This is page cv_b0735. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
735 ÞESSLÍKR -- ÞILJA.
þess-líkr, adj. such-like, Fms. xi. 119. þess-na, gen. þess with the suffixed -na, q.v., Fas. ii. 147. þessor = þessi, q.v.; þessor sekt, Gþl. 194; eign þessor, 289; þessor bæn, Hom. 157; þessor tíðendi, Fms. ix. 317, 324; þessor mál, 378; þessor annsvör, x. 392 (twice); þessor orð, 402, Hom. 157; þessor dæmi, Sks. 475; þessor nömn, Hom. 27. þétta, að, to make thick or tight. þétti, a, m. thick curded milk. þétt-leiki, a, m. tightness, thickness. þétt-ligr, adj. tight; skipin eigi þéttlig, Fms. ix. 380. ÞÉTTR, adj. [Engl. tight, taut; Dan. tæt], tight, opp. to leaking; vátviðri en hús eigi þétt, Bs. i. 316; í skinnbrókum þéttum, water-tight, 330; ok lykr fast ok þétt, Þiðr. 70; skip þétt sem bytta, Krók. 25 new Ed.; ó-þéttr, lög-þéttr, water-tight, of a cask. 2. heavy, close;þétt svör, Ó.H. (in a verse); all-þétt, þéttan, acc. as adverb, closely, hard, Ísl. ii. (in a verse). þexla, u, f. [Ivar Aasen teksla and tængsel], an adze, mod. skar-öx; með smá-öxum eðr þexlum, A.A. 270 (from the Hb.): as a nickname, Landu. (App. 355). þey, þey, or better þei, þei, interj., contr. qs. þegi, þegi (imperat.), tush, tush; freq. in mod. usage. þey, n., also þeyja, u, f. [þegja], one's silent mood; in phrases such as, í þeyi niðri. or í þeyju sinni, or í kyrr-þey, quietly, silently. þey-bitra, u, f. a chilliness from thaw (Jón Guðmundsson). þeygi, qs. þó-gi, or þó-eigi, yet not, although not; því at álfröðull lýsir of alla daga, ok þeygi at mínum munum, Skm. 4; þeygi er sem þú þrjú bú góð eigir, Hbl. 6; of þeygi of sanna sök, Hm. 119; þeygi ek hana at heldr hefik, 95; fóra fælt þ., Am. 45; glúpnuðu ok grétu þeygi, 73; þeygi vel glýjuð, Vsp. 39; ef maðr færir meybarn fram, ok þeygi sinn ómaga, Grág. i. 281; cn þeygi verða þeir óhelgir fyrir áverkum er fyrir standa, ii. 14; veit hann þeygi hverjum hann sparir þat, 623. 21; ok kvað þat þeirra ráð, en þeygi vil ek sitja yðr frýju, Hkr. iii. 397; stendr sá meðal yðar, at ek væra þeygi verðr at leysa skóþveng hans, þótt ..., yet not ... although ..., Hom. (St.); svá es mælt of en íllu verk, at þeygi eru þess verk es viðr ... nema, yet not ... unless, id.; at þeygi nýtr þótt viljandi vinni, id.; at hann væri í friði en kæmisk þ. á braut, that he should be left at peace, yet not at large, Post. 231; þat man þeygi sjatna, Orkn. (in a verse); þeygi Guðrún gráta mátti, yet G. could not weep, Gkv. 1. 2, 4, 10, Skv. 3. 40, 66; enda er þá eigi örvænt at þeygi lesa ek vel, Skálda (Thorodd). ÞEYJA, this verb occurs only in the infinitive, except as a GREEK in pret. þá, Gh. 21; [A.S. þawan; Engl. thaw; in North and West Engl. proncd. thow; Germ. thauen; Dan. töe] :-- to thaw; nú er margháttað um veðrin, þótti mér élligt vera ok allkallt, en nú þykki mér sem þeyja muni. -- Þá mun ávalt þeyja ef þetta verðr at því, Vápn. 21 (the vellum). II. metaph. to cease; svá þá Guðrún sinna harma, thus Gudrun appeased her woes, Gh. 21; ek frá hungr varga þeyja, the hunger of wolves was appeased, Ó.H. (in a verse), where þeyja rhymes with ey, and cannot therefore stand for þegja = to be silent. ÞEYR, m., gen. þeys, Band. (in a verse); dat. þey; [Engl. thaw; Dan. tö] :-- a thaw; görði á þey með regni, Þórð. 11 new Ed.; göra þeir vindar um vetrum góðan þey (stóra þeyi ok miklar hlákur, v.l.), Sks. 49 new Ed.; þá var þeyr ok snælaust á jörðu, Fms. viii. 393; í bráða-þeyjum, Eg. 766; hlær ok inn bezti þeyr, Fms. ii. 228; þeyr hafði á verit, ok sá manns-sporin í snjónum, Fs. 41: poët. hjör-þeyr, örva-þeyr, egg-þeyr, geir-þeyr, víg-þeyr, Héðins þeyr, Göndlar þeyr, the storm of sword or spear, a war-storm, i.e. battle of Hedin and G. (a Valkyriur), Lex. Poët. POËT. COMPDS: þey-láð, þey-rann, n. = the heaven, sky, Lex. Poët. ÞEYSA, t, [answering þjósa, þaus may be suggested, but is lost, cp. þausnir and þysja, þyss] :-- to make to spirt out, gush forth; þeysti Egill upp ór sér spýju mikla, Eg. 553; þeysa vörru, to stir the water, in rowing, Hornklofi. II. to make rush forth, to storm, of warfare; þá þeysti hann lið sitt at þeim fram, Fms. viii. 376; þeysa allan her til borgarinnar, Stj.; þá þeysir hann herinn út af sínu ríki, Þiðr. 160; þeysa reiðina, to ride at a gallop, Róm. 287; Mauri þeysa áreiðina, of an attack of horsemen, 314; síðan þeysa þeir herinn allan upp með Rín, Karl. 390, Fms. vi. (in a verse); þeysa flota at e-m, Ht.: with dat., þeysa út óvígum her ór borginni, Þiðr. 28; þeir þeystu þá sem harðast at þeim, rushed on them, Fms. viii. 417, Barl. 53, Th. 78. 2. absol. þeysa, to ride furiously. III. reflex. to rush on; þeystisk of bekki, of a river, Am. 25; þá þeystisk eptir allr múgrinn, Fms. viii. 201; er eigi þeystisk allr senn þessi múgr á oss, 415. 2. = part., vera auð-þeystr, to be easy to stir, Stor.: fólk-þeysandi, gunn-þeysandi, a stormer, a warrior, Lex. Poët. þeysir, m. a rusher, stormer; in ör-þeysis, Lex. Poët. ÞEYTA, t, a causal to þjóta, þaut :-- to make sound, þeyta lúðr, to blow the trumpet, Stj. 392, Al. 35; þ. hornum, to blow the horn, Stj. 133; þeyta organ, to blow the organ, Konr.; þeyta röddina, to shout out, Fms. i. 302, 303, THom. 409, passim. 2. to gallop, to ride fast, Fas. i. 93, and in mod. usage. þeytari, a, m. a trumpeter; lúðr-þ. þeytir, m. = þeytari, Lex. Poët. þeyti-spjald, n. a top. þey-þunnr, adj. thin from thaw, of ice; svelli þeyþunnu, Hallgr. ÞIÐ and þit, dual, ye, passim; the older form is ið or it, see Gramm. p. xxi; see þit. þiðit, part. (remnant of a strong verb, þíða, þeið, þiðit), thawed, free from ice; vóru aldregi svá mikil úlögin at eigi var þiðit um skipin, O.H.L. 12. þiðna, að, [þíðr], to thaw, melt away; fyrr en ísa leysti ok sjár tæki at þiðna, Orkn. 108; af snjó þeim er eigi kann þ., Al. 155; íss eða snjór, nema þat þiðni svá at þar verði vatn af, K.Á. 6; þiðna ok hitna, Stj. 96; metaph., hjarta þiðnar, 362; þiðni sorgir, may the sorrows melt away, Gh. 20. Þiðrandi, a, m., prop. a he-partridge, = þiðurr(?), but only used as a nickname, and then as a pr. name, Landn.; Þiðranda-bani, the slayer of Th., a nickname, Njarð. þiðurr, m., pl. þiðrar; [mod. Norse tjur; Gr. GREEK] :-- a partridge. Lat. tetrao perdrix, Edda (Gl.); þiðra (gen. pl.), Gþl. 449: in poets, ben-þ., val-þ., a carrion-bird, Lex. Poët. ÞIGGJA, pres. þigg; pret. þá or þág, þátt, þáttu, Band. 37; pl. þágu; subj. þæi part. þeginn; imperat. þigg, þiggðú: with suff., þi'kk, qs. þigg'k, þik'k-ak, I receive not, Skm. 22; in mod. usage the pret. is weak, þáði, Pass. 16. 1: [Dan. tigge = to beg, tigger = a beggar] :-- to receive, accept of; fannka ek mildan mann eða svá matar-góðan, at ei væri þiggja þegit, Hm. 38; gefa e-m e-t at þiggja, Hdl. 2; örr ok fégjarn, ok þotti bæði gott at þiggja ok veita, Fms. iv. 109; við taka né þiggja, xi. 54; bauð ek þér at vera ok þáttu þat ok vart feginn, Band. 37; sælla er að gefa enn þiggja, N.T. 2. ellipt. (hús, gisting understood), þiggja, to take lodging, to receive hospitality for a night; þigg þú hér, Sigurðr, en þú Geitir tak við Grana! Skv. 1. 5. 3. with acc., þiggja e-t, or with prep., þiggja e-t at e-m or af e-m; þáttu at öðrum, thou wast the guest of others, Fas. i. 296 (in a verse); konungr þá Jóla-veizlu í Þrándheimi, Fms. i. 31; sinn vetr þá hvárr heimboð at öðrum fyrir vináttu sakir, Nj. 51; ef goði þiggr grið með þriðjungs-manni sínum, Grág. i. 160; marga góða gjöf hefi ek af þér þegit, Nj. 10; ok þág af þeim mikla sæmd, 281; þ. e-t at e-m, to receive at one's hands; lög þau er lýðir þágu at þeim nöfnum, Sighvat; at hann þá gjöf af vin sínum, Sks. 659; gestir ókunnir ok þágu mat at mér, Fms. x. 218; ok þá af honum jarls-nafn, 406; leyfi vil ek þ. af yðr, herra, ii. 79. 4. to accept a thing; baug ek þikkak, epli ellifu ek þigg aldregi, Skm.; þat þag hann, Nj. 46; þóttisk hann þá vita, at Óðinn myndi hafa þegit blótið, Fms. i. 131. 5. to get, Lat. impetrare; veiztu ef þiggjum þann lögvelli(?), Hým. 6; ef hann fjör þægi, Am. 59; þiggja fóstr, to receive care, to be fostered, Rekst. 2; hann getr þegit mönnum ár ok frið af Guði, Ó.H. (in a verse); þ. jóðs aðal, Ýt.; þ. hörð dæmi, to have a hard life, undergo hardships, Hkv. 2. 2; ok þá hann þar fyrir höfuð sitt, Eg. 419; hann beiddisk griða ... ok þá hvárt-tveggja, Fms. x. 408; þá er hann máttigr at þ. allt þat er hann vill, Magn. 432; þá vóru öll héröð í frið þegin, pacified, Fms. vi. 341; bið ek þik, haf þú mik undan þeginn, I pray thee, have me excused, Greg. 28 (Luke xiv; eg bið, afsaka mig!); ef þér vilit þessa menn undan þiggja, if ye will get these men relieved, Fms. x. 298, xi. 152; ok þágu þeir þá alla undan, they got them free, Nj. 163. II. pass., þásk (þaaz) hans bæn þegar, Stj. 272. þiggjandi, part. a receiver, Grág. ii. 169: a possessor, owner, Lex. Poët. þik, acc. of the pers. pron. = Lat. te; in later vellums and in mod. usage, þig, see Gramm. ÞIKKJA, see þykkja. þiklingr, m. a 'thickling' stout person, of a giant, Bragi (a GREEK.) þil-blakkr, m., poët, a deal-steed, i.e. a ship, Lex. Poët. þil-far, n. the deck of a ship, Fms. ix. 33, Fas. iii. 377, and in mod. usage. þil-fjöl, f. a deal-board, Fms. iii. 196. ÞILI, n., mod. þil, [A.S. þil; akin to fjöl, q.v.], a deal, wainscot, plank, partition; þau þili héldusk, Fbr. 82; þilinn öðrum þiljum, 44 new Ed.; þeir brutu upp þilit, Eg. 235; síðan hneig hón upp at þilinu ok mataðisk eigi, Lv. 38; Njáll var komin í rekkju, heyrði hann at öx kom við þilit, Nj. 68; í dyri-stafi eða þili, Bs. i. 508 (Sturl. ii. 49, l.c. þil); milli þilis ok hans, Fs. 7; hvárt viltú heldr liggja við stokk eðr þil(i), Sturl. ii. 207: bekk-þili, skjald-þili, vegg-þili. Þilir, m. pl. the name of a Norse people, the men of Þela-mörk (q.v.), a county in southern Norway (Thulenses ?), Fms. passim, Fas. i. 382. þili-viðr, m. the wainscot; vóru markaðar ágætar sögur á þiliviðinum ok svá á ræfrinu, Ld. 114. ÞILJA, pres. þil; pret. þilði; part. þiliðr, þilðr, þilinn: mod. þiljaði, þiljað: [A.S. þiljan] :-- to cover with deals, to board, plank; tóku frá vígin, háboruðu ok þildu á bitum, Fms. ix. 44; lét þ. skipin ok tjalda, iv. 236; hann þilði alla veggi hússins með þrennum þiljum, Stj. 562; fella innan kofann ok þilja sem vandlegast, Bs. i. 194: þilja allan garðinn af nýju, D.N. iv. 283; hann (the skáli) er þiliðr um endilangt, Fbr. 67 new Ed.; þilinn, 44, l.c.; gólf allt þilið með marmara-steini, Art. 6; þat grjót er höllin var þilin með, Karl. 60; þildir neðan vel, Sks. 88 new Ed.; tvitog-sessa tjölduð ok þiljuð, Hkr. ii. 294 (but better tjölduð ok þilið, Ó.H. 178, l.c.)