hm. 6, 39; skyldo-at, Am. 2, 3, see Bugge (foot-note), and -at, p. 2. In mod. usage and in less correct paper transcripts of vellums or Editions the pret. infin. skulu, skyldu are replaced by the subj. skuli, skyldi; in such cases the infin. is to be restored, as, hann kvaðsk skuli, skyldi koma = skulu, skyldu koma; see munu: [Ulf. skulan = GREEK and GREEK, but not freq.; A.S. sculon; Engl. shall, should; O.H.G. skolan; Germ. sollen, with elided k; Dutch zullen; Dan. skulle; Swed. skola.]

B. Shall, must, denoting fate, law, bidding, need, necessity, duty, obligation, and the like, therefore the use is more positive than that of shall in Engl.; of weird or fate, skyldi, Ýt. 1, 3, 5, 7-9, 11-13, 16; deyja skal hverr um sinn, því ek land um sté'k at ek lifa skylda'k, Gh. 12: in the saying, ungr má en gamall skal, young may, old must (viz. die): of law, menn skyldi eigi hafa höfuð-skip í hafi, en ef hefði, þá skyldi þeir af taka höfuð, ... baugr tvíeyringr skyldi liggja í hverju höfuð-hofi á stalla, þann baug skyldi hverr goði hafa á hendi sér til lögþinga allra þeirra er hann skyldi sjáltr heyja, ... Hverr sá maðr skyldi áðr eið vinna, nefni ek í þat vætti, skyldi hann segja, hjálpi mér svá Freyr ... sem ek man (not skal, which however here might be used),... skyldu vera þrjú þing í fjórðungi, ... þeir skyldu nefna dóma ... hverr maðr skyldi gefa toll til hofs, Landn. (Hb.) 258, 259; and in the commandments, þú skalt ekki stela, elska skaltú Dróttinn Guð þinn, N.T.: of an oath, til þess legg ek hönd á helga bók, ok þat játtar ek Guði, at ek skal svá ráða, H.E. i. 561: of bidding, ganga skal, skala gestr vera, Hm.; gáttir allar um skoðask skyli, 1; þagalt ok hugalt skyli þjóðans barn ok vígdjarft vera, glaðr ok reifr skyli gumna hverr, 14; vin sínum skal maðr vinr vera, 41; geði skaltú við þann blanda, 43: of a promise, skal ek auka mikit þína sæmd, ef..., Nj. 102: mixed references, nú skulu vér enn við leita, let us try, Ísl. ii. 367; þá er ganga skyldi undir jarðar-men ... skyldi endar torfunnar vera fastir, sá maðr er skírsluna skyldi flytja, skyldi ganga þar undir, Ld. 58; prestar skulu eigi fara með sundr-görðir, K.Þ.K.; hann skal fara til þings, ... hann skal rétta vættið, Grág. i. 115; nú skal þat göra, Eg. 458; hann strengði heit, at hann skyldi þess manns bani verða, Hrafn. 5; nú skalt þú deyja, Nj. 64; þá skaltú trúa, Fms. ii. 268; mæla, at eigi skyli eiga við Héðin, Nj. 32; skyldi Unnr sitja í festum, ... skyldi boð vera eptir mitt sumar, 4; skaltú þiggja af mér, Fms. ii. 246; þá skaltú vera frjáls, 268, etc. 2. special usage, denoting purpose, doubt, etc., often rendered in Engl. by will; skaltú veita mér bæn þá er ek man biðja þik, wilt thou grant the request I am about to ask thee? 26; þeir Egill kröfðu dagverðar, Þorfinnr bóndi lét heimolt skyldu þat, Eg. 564; skaltú, segir Skapti, nefna fimmtar-dóminn ... þrennar tylptir í fjórðungi hverjum ? Nj. 150; hvat skaltú sveinn í sess minn? Eg. (in a verse); hvat skaltú, Konr ungr, kyrra fugla, Rm.; hvat skal ek hánum? -- Drepa skaltú hann, Nj. 53; spurði Gunnarr hvat hann skyldi, what he was for, 57; engi vissi hvat þat skyldi, Fms. viii. 45, Al. 124; hvat skal þér afgamall þræll, of what use will he be to thee? Fms. iii. 158; hvat skal þér klumba sú? xi. 129: periphrast., þat mun íllt til frásagnar, ef ekki skal mega sjá á ykkr, at (if one shall not be able to see that...) it hafit í bardaga verit, Nj. 97; ílla hefir dóttir mín brotið odd af oflæti sínu, ef þú skalt eigi þora, 94; Sveinn mátti eigi heita gildr konungr, ef hann skyldi eigi (unless he) erfa föður sinn fyrir enar þriðju vetr-nætr, Fms. xi. 69; skaði mikill er þat er Þórólfr skal eigi vera tryggr mér, Eg. ch. 13; gefsk þú upp, segir Þórðr, -- Eigi skal þat, segir Þórðr, I will not, Nj. 64: heill skaltú, 'hail shalt thou!' of welcome, Gm. 3, Hkv. i. 55; hón skyli morna, be a curse on her! Og. 32; él eitt mun verða, ok skyldi langt til annars sliks, may it be long ere such another happens, Nj. 200; sem aldri skyldi, which I never should, Fms. vii. 179. 3. so also in phrases like, görðu svo vel að koma á morgun -- answer, Eg skal koma, Eg skal göra það, where the Engl. has, I will. II. in the infin., áttú enskis annars af ván, enn þú munt hér deyja skulu, Eg. 414 A; ok muntú nú deyja skulu, þursinn, and now thou shall die, thy last hour is come, Fas. i. 385; grið man sjá maðr skolu hafa um helgina, Ó.H. 148; at Haraldr myndi skulu hafa hálfan Noreg, Fms. vi. 177; skemta mun þá fleira (dat.) skulu, 366; hafa munu þeir skulu frið um helgina, xi. 290; grunar mik at þetta muni skolu vera njósn, 333; er Guðs götur mundi fyrir skulu búa, at hann mundi leið skulu vísa, 625. 87; ek ætla mik skulu af honum hljóta inn mesta frama, it is fated to me, Eg. 19: poët, infin. skyldu, hann sagði barnit Johannem heita skyldu, 625. 86; hann kveðsk ríða skyldu, Nj. 55, Eg. 257, Ld. 116, passim.

skuma = skima; hafr er úti hvítr í túni, skumir augum. Hem.

skumpr or skunpr, m. a boar, Edda (Gl.): skuppr, a word of abuse, Skáld H.

SKUNDA, að, to speed, = skynda; with dat., hón skyldi skunda prestinum til sín, forward the priest at once, Str. 76; skunda ferð sinni, Fms. ix. 298; skunda fé saman, to make a collection, v. 216. 2. absol. to hasten; þeir skundaðu þangat til, Fms. ii. 185, Stj. 181; skundar út með Þóri, Skíða R. 52; and so in mod. usage, see skynda.

skundan, f. a speeding, Stj. 41.

skundi, a, m. speed; með skunda, Fms. ii. 223, vii. 134, Stj. 479.

skunza, að, [cp. Engl. shunt], to shake, ruffle; eptir þat skunzaði Einarr honum í svölunum, D.N. ii. 295.

skupla, u, f. a woman's hood hiding or shading the face, chiefly worn by old women; skuplu ok skammfyllingar = 'velamen oculorum' of the Vulgate, Stj. 127. Gen. xx. 16, freq. in mod. usage; enda er faldrinn yðar fallegr, það er munr að sjá krókfaldana en skuplurnar sem ekki eru fyrir aðrar en afgamlar kerlinga-hrotur, ... hafði hún ekki gáð að því að Ingveldr var þar ok hafði skuplu, Piltr og Stúlka 34; see skypill.

skupla, að, to wear a skupla; brúðirnar falda sitt svá at úgörla má sjá þeirra yfirlit, en um morguninn eptir þá eru þær vel kátar, ok skupla þá ekki, Fms. xi. 106.

skura, u, f. [skera], a score, trench; skurn ok skurur, Karl. 279; engar skurur (diggings?) skulu þeir göra út í megin-forsinn frá veiði herra Finns, D.N. iv. 156.

skurð-goð, skurð-guð, n., spelt skurgoð and sounded skúrgoð, a carven image. Fms. x. 255, 318, Stj. 102, 181, Pass. 26. 5; heiðin skurðgoð, Fms. i. 97; hof yðvart ok skurðgoð, 623. 24; skurðguðir, MS. 4. 31; skurgoð, 623. 24, 45, Rb. 400; skurgoð, skurgoðinu, skurgoðs, Stj. 311, 312, Barl. 124; skurðgoða blót, idolatry, Stj. 26. 404, Fas. iii.