This is page cv_b0710. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
710 VINSÆLASK -- VIRKI.
hægri handar né vinstri, Stj. 438; á vinstri hlið, Fms. ii. 330; vinstri hönd, vinstra auga, eyra, vinstri fótr, etc.; görask vinstri handar menn e-s, one's left-hand men, i.e. adversaries, Hom. 102; vinstra megin, Hrafn. 13. vin-sælask, d, to endear oneself, Str. 3. vin-sæld, f. a being beloved, popularity; kom svá við vinsæld hans, at ..., Fms. i. 32; um fram alla menn at vinsældum ok harðfengi, Eb. 30; öfundsjúkr um vinsældir Magnúss, Orkn. 160; aflaðisk honum vinsæl(ð) mikil, Fms. x. 402, passim. vin-sæll, adj. [Dan. vensæl], compar. vinsælli, superl. -sælstr and -sælastr :-- blessed with friends, endeared, beloved by many, much liked; hann var vinsæll af öllum mönnum, Eg. 3; þú ert maðr vinsæll af bóndum, Nj. 17; Ketill var yngri sona biskups ok enn vinsælli, and the more popular, the most liked, Sturl. i. 226; var nú skipan á komin um lund hans, -- maðrinn var miklu vinsælli enn áðr (much more liked than before) ... Sámr var vinsaell af sínum þingmönnum, Hrafn. 24; hinn vinsælasti af öllum góðum mönnum, Fms. vi. 59; hinn vinsælasti af Væringjum, very popular with the Wærings, 144; manna vinsælastr ok góðgjarnastr, ii. 19; hann hefir verit einn hverr höfðingi vinsælstr í Noregi, vii. 4: of a deed, action, case, eigi mun vinsælt vera málit, Glúm. 380; mungátin eru misjafnt vinsæl, a saying, Ölk. 34. vin-tengdr, part. bound in friendship, Þjal. vin-traust, n. trust in a friend, Hm. 64. vinu-ligr, adj. [Dan. venlig], friendly; in ú-vinuligr. vin-vandr, adj. = vinavandr; fastúðigr ok v., Fms. viii. 447, v.l. vin-veittliga, adv. kindly, good-naturedly, Nj. 217. vin-veittligr, adj. friendly; þeygi v. hlutr, a thing not agreeable, Bjarn. 33. vin-veittr, adj., prop. given in a friendly spirit, friendly, agreeable, favourable, of things; göra þeim vinveittar samfarar, Skálda (Thorodd); byrrinn ekki vinveittr, Ld. 56; nú mun ek göra þér um vinveitt (shew thee a good turn of friendship, humour thee) ok ríða til þings með þér, Nj. 215; eigi er þá vinveitt gjöfin, Fms. vi. 238; Úlfi þótti ú-vinveitt skemtan konungs, unfriendly, spiteful, 347. 2. of a person, easy to please; úvandblætr ok vinveittr at veizlum, Bs. i. 394: in mod. usage, graceful, friendly, hann var mér mikið v. vinza, að, [Engl. winnow; from vindr], to winnow corn; ferr hón til iðju sinnar at vinza korn, Thom. 484. 2. mod. to pick out; vinsa úr það bezta, and the like. vinzari, a, m. [provinc. Dan. vindser; corrupt from bismer?], a steelyard; pundara rangan eða vinzara, N.G.L. i. 324. vin-þjófr, m. a 'friend-thief,' a false friend, Ad. vippa, u, f. [cp. Dan. vippe = Engl. whip], a nickname, Sturl. i. 118 C. vipr, f., pl. viprar(?), not vipur, for the r is radical, as is seen from the spelling in vellums and also from Norse vipre, Ivar Aasen :-- a toy; barna vipr, a child's toy; þat þótti allt sem barna vipr er aðrar konur görðu hjá því sem hón görði, Mirm. 140 (Ed. Kölbing); þykkir honum allt sem ungmennis-leikr eðr barna vipr þat sem hann hafði áðr numit hjá klerkdómi meistara Peri, Clar.; þótti allt barna vipr þat er aðrar konur höfðu í skarti hjá henni, Ld. 122 (vipur einar, Fms. ii. 21, l.c., should be viprar einar?). vipra, að, to draw the lips together; vipra varirnar, Björn. vipta or vifta, u, f., in Darr. perh. read 'vipt' er orpin, [vefa], the woof; þarmar ór mönnum fyrir viptu ok garn, Nj. 275. VIRÐA, pret. virði, mod. virti; [cp. verð; this word and its derivatives are in mod. Norse proncd. and spelt with y, vyrda; Swed. vörda] :-- to fix the worth of a thing, to tax, value; síðan vóru virð fé Hallgerðar, Nj. 24; búar skolu virða fúlgur ómagans tvennar, Grúg. i. 259; þar skolu fylgja einn eyrir ok tuttugu, ok virða til friðs, D.I. i. 199; þrjár merkr ok virt til vaðmála, 203; búar skolu virða skip þat til vöru eðr til brends silfrs, Grág. (Kb.) ii. 68; virða e-t til smœrs, D.N. ii. 93. II. metaph., þat kann engi virða nema Guð einn, Fms. vii. 144: with gen. of the price, virða enskis, Blas. 44; virða mikils, to rate highly, Eg. 167; konungr virði hann mikils, Fms. vi. 132; virða e-t lítils, O.H.L. 76; úvinir hans höfðu grun á ok virðu til utrúleika við konung, Fms. ix. 428; er þat ílla virðanda fyrir þér, it is to be ill-esteemed, blamed, ii. 53; mun þat vera vel virt fyrir þér, Karl. 99; svá virðu vinir jarls sem Þorkell mundi þá bræðr sízt spara til deilu, Orkn. 180; vita ok virða, Stj. 145; virða e-t með sjálfum sér, to bethink oneself of, consider, 132; hygg at ok virð meðr þér sjálfum, 142; virð með sjálfum þér hvat haun mun mega með síns herra fulltingi, Karl. 542. 2. with prepp.; virða at e-u, to give heed to a thing, consider it, Stj. 153; virða e-t fyrir sér, to count, consider; virða til, to pay heed to, regard; Rafn vildi eigi þat, þvíat hann kveðsk vilja virða til enn heilaga Jacobum postola, ok berjask eigi við Þorvald, i.e. Rafn said he would respect the holiness of St. James and not fight Th., Bs. i. 668; heldr skal hitt til virða, at hann vildi Kristni sinni í þyrma, Hom. 109; eg vil ekki virða mig til þess, not demean myself to that: virða um e-t = virða til, D.N. ii. 95: virða e-t við e-t, to value, count; virða við saur ok hégóma, Barl. 74: virð einskis við þá er þér göra í mein, take no account of it if they do thee wrong, Hom. (St.); virða sakar við annan, id.; Guð virði við hann (may God reward him) undir hvílíkan þunga hann á at standa, Bs. i. 821; biðju vér at þér takit vára dvöl eigi til þrjózku, virðandi vid oss um leiðar-lengd ok harða veðráttu, we beg you not to account it for disobedience in us, but consider the length of the way, and the severe weather, D.N. iii. 80: also of gratitude, eg virði það við hann, að ..., to regard past services. III. reflex., impers. to like; mér virðisk ekki skapferði hans, Ísl. ii. 217; virðisk þeim vel allt til konungs en eigi verr til dróttningar, Fb. ii. 120; hann virðisk þar hverjum manni vel, everybody liked him, Eg. 27, Nj. 46, Fms. i. 6l. 2. to deem, think; virðisk oss svá, sem minnkaðisk vár sæmd í því heldr enn yxi, Fms. x. 7; virðisk konunginum hann af bragðs-maðr, Bjarn. 4: very freq. in mod. usage, mér virðist, methinks. 3. to deign, vouchsafe; af hans ætt virðisk várr Drottinn Jesús at fæðask, Stj.; þú skapari minn virzk at miskunna mér, Barl. 92; þau miskunnar verk er hann virðisk at göra, 95; öll bréf þau er þeir virða sik (= virðask) við at taka, Róm. 248. virða, u, f., in ú-virða, disregard. virðar, m. pl. [from verð; cp. hirð, verðung], poët, king's men, men in the king's pay, a body-guard; the etymology implied in 'virðar' heita þeir menn er 'meta' mál manna, Edda 107, is scarcely true; heill skaltú, vísi, virða njóta, Hkv. 1. 54; vápn-söngr virða, Akv. 32; afkárr söngr virða, 38; efla víg með virðum, Skv. 1. 12. -virði, n. the worth of a thing; in compds, and-virði. virði-liga, adv. worthily, honourably, respectfully; kveðja e-n v., Ld. 32, passim: magnificently, skrýðask v., Fms. i. 147. virði-ligr, adj. worthy, worshipful; v. herra N.M., gracious lord, the title of a king, Gþl. 130, Bs. i. 755, Stj. 2. 2. venerable; hann spyrr þenna inn virðiliga mann, hverr hann sé, Fms. x. 245; fríðr sýnum mikill ok inn virðiligsti, stately, imposing, 380. 3. of things, fine, splendid; bústað góðan ok virðiligan, Eg. 197; göra virðuliga kirkju, Ld. 334; virdulig veizla, Fms. ii. 16, 103, xi. 4; virðiligt boð, 11; erfi gott ok virðiligt, 18; með góðum gjöfum ok virðiligum, 4; inn virðiligsti gripr, Eg. 180. virðing, f. a valuation, taxing; ef eigi er rétt at virðingu farit, Grág. i. 189; kveðja búa til skiptinga eða virðinga, ii. 342; þau þrjú hundruð er hón átti þar í, eptir góðra manna virðingu, Dipl. iv. 16; at lögligri virðingu, Nj. 103. II. metaph. worship, reputation, honour; konungr hét at auka virðing þeirra, Eg. 33, Fms. i. 20; göra e-m þá virðing, to do that honour to one, v. 309; vér skulum halda Páska-dag með allri virðing, K.Á. 154; með mikilli virðing, with great respect, 178; með allri sæmd ok virðing, Bs. i. 123. 2. opinion, esteem; at minni virðing, to my mind, opinion, Fms. vii. 261; í öllum löndum er sú virðing á, at ... . Bs. i. 131; var þat ok v. manna, at ..., Ó.H. 232. 3. plur. rank; völd, léni makt' ok virðingar, Hallgr. COMPDS: virðingar-fé, n. a thing of special value, Grág. i. 500; kirkja á þrjú hundruð í v., Vm. 9; Bjarni bauð úfrítt v., bæði fyrir vaðmál ok kúgildi, Dipl. iii. 13; tíu hundruð í v. ok sjau hundruð í flytjanda eyri, v. 12. virðingar-för, f. an honourable journey, Fms. vii. 99. virðingar-gjarn, adj. greedy of honour, ambitious, Valla L. 206: in mod. usage, vain, fond of flattery. virðingar-heimboð, n. an honourable invitation, Sturl. i. 40. virðingar-hlutr, m. an honourable share, great credit, Lv. 13. virðingar-kona, u, f. a worthy lady, Sturl. i. 19. virðingar-lauss, adj. without honour, rank, distinction, Hkr. ii. 90. virðingar-maðr, m. an appraiser, Grág. i. 208: a man of distinction, rank, Eg. 162, 466, Nj. 22, Fms. vi. 113; höfðingi ok v. mikill, Fs. 156; Helgi var v., Gullþ. 3. virðinga-mikill, adj. of mickle worth, worshipful, Ísl. ii. 9. virðingar-munr, m. disparity in rank, Fms. iv. 28, 260, vi. 359. virðingar-ráð, n. a respectable estate, condition, Þorf. Karl. 370: an honourable offer, Fms. vii. 26. virðingar-vænligr, adj. honourable, Fs. 44, Grett. 100 new Ed. virðingar-vænn, adj. honourable, Sturl. i. 105 C. virðir, m. a taxer, Edda, Lex. Poët. virði-samr, adj. vain-glorious, Þiðr. 96. virðr, m. = verðr (q.v.), a meal; in the allit. law phrase, at verði eðr at virði, neither at meal nor mess, Grág. ii. 92, cp. Hm. virðu-ligr and virðti-liga = virðiligr, virðiliga, qq.v., Stj., Fb., Barl., passim, and so in mod. usage. VIRGILL or virgull, m. [Goth. wurgils; the root is in Germ. erwürgen] :-- a halter; höggva virgulinn sundr, Hom. 117; virgilinn, Bs. i. 225, Pr. 414; var virgill dreginn á háls honum, Fms. vii. 13; virgul (acc.), Fb. ii. 330; hvárki gálgi né virgill, Hom. 118 (virgull, Fms. v. l.c.): poët., virgill handar = a bracelet, Edda; hryn-virgill brynju, a ring in chain-armour, Eg. (in a verse). virgil-nár, m. a corpse on a gallows, Hm.; cp. gálg-nár, Grág. VIRKI, n. = verk, Anecd. 8 new Ed.: esp. in compds, íll-virki, stór-v., þrek-v., mann-v., qq.v. II. a work (= wark in bulwark, Southwark, etc.), wall, stronghold, castle, Bs. i. 672, Landn. 69; hann lét göra kirkju á Agðanesi, ok þar virki ok höfn, Fms. vii. 100; virki þat er heitir Skarðaborg, the work that is called Scarborough, Korm. 24, Stj. 509, O.H.L. 10; virkis-armr, the wing of a castle, Nj. 247; virkis-dyrr, -garðr, -horn, -hurð, -veggr, -stokkr, Fms. iii. 148, Sturl. i. 31, Krók. 56, Bs. i. 672, Eb. 310, Gullþ. 10; virkis-maðr, a defender in a work, Eb. 310;