This is page cv_b0632. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
C32 TILRAUN -- TITLA.
ætti rétt t. til Noregs, x. 402: a request, Sks. 78; veita t., to answer to one's request, 101, 656 C. 12; tilmælis-orð, Stj. 199: a wish, verða við tilmælum e-s = veita e-m t. til-raun, f. a trial, experiment, Fms. iii. 72; göra t., Fær. 32, Fms. vi. 163, Fs. 6; önnur skírri tilraun, Lv. 78. til-ráð, n. an onset, Ísl. ii. 357; veita e-m t., to assault, Clem. 37. til-ráðning, f. the clearing the way for a thing, Fms. i. 244; af t. e-s, by one's efforts, Bs. i. 710. til-ræði, n. an assault, outrage, with a weapon; veita e-m t., Korm. 38, Fms. viii. 249, xi. 148, 151, Ld. 278 (of an outrage); hann hjó til höfuðs Flosa -- Glúmr gat séð tilræðit, Nj. 220; varð hann fyrir áverka af mínu tilræði, Ísl. ii. 327. 2. boldness, daring; tilræði sitt ok hraustleik, Fms. ii. 217; mun oss sigrs auðit ef oss skortir eigi þrá ok t., Ó.H. 168; eljan ok t., Fs. 4; tilræðis-maðr, a daring man, Fms. vii. 296. til-saga, u, f. a giving notice of, Grág. ii. 328, Hom. 5. til-sagt, part. the name of a metre, Edda (Ht.) 129. til-setning, f. disposition, Al. 104, Fms. x. 300. til-sigling, f. a shipping to a place, Fms. vi. 440. til-sjá, f. the looking to a thing, attention, care, Fms. i. 71; með t. e-s, superintendence, supervision, vi. 13; hafa tilsjár um hag e-s, 354, Orkn. 446 (where 'við' should be 'um'); þóttisk eiga þar t. (recourse) um eptirmál er hann var, Hrafn. 15; í einn stað var tilsjáin með Guðs miskunn, Fms. viii. 56, Str. 55. til-sjón, f. superintendence; tilsjónar-maðr, an overseer. til-skipan, f. an arrangement, disposition, Eg. 67, Ísl. ii. 355, Fms. xi. 126; at bæn ok t. Eiriks konungs, 319; eptir Guðs vilja ok t., viii. 229; eptir t. Óla, i. 128, Bret. 4. 2. mod. law term, a royal ordinance, as a translation of Dan. forordning. til-skyldan, f. one's deserts, due, Stj.: compulsion, af t. eða kúgan, Bs. i. 857. til-slægr, m. a profit, Hkr. iii. 341. til-sókn, f. a crowding, frequenting, Mar., Hom. (St.), Stj. 190. til-spurn, f. = tilspurning. til-spurning, f. a hearing, intelligence, Fms. vii. 24. til-staða, u, f. a condition, state, circumstances, Fb. ii. 146. til-stand, n. a condition, state, = á-stand. til-stilli, n. an inducement, management; af þinu t., by thy guidance, Lv. 34; af sínu t. ok vitru, Fms. xi. 104; hafði konungr allt t. um brögð þessi, Ó.H. 163; t. um málaferli, a conducting of suits, Band. 16 new Ed. til-stilling, f. = tilstilli; yðra t. ok forsió, O.H.L. 43. til-stoð, f. assistance, Fms. vi. 235. til-stofning, f. a causing, Grett. 146 new Ed. til-stuðning, f. assistance, backing, Norske Saml. v. 551. til-stundan, f. an inducement, exertion, Fms. vi. 224, Al. 114. til-stýring, f. = tilstilli, Fms. ii. 68, Clar. til-sýn, f. an appearance; in the phrase, tilsýnum, Sks. 46 new Ed.: til-sýndum, id., Fas. i. 246: mod. til-sýndar: of such and such an appearance; fagr t., fair to behold. til-sýni, n. a look-out, view; þykkir mér þar gott t., Sd. 174. til-sýsla, u, f. management, Fms. xi. 120. til-sögn, f. (segja til), a confession; t. synda, 625. 179: mod. information, teaching, tilsagnar-fingr, m. the index-finger, Stj. 210. til-taka, n. a laying hold of; vera góðr, íllr tiltaks, to be good or ill to resort to, Ó.H. 44; höndin varð honum hvergi betri tiltaks, the hand was of little use to him, Ld. 140, Eg. 524; urðu konungi því verri tiltaks menninir, ok fékk hann lítið lið, Ó.H. 177; þeir kváðu nú lítið tiltak hjá sér vera mundu sakir fastra heita við Sturlu, Bs. i. 626. COMPDS: tiltaka-góðr, adj. = góðr tiltaks, good to aid, Fb. i. 433. tiltaka-samr, adj. busy, meddling; hann var t. um allt, Fms. ii. 68. til-taka, tók, to appoint, fix. til-taka, u, f. = tiltekja, Fms. xi. 248: the mod. phrase, það er ekki tiltöku-mál, there is no question, possibility of it. til-tala, u, f. proportion, of numbers; eptir réttri tiltölu, in due proportion, Gþl. 214, K.Á. 18, Dipl. v. 21; ok svarar stund sú er barnit er fætt þeirri tiltölu sem til heyrir, N.G.L. ii. 26. 2. a claim = tilkall, Fms. i. 52, iv. 86, xi. 388. til-tekit, part. n. the name of a metre, Edda 125, Ht. 15, 39. til-tekja, u, f., lit. what a man takes to do (esp. in a low sense), an expedient, contrivance, Fms. iii. 85, vi. 189, xi. 15, Fs. 18, 64, Nj. 54; þá grunaði mjök um tiltekjur jarls, about the earl's designs, Orkn. 440; at hvárri-tveggju tiltekju þessi, in either case, Grág. ii. 228. til-tekt, f. = tiltekja, Lv. 25, Bárð. 181, Fs. 9, 17, 73. til-teyging, f. a temptation, Stj. 146. til-trú, f. [Dan. tiltro], trust, confidence, (mod.) til-tæki, n. = tiltekt, Þorst. Síðu H. 182, Fs. 9, Anal. 237, Fms. vi. 107, vii. 2, 218, viii. 15, ix. 428; fyrir þetta þitt t. skaltú þiggja frelsi, Landn. 150, v.l. til-tækiligr, adj. expedient, Eg. 371, Grett. 33 new Ed., Fms. i. 127, Ó.H. 178, Karl. 397. til-tækr, adj. seizable; göra dræpan ok tiltækjan, hvar sem hann yrði fundinn, Eb. 4; dræpr ok t., hvar sem hann verðr staðinn, Fms. iv, 319; er sekt fé hans allt ok tiltækt (forfeited), Grág. i. 461. 2. ready, at hand, in a condition fit for use; sá þeir at belgirnir vóru ekki tiltækir, Sd. 157; svá at þegar væri sverðit tiltækt er vildi, Eg. 505; skáldskapr var honum svá t. at ..., Ó.H. 171. til-verki, a, m. desert, merit, Sks. 551, 615. II. a deed, action; engi skyldi gjalda annars tilverka, Fms. x. 152, Barl. 28, 31 (= tilgörð). til-verknaðr, m. = tilverki, Fs. 10. til-vik, n. a circumstance, Sks. 565. til-vísan, f. guidance, direction, instruction, Landn. 27, 287, Edda 37, Fms. vii. 296, Sks. 58, 195, Ver. 34, Stj. 156, passim. til-vísing, f. = tilvísan. O.H.L. 61. til-vonandi, part. to be expected, future. til-æsking, f. adoption, a translation of Lat. adoptio; tilæskingar-sonr, an adopted son, Fbr. 21, Fb. i. 512. til-ætlan, f. an intention, purpose, Fms. x. 336, Fs. 109. TIMBR, n. [Engl. timber; Dan. tömmer; Germ. zimmer], timber, wood felled for building, = Lat. materies; hann hafði látið höggva í skógi timbr, Glúm. 368; timbrit var þurt ok bræddir veggirnir, Eg. 90; þetta var þar haft til timbrs, Al. 166; hjöggu þeir timbr mart ok hlóðu saman, Eb. 178; forn timbr féllu, Akv. 42; t. í annars manns mörku, N.G.L. ii. 106; mærðar-timbr máli laufgat, Stor., passim in old and mod. usage. COMPDS: timbr-fastr, adj. timber-fast, an epithet of a house, Ýt. timbr-hús, n. a timbered-house. timbr-högg, n. a felling of timber, Fms. viii. 116, D.N. iii. 236. timbr-kirkja, u, f. a timber-church. timbr-maðr, m. [Germ. zimmermann], a house-wright, (mod.) timbr-stofa, u, f. a hall of timber, Bs. i. 826, 830, 874. timbr-stokkr, m. a timber-stock, beam, of the beams in a wooden wall, Eb. 118, Eg. 233, Hkr. i. 17, Bs. i. 828. timbr-veggr, m. a wooden wall, Eg. 234, Fms. i. 291, vii. 54. B. A set of forty skins, Fms. xi. 325, Rétt. 2. 10. timbra, að, [Ulf. timrjan or timbrjan = GREEK; A.S. timbrian; Engl. timber; O.H.G. zimbaron; Germ. zimmern; Dan. tömre; Swed. timbra] :-- to 'timber,' i.e. to build of timber; the very word proves that all ancient Teutonic dwellings were of wood; hús at t., Rm.; timbruðum vér hásæti, Sks. 626; upp at t. Guðs Kristni, Fms. x. 277, Sks. 26, passim; há-timbra hús ok hof, to raise high houses and temples, Vsp. 7, Gm. timbran, f. an erecting, building, Hom. (St.) timpan, n. [for. word; Lat. tympanum], Konr. TIN, n. [a common Teut. word; Lat. stannum], tin, Fs. 22, Stj. 340, Konr., Dipl. iii. 4, Vm. 47, passim. COMPDS: tin-bjalla, u, f. tinkling bells(?), Grett. 129 C. tin-diskr, m. a tin plate, Vm. 109, Dipl. iii. 4, v. 18. tin-fat, tin-flaska, and tin-kanna, n. a vat, flask, can of tin, D.N. tin-ker, n. a pewter-pot, Vm. 104. tin-knappr, m. a tin knob, Þorf. Karl. 374. tin-kross, m. a tin cross, Vm. 53. tin-ligr, adj. of tin, tinned, 732. 15. tin-smiðr, m. a tin-smith, white-smith, Sturl. iii. 191. tin-söðull, m. a kind of saddle, Vm. 177. II. nicknames, Tin-forni, Eb.; Tin-teinn, Korm.; (tindráttar-maðr, a pewterer, in Kormak's verse.) tina, að, to tin; tinaðr, Ám. 83, 84; tinnat beisl, Grett. 129. II. to twinkle or blink with the eyes, like an albino, Lat. tintinnare. tinda, að, to furnish with tindr; tinda hrífu: tindaðr, dented; tindaðir rekendr, byrstr með eiki-tinduðu baki, Sks. 419. tindil-fættr, adj. walking as on tiptoe. tindóttr, adj. toothed, spiked, covered with spikes, Edda 58, Rb. 348, Bs. i. 326, Odd. (in a verse). TINDR, m. [A.S. tind; Germ. zinne], a spike, tooth, as of a rake, harrow, carding comb; hrífu-tindr, gékk út kerling ein ok hafði ullkamb í hendi ... muntú festa, bokki, tindinn í kambi mínum? Fb. iii. 446; járna-tindar, iron spikes, Gd.; með snörpum tindum, Bs. ii. 87: a mountain-peak, hann komsk upp í tindinn ok varðisk þar, Sturl. iii. 50; hér er mér sagt til skógar-mannsins upp í tindunum þessum, Grett. 134, passim; fjalls-tindr, jökul-t., hamra-t., kletta-t.: also freq. in local names, Tindr, Tindar, Tinda-stóll, Hafra-tindr, Landn., Sturl., map of Icel.: as a pr. name, Tindr, Landn. tinda-bikkja, u, f. a kind of skait, raia clavata. tingja, u, f. = tingl; kerrnanna tingjur, Stj. 289. TINGL, n. [akin to tungl, q.v.], an ornamental head-piece or beak(Lat. rostra) on a ship; með gínandum höfðum ok gröfnum tinglum, Hornklofi; tingls marr, a 'tingol-steed,' i.e. a ship, Hkr. i. (in a verse); tingla töng, the 'tingl-tong,' i.e. the rostrum, the ship's beak, Hallfred; tingla tungl, Lex. Poët.; enni-tingl, the forehead beaks, i.e. the eyes, Bragi (thus, not tungl, as seen from the rhyme tingl gingu); gékk Þormóðr inn í skálann ok lét róa tinglit, of a ghost, to wag the head(?), Háv. 7 new Ed. tinna, u, f. a flint; taka eld með tinnu, Fms. viii. 56; tiunu-grjót, a flint-stone, Gsp.: freq. in mod. usage, hrafn-tinna (q.v.), 'raven-flint,' tinta, u, f. [tint, Ivar Aasen], a pint, small bottle, D.N. iv. 359. titla, að, [titull], to give a title.