This is page cv_b0690. Please don't edit above this dashed line. Thank you!
-----------------------------------------------------------------------------
vegna, on both sides, Grág. i. 440; stukku menn frá tveggja vegna, Eg. 289; senda fjögurra vegna, Fms. i. 209. II. á vegna e-s, on one's behalf; this is only found in later vellums, and is said to be derived from the Germ. von wegen (Grimm's Gramm. iii. 266); which etymology is strongly supported by the fact, that af vegna or á vegna (= Germ. von wegen) is the oldest form; af hins fátæka vegna, Stj. 151; af staðarins vegna, Vm. 55; kom á stefnu fyrir oss Sira Einarr ráðsmaðr af vegna Hóla-kirkju, Dipl. ii. 18; á vegna (= af vegna) Árna, Vm. 131. 2. then, dropping the particle, simply vegna; vegna e-s, on one's account or behalf, on the part of; jarls vegna, Fms. x. 113, v.l.; staðarins vegna, Dipl. iii. 9, v. 9; minna vegna, on my behalf, Fms. iii. 154 (a late vellum); várra vegna, H.E. i. 436; sem Halldórr hafði áðr fram leitt sinna vegna, Dipl. ii. 5; Loðinn gaf upp sinna vegna, Fms. x. 99. 3. lastly, in mod. usage it has become a regular prep. with gen., having displaced the old fyrir ... sakir; but in this sense it is hardly found in vellums; but in inaccurate paper transcripts it is often substituted for the 'sakir' of the vellum; cp. Vd. old Ed. 100 and Fs. ch. 24 fine; alls vegna, Þórð. 63 old Ed.; but fyrir alls sakir, new Ed. 13, l.c.
C. COMPDS: vega-bót, f. way-mending, Gþl. 409. vegar-fall, n. a failure of a way, Gþl. 416; cp. messufall. vegar-ganga, u, f. a going from the way, wandering, Barl. 119. vega-lauss, adj. out of the way, lost in the woods. vega-leysi, n. 'waylessness,' want of roads, Barl. 104. vega-mót, n. pl. a joining of roads, Stj. 71: the saying, víða liggja vegamót, there are many cross ways (meetings) in the world. vega-rán, n. a highway-robbery, Gþl. 409. vega-skil, n., Dan. vej-skjel, D.N. i. 616. vegs-ummerki, n., see verk.
VEGR, m., gen. vegs, glory, honour; er yðr þat vegr mikill, Eg. 410; þótti þeim miklu minni vegr at þessum, 67; leita e-m vegs, Nj. 78; með miklum veg, ok þó eigi allir með jöfnum veg, Fms. x. 170; skína með mikilli birti ok veg, i. 77; rekinn frá öllum veg, es fyrr vas prýddr öllum veg, Eluc. 13; þeim sé vegr ok veldi, lof ok dýrð, 623. 57: so in the phrase, hafa veg ok vanda af e-u, to have both the honour and the responsibility of a thing. COMPDS: vegs-boð, n. an honorary offer, Greg. 28. vegs-kona, u, f. a great, noble lady; Auðr var v. mikil, Landn. 117. vegs-lauss, adj. inglorious. vegs-munir, m. pl. honours, credit, fame, Fær. 212.
vegr-eygr, adj., better veðr-eygr, Vkv.
veg-sama, að, to honour, glorify, Fms. i. 97, x. 363, Magn. 504, very freq. in mod. eccl. usage, N.T., Vídal.
veg-samliga, adv. honourably, gloriously; taka v. við e-m, Eg. 28; verða við e-u vel ok v., Fms. xi. 114; setja e-n v., Hkr. iii. 9.
veg-samligr, adj. glorious; v. veizla, Fms. xi. 104, Eg. 44; v. viðtökur, Fas. ii. 507; vegsamlig skilning, 656 C. 33.
veg-semd, f. honour, glory, Eg. 20, Hkr. iii. 79; stýra ríki sínu með v. ok sóma, Fms. xi. 18; v. heimsins, 655 iii. 4, N.T., Pass., Vídal.
veg-skarð, n. a blemish in one's honour, Nj. 118.
veg-tjón, n. a discredit, 655 xxxi. 3.
veg-tylla, u, f. a bit of honour. Band. 33 new Ed., Karl. 549.
veg-víss, adj. [cp. Germ. wegweiser], 'way-wise', acquainted with the road, Fms. viii. 52: in mod. usage, good at finding one's way.
veg-þurðr, m. = vegskarð, Sks. 775 B.
VEI, interj., veis when followed by sé, cp. Engl. yea and yes; [Ulf. wai = GREEK; Germ. wehe; Dan. væ; Lat. vae; Gr. GREEK] :-- woe, with dat. woe is me! vei oss vesölum, Stj.; vei þér vesöl önd, 655 xix. 1; veis sé mér! ... veis sé mér veslum, MS. 4. 10; vei verði váru vanmegni, Fms. ii. 186; vei verði hánum, x. 330.
veiða, d, to catch, hunt; veiða fimm orra, Ó.H. 79; veiða íkorna, 85; veiða rauðdýri, Orkn. 448; veiða sel ok fiska, Hkr. ii. 245; veiða fugla ok fiska, Grág. ii. 345; at han hefði veitt í einu höggi otr ok lax, Edda 72; veiða laxa, Nj. 69; veiða dýr á mörkinni, Fas. iii. 4. 2. metaph., þótti þeim nú mundi lítið fyrir at veiða Gunnar, Nj. 113; ok fáit ér hann eigi veiddan, 102; ok mun þá þar mega veiða í er stundir líða, they will be caught by that, 207; látum þá eigi veiða oss inni, Fms. ix. 217; veiða þenna níðing í snöru, i. 206; veiða e-n í orðum, N.T.; veiða e-t upp ór e-m, to fish it out of one. II. reflex., hversu veiðisk, how goes it with the catch? þeim veiddist vel, they got a good catch, freq. in mod. usage.
veiðinn, adj. expert in fishing or catching, Sturl. i. 8.
VEIÐR, f. (mod. veiði), dat. and acc. veiði, pl. veiðar; a gen. veiði, veiði sinnar, Sks. 126 A, Str. 24, but esp. in compds, see below: [A.S. wâde; O.H.G. waida; Germ. weide = a pasture] :-- a catch, hunting, fishing, Ó.H. 79, 85; öll veiðr fugla ok fiska, K.Þ.K. 172; at sú veiðr hafi þar jafnan síðan til legit, Fms. i. 272; fara á veiðar, to go a hunting. Fas. ii. 263, Str. 28; veiðrin (the fish) hvarf þegar, Fms. i. 253 C, Ó.H. 78; fyrir útan netlög á hverr maðr veiði sína, en þat er veiðr er menn færa á skipi til lands, en flutning ella, Grág. ii. 360: metaph., vel væri at þá veiði bæri eigi undan, Nj. 69; þeir menn er veiðr mundi í vera, Eg. 121; í honum er þó veiðrin meiri, Nj. 155, 264.
B. COMPDS: veiði-bjalla, u, f. a 'fish-bell,' a popular name in southern Icel. for the sea-gull, for by its cries it marks the shoals of fish for the fishermen. veiði-bráðr, adj. eager, too eager, and so losing the game; heldr v., Fms. viii. 176; hann bað menn sína vera eigi veiðibráða, ix. 491. veiði-brella, u, f. a trap, hunting device. veiði, búð, f. a hunting shed, Gþl. 454. veiði-dýr, n. deer, game, Stj. 560. veiðar-efni, n. a chance of a good catch, Grett. 99 A. veiði-fang, n. a catch, Ld. 38, Hkr. ii. 246. veiði-fangi, a, m. = veiðifang; allr veiðifangi, Fas. ii. 144. veiði-far, n. hunting or fishing, Sturl. ii. 195. veiði-ferð and veiði-för, f. a fishing or hunting expedition, Gísl. 73, 160, Þorf. Karl. 372. veiði-færi = veiðarfæri, Post. (Unger) 19. veiðar-færi, n. pl. id., Band. (MS.), Orkn. 262, Fbr. 143, Fms. iv. 89. veiði-gögn, n. pl. fishing gear, Gþl. 421, Ám. 91. veiði-hjörtr, m. a hart or stag for hunting, Stj. veiði-hundr, m. a hound, Fas. iii. 4, Barl. 137, N.G.L. i. veiði-kona, u, f. a huntress, Barl. veiði-konungr, m. hunting king, a nickname of king Gudröd the Hunter, Yngl. S. veiði-maðr, m. a sportsman (of a hunter, fowler, fisher), Eg. 14, Fms. x. 88, Ó.H. 85, MS. 623. 36, Þorf. Karl. 408, Sks. 127. veiði-matr, m. meat from game or fishing, Hým. 16, Karl. 482. veiði-mörk, f. a hunting forest, Str. 28, 48. veiði-skapr, m. a catch in hunting or fishing, Grett. 106 A; róa at veiðiskap, fishing, Nj. 25: game, Stj. 167; munum vér eigi þurfa veiðiskap at kaupa, to buy fish, Sturl. i. 12. veiði-spell, n. a spoiling the catch; göra v., Gþl. 428. veiði-staða, u, f. = veiðistöð, Landn. 280, Karl. 378, and in mod. usage. veiði-staðr, m. a fishing-place, Gþl. 362. veiði-stigr, m. id., Gþl. 448. veiði-strönd, f. = veiðistöð, Art. 35. veiði-stöð, f. a fishing-place, Grág. ii. 347, Eg. 135, Landn. 50, 290; í þá veiðistöð kem ek aldregi á gamals-aldri, Ld. 4. veiðar-tæki, n. = veiðarfæri, Stj. 71. veiði-vatn, n. a fishing lake, N.G.L. i. 41. veiði-ván, f. the expectation of a catch, Gþl. 456. veiði-vélar, f. pl. hunting-gear, traps, or the like, Gþl. 419, 456, Barl. 137, Post. (Unger) 19.
veif, f., pl. veifar, anything flapping or waving; sels veifar, a seal's fins, N.G.L. i. 340.
VEIFA, ð, (mod. að), part. veifat, Fms. vii. 154 (in a verse); [A.S. wâfjan; Engl. wave] :-- to wave, vibrate; veifði hann slæðunum, Nj. 190; veifa svipu yfir höfuð sér, Lv. 30; veifa höfðinu, Þiðr. 235; Ormr veifði honum um sik sem hreyti-speldi, Fb. i. 532; í því veifði hann sverðinu at Grími, Dropl. 36; veifði hann ræði, he pulled the oar, Hým. 25; veifa vængjum, to wave with the wings, Fas. ii. 137 (in a verse); veifa e-m sem barni, Fms. vii. 32; þeim var veift sólar-sinnis, Þorf. Karl. 422; veifði hann Mjöllni fram, Hým. 36; veifa héðni um höfuð e-m, of an enchantress, Eb. 92, cp. Ísl. ii. 76; hón veifði kofra sínum, Vígl. 63 new Ed. In the fishing-places in the south of Icel. (Skaptafells sýsla) a man stands on the shore waving a flag to tell the fishermen if it is safe to land or not; this is called 'veifa,' or 'veifa frá,' to wave off, i.e. to signal them not to try (Mr. Jón Guðmundsson). 2. metaph., til þess kenndu vér þér þetta vers; at þú veifðir því þá er þér líkaði, Mar. II. reflex., veifask um lausum hala, to 'wag a loose tail', be free to do as one pleases, Sturl. iii. 30 (see hali 2).
veifan, f. waving; in the compd veifanar-orð, n. a 'wafting word,' rumour, Hallfred.
veifi-skati, a, m. a spendthrift; but only in the phrase, engi v., no spender, rather close-handed, Ld. 26, Ölk. 34.
VEIG, f., pl. veigar, [A.S. wæge; Hel. wêgi], a kind of strong beverage, drink; öl heitir með mönnum ... kalla veig Vanir, Alm. 35; dýrar veigar, Hdl. 49, Hkv. 2. 44; skírar veigar, Vtkv. 7; fagrar veigar, Fas. i. 494 (in a verse); kná-at sú veig vanask, Gm. 25; Fjölnis veig, the drink of F., i.e. poetry, Kormak; Dvalins veig, id.; bjór-veig, a draught of beer, Hým. 8. 2. metaph. pith, strength, gist; in the popular phrase, það er engin veig í honum (mod. veigr); spyrr Oddr hvar hann vísi honum til þess víkings er nokkur veig sé í, Fas. ii. 522; fór þat lið aptr er honum þótti minni veig í, Fms. iv. 350, v.l. (fylgð, Ó.H. 159, l.c.) II. in pr. names of women, Gull-veig (Vsp.), Þór-veig, Sól-veig, Álm-veig (Hdl.), Mjað-veig (Maurer's Volks.)
veigaðr, adj. brocaded(?); veigað handklæði, Vm. 15; dúkr v., 70, 123, Ám. 6, 71; typt klæði ok væiguð, N.G.L. i. 282 (vefgin, 211).
veiki, f. illness.
veikindi, n. pl. sickness, illness.
veikjask, t, to grow ill.
veik-leikr (spelt veyk-leikr, Fms. ii. 48), m. weakness, infirmity, Magn. 504, Barl. 196, freq. in mod. usage.
veik-ligr, adj. weakly; mér lízk siðr þeirra veykligr, Ld. 170 (so also Fms. ii. 30, l.c.; but veikligr, Fb. i. 312, l.c.)
VEIKR, adj., also veykr, see also vákr; the ei is the usual and the mod. form: [A.S. wâc; Engl. weak; Dan. væg; cp. Germ. schwach] :-- weak; hornbogi veykr, Sks. 408 B; veikr stólpi, Bs. i. 724; veykr sproti, Stj. 641; lítil-magni ok veikr, Barl. 100; engi er svá veikr at aflit skorti, ef ..., 119; of-veikr, of-veikr allvallds bogi! Fms. ii. 331 (of-veykr, Fb. l.c.) 2. weakly, sick; þótt hón verði veyk, Mar.; veyka sál, id.: freq. in mod. usage, sótt-veikr, fár-veikr, dauð-veikr.
veilindi, n. a disease, ailment; hvatki veilindi sem maðr hefir, Grág. i. 45, ii. 45; synda-v., Hom. (St.)
VEILL, adj. ailing, diseased; veill á fótum, gouty, Fms. vii. 229;