This is page 352 of An Icelandic-English Dictionary by Cleasby/Vigfusson (1874)

This online edition was created by the Germanic Lexicon Project.

Click here to go to the main page about Cleasby/Vigfusson. (You can download the entire dictionary from that page.)
Click here to volunteer to correct a page of this dictionary.
Click here to search the dictionary.

This page was generated on 30 Mar 2019. The individual pages are regenerated once a week to reflect the previous week's worth of corrections, which are performed and uploaded by volunteers.

The copyright on this dictionary is expired. You are welcome to copy the data below, post it on other web sites, create derived works, or use the data in any other way you please. As a courtesy, please credit the Germanic Lexicon Project.

352 KORNSKURÐARMAÐR -- KOSTR.

(as it is called in North England and Scotland), reaping, Stj. 422, 438, Clem. 30, Magn. 502. kornskurðar-maðr, m. a shearer, reaper, Stj. 422, Greg. 69. kornskurðar-mánuðr, m. the shearing month, Edda. kornskurðar-tími, a, m. shearing time, Stj. 61, 354. korn-slátta, u, f. a reaping, N. G. L. i. 254. korn-tíund, f. a tithe paid in corn, B. K. 53. korn-ungr, adj. quite young. korn-virki, n. a corn shed, Gþl. 454. korn-vist, f. stores of corn; bannat at selja k., O. H. L. 35. korn-vín, n. a kind of wine, B. K. 64.

Korn-bretar, m. pl. the Britons of Cornwall (Kornbreta-land), Fms.

korpa, u, f. pining away, Björn.

korpna, að, to fall off.

korporal, n. [for. word], a corporal, Hom. 138, Pm., Vm., B. K.

korpr, m. [Scot. corbie; Swed. korp], a raven, Edda (Gl.): a nickname, Fb. iii.

korpu-legr, adj. falling off, thin, Björn.

korra, að, older form kvarra, q.v.; það korrar í honum.

korri-ró, interj. (qs. kúrð'-í-ró, sleep in rest!), a lullaby, Ísl. Þjóðs. i. 209.

kort, n. a map, mod. Dan. kort, Germ. karte.

kortr, adj. [Germ. kurz], short, Úlf. 7. 133, is scarcely an Icel. word.

kos-eyrir, m. choice things, = kjörfé, Sturl. i. 77.

kos-girni, f. a caprice, whim; þat er ekki nema k. ein, N. G. L. i. 384.

kosning, f. [kjósa], an election, Fms. viii. 268, ix. 227, Sks. 748, BS. passim. kosningar-bréf, n. the writ for an election, Ann. 1321.

kosningi, a, m. the chosen or elect one; þú ert konungr ok k. þessa ríkis, El.

kosningr, m. = kosning, Sturl. i. 214, Fms. vi. 93, viii. 259, x. 58: a franchise, 96.

kos-orð, n. an election, Fr.

KOSS, m. [cp. Ulf. kukjan; A. S. cyss; Engl. kiss; Germ. kuss; Dan. kys; Swed. kyss] :-- a kiss; fylgja skal kveðju koss, a saying, Fsm. 48; eptir tárblandinn koss skilja þau, Fms. xi. 425; eigi tjáðu eiðar oss eða margir kossar, Vígl. (in a verse); hann sveigir hana at sér ok verða þá einstaka kossar, Fs. 88; með ástsamlegum kossi, Barl. 186; gefa e-m koss, Greg. 46; friðar-koss, a kiss of peace, Nd. 59; Júdas-koss, a Judas-kiss; ekki, Lafranz, vill ek kyssa þik, þvíat þat má vera, ef stundir líða, at þat kallir þú Júdas-koss, Bs. i. 842: in Hm. 81 kossa is corrupt for kosta (see kostr I. 4), for in law, kissing a maiden by stealth was a finable offence, -- as in the case of the poet Kormak, Korm. ch. 24, -- and if against her will it was liable to fjörbaugs-garðr, Grág. i. 337; cp. teygjattu þér at kossi konur, Sdm. 28; laun-koss, Grág. (Kb.) ii. 47. COMPDS: kossa-flens, n. kissing, licking, in a bad sense, Snót. kossa-gangr, m. much kissing, Art. 100.

koss-mildr, adj. 'kiss-mild,' fond of kissing, Art. 108, Fas. iii. 483.

KOSTA, að, [akin to kjósa; A. S. costjan; Germ. kosten = to taste; Lat. gusto; Gr. GREEK] :-- to try, tempt, strive: with gen., kosta afls, to try one's strength, Vsp. 7; k. magns, id., Rm. 9; k. megins, Gs. 22; k. sunds, Fms. vii. 351 (in a verse); k. rásar, Þorf. Karl. (in a verse); (til) rásar kostar þú nú, Fs. 45; k. vígs, to fight, Ó. H. (in a verse); kosta mans, to fall in love, Hbl. 15; Bárðr þurfti alls at kosta, B. had to exert all his strength, Bard. 166; kosta kapps, to strive hard, Grett. 202 new Ed.: to risk, vil ek þar til kosta fjár föður míns, Fms. ii. 63; hvárt þeir færi til þings, ok kostim at því allra vina várra, Eb. 98; verja fé yðvart ok frelsi, ok kosta þar til allra þeirra manna er yðr er liðs at ván, Eg. 8; ætla ek at sækja oddi ok eggju frændleifð mína, ok kosta þar at allra frænda minna ok vina ok allra þeirra er ..., Ó. H. 32. 2. to tempt; at vér fyrir-farimk eigi í kostan þeirri er djöfullinn kostar vár, Hom. 158; í því er hann kostar (tries) upp at rísa, Al. 144; þeir sögðu hann fullu kostað hafa, he had taken pains enough, Odd. 18; skal hann kosta at koma, N. G. L. i. 348. 3. as imperat. giving emphasis to the verb, like Lat. age, come! kostið svá keppa, fight so hard! Am. 54; kostum flærð at forðask, Leiðarv. 39; kostum (not köstum) at æsta, 40; kostaðu at vinna vel margar íþróttir, Hsm. 29; kostaðu hug þinn herða, Sturl. iii. (in a verse); kostaðu hins, at haldir fast hesti ok skjaldi, Korm., Líkn. 11; en hinn er fallinn er, kosti hann ok rísi upp sem fljótast, Blanda (MS.); nú kostit, bræðr, ok verit hraustir, come, brethren, be of good cheer! 656 C. 22; en þér kostið ok görit svá vel, at þér leggit ráð á með mér, Karl. 484; við þat er kostanda (exert thyself), at yfir verði stigit af þér með andans afli, MS. 677. 5; því kosti hverr sem æ staðfastlegast at göra gott, Hom. 24. II. impers. with acc. it strains a thing, i.e. it is strained, damaged; þó at kjöl kosti, though the keel is sorely strained, Fms. vii. 59 (in a verse); hvárki var þeim at meini hungr né kuldi, heitt né kalt, hvárki kostaði þau, neither of them was hurt, suffered from it, Blanda (MS.); þat fall var svá mikit, at kostaði lærlegg hans, Fms. ix. 219. 2. reflex., kostast, to suffer a bodily or inward injury; þat var mál manna, at Þorfinnr mundi eigi lifað hafa, svá mjök var hann kostaðr af eldinum, Sturl. i. 162; mjök kostaðr af hita, 161; bæði var kostað hold hans ok bein, Greg. 80; kostaðr hestr, a broken-winded horse; sakir fyrnsku vóru bararnar mjök kostaðar, dilapidated, Bs. ii. 146. III. [Engl. cost; Germ. kosten], to cost, with acc. of the person and price; mik (acc.) kostaði fimm merkr (acc.) gulls, it cost me five gold marks, El.; þat kostar líf (acc.) hans, it cost his life, Fas. i. 532; líkneski sem til kostaði tíu aura, Vm. 101: get ek at þér þykki mikit (acc.) k. at kaupa hann, Fms. i. 79; sem búar virða at dómi, at mik hafi kostað fyrir þau, Grág. i. 368; slíkt sem þá (acc.) hefir kostað, K. Þ. K. 54; spurði hvat (acc.) kostat hafði Þórarin (acc.), Fms. v. 315: with acc. of the thing and price, keisarann kostaði eigi minna fé leikinn (acc.), the play cost the emperor not less, vii. 97; þá kerru (acc.) kostaði sex hundruð (acc.) skillinga, the car cost ..., Stj. 573; einn riddara (acc.) kostar átta merkr, Fms. xi. 331. 2. to defray the expences of, with acc.; þat boð kostaði Unnr, Ld. 10; þau hin sömu klæði sem þeir höfðu kostað (purchased) með kirkjunnar gózi, Mar. :-- to spend, lay out, with acc., hvat viltú til kosta; at hann skyldi þessa nafnbót engum peningum kosta, that he should be at no expence for it, Fms. x. 93, v.l.; þat fríða líkneski hafði prestrinn kostað á sína peninga, Mar.; þú hefir kostað oss (entertained us), bóndi, Fs. 150; allt þat er hann leggr til ok kostar, lays out, N. G. L. ii. 354; er svá mikit lét sik kosta oss til lausnar, who let it cost himself so much, Barl. 114; hafði hann setu á Grund ok kostaði einn allt fyrir, and defrayed all the costs, Sturl. i. 155 :-- in mod. usage with dat., k. miklu til eins, hann hefir engu til þess kostað, he has invested no money in it, done nothing for it; k. miklu upp á e-ð, to spend much money on a thing.

kostall, adj. costly, expensive; e-m verðr kostallt, Bs. i. 722.

kostan, f. cost, pains; leggja kostan ok stund á e-t, Fms. x. 395: temptation, k. fjandans, Hom. 33, 158.

kost-góðr, adj. of good quality, Grág. i. 498; esp. of milk, pasture, jarðir kostgóðar ok grösugar, Stj. 341: of a horse, skjótr hestr ok kostgóðr, Flóv. 28.

kost-gripr, m. a costly thing, choice thing (see kjörgripr), Fs. 40, 43, Fms. x. 215, Bs. i. 37, Edda 15, 82.

kost-gæfa, ð, to push on with a thing; kostgæfa eptirförna, to pursue hard, Ísl. ii. 360; k. undanróðrinn, Fb. i. 396; k. e-s nauðsyn, ii. 91. 2. to strive, take pains, with infin.; k. at fremja, Bs. i. 42, Magn. 468, Fms. i. 184, vii. 31, Eb. 39 new Ed. :-- reflex., H. E. i. 249, Barl. 78.

kost-gæfð, f. painstaking, Bs. i. 273, Mar. 1067.

kost-gæfi, n. and f. painstaking, care: α. neut., allt k., Hom. 49; með miklu k., with mickle pains, Fms. x. 277; með öllu k., with all diligence, 656 A. i. 17, Fms. i. 260, Bs. i. 38, Al. 163, Stj. 595. β. fem., sakir kostgæfi þeirrar, Bs. i. 166.

kost-gæfiligr, adj. painstaking, diligent.

kost-gæfinn, adj. painstaking, (the mod. form.)

kost-gæfliga and kost-gæfiliga, adv. with pains, diligently, Hom. 1, Fms. i. 263.

kost-gæfni, f. = kostgæfi, N. G. L. ii. 481, freq. in mod. usage.

kost-gæfr, adj. painstaking, diligent, Sturl. i. 90, Greg. 27; verum sem kostgæfstir, 55; k. athugi, Hom. 52; k. á e-t, Fms. ii. 145.

kost-görð, f. the state of affairs, Finnb. 318.

kost-hald and kost-heldi, n. entertainment, D. N. ii. 393, 482.

kostigr, adj. costly, choice; kostig lönd, fine pasture, Ld. 124; ágætir hagar, kostigir ok loðnir, Stj. 258: chosen, of a person, Hd.; ú-kostigr, mean, common, Fs. 128.

kost-íllr, adj. bad, common, Fas. ii. 111.

kost-lauss, adj. 'cost-less,' bad, vile, Fms. v. 14.

kost-ligr, adj. costly, choice, desirable, Ó. H. 98.

kost-móðr, adj. 'meat-weary,' weary after a hearty meal, Hým. 30.

kostnaðr, m. cost, expence, Eg. 43, Grág. i. 336, Fms. i. 52; í kostnað þann er þú hefir fyrir mér, Eb. 262; sátu sumir á sínum kostnaði, Orkn. 334, Gþl. 59; lítill k., small cost, Flóv. 34: living, var þá skipt Eyjunum hvar hvárir skyldu kostnað á hafa, Orkn. 272. COMPDS: kostnaðar-laust, adj. without expense. kostnaðar-lítill, adj. of little cost. kostnaðar-mikill, adj. very costly, expensive, Eg. 38, Fms. vii. 73. kostnaðar-samr, adj. expensive, Fms. xi. 316, Bs. i. 830, Orkn. 96.

KOSTR, m., gen. kostar, pl. kostir, old acc. pl. kostu, which is used in old poets as Sighvat (Ó. H. 39), Arnór (Edda 50); but the usual form in the MSS. as well as in mod. usage is kosti; [Ulf. kustus = GREEK, 2 Cor. ii. 9, xiii. 3; Germ. and Dan. kost = fare, food] :-- a choice, the fundamental notion being trial; I. condition, chance, but mostly with the notion of a hard choice; eru nú tveir kostir til, sá annarr, at ..., hinn annarr, at ..., Nj. 199; sá er hinn þriði kostr, Grág. ii. 83; munu þér hinn sama kost fyrir höndum eiga sem vær áttum, at verja fé yðvart ok frelsi ... en at öðrum kosti, Eg. 8; hann sá engan sinn kost annan, en hann lét fallask þvers undan laginu, Nj. 246, Eg. 24; sám vér þann helzt várn kost at firrask fund hans, 70; nú má Flosi sjá sinn kost, hvárt hann vill sættask til þess at sumir sé utan sætta, Nj. 250; það er hverjum manni boðit, at leita sér lífs meðan kostr er, 202; einbeygðr kostr, the only choice left, Orkn. 58. 2. choice, terms; hvern kost vili þér nú göra Ingjaldi? Nj. 3; ek göri þér skjótan kost, Dropl. 6; göra e-m tvá kosti, Ld. 212, Fs. 57; tók Kali þenna kost, Orkn. 214. 3. a chance, opportunity, possibility; göra kost á e-u, Nj. 155, 271; mun ek öngan kost á göra, I will give no choice in the matter, i.e. will not do it, 149; kost muntú láta at etja, 90 :-- kostr er á, or gen. kostr e-s, a thing is possible, there is a chance, 254, 263; ef þess er k., Grág. ii. 56; Háreks var ekki við k., there was no question as to H., Ísl. ii. 315; þá er mín er