This is page cv_b0619. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
SÆFARI -- SÖG. 619
sæ-fari, a, m. a sea-farer: as adjective = sæhafi, Landn. 129, v.l.: for the sæfa in Orkn. 406 (v.l.). Grett. 88 A, read sæfara (sæ..a) UNCERTAIN. sæ-fiskr, m. a sea-fish, Karl. 476. sæ-færr, adj. sea-worthy, Fms. iv. 246, Landn. 107: of weather, fit for sea-faring, veðr hvasst ok eigi sæfært, Eg. 482; hvern dag er sjófært var, Gísl. 47. sæ-föng, n. pl. stores from the sea; úáran, biluðu mönnum sáð ok sæföng, Bs. i. 137. sæ-garpr, m. a great sea-champion, Fb. iii. 446, Bárð. 169. sæ-hafi or sæ-hafa, adj. sea-tossed, driven out of one's course; in the phrase, verða s., hann var s. til Hvítramanna-lands, Landn. 129, Bs. i. 675, Orkn. 406, Grág. i. 93, 217, ii. 410; kemr á andviðri ok verða þeir sæhafa at dalnum, Fbr. 68 (new Ed. 36 l.c. line 15 has wrongly 'sækja'), Grett. 17 new Ed. Sæ-hrimnir, m. the name of the mythical boar whose flesh the heroes in Walhalla feed on, Gm., Edda. sæ-karl, m. a sea-carle, raftsman, Skálda 163. sæ-konungr, m., q.v. sæ-kykvendi, m. a sea-beast, Ver. 2, Skálda 170, Rb. 104. sæ-kyrra, u, f. a sea-calm, smooth sea, Orkn. 164. sæ-lið, n. service at sea, Ld. 142. sæ-lægja, u, f. a mist on the sea; þoka ok sælægjur, Orkn. 358. sæ-lægr, adj. lying on the sea, an epithet of a sea-mist; s. mjörkvi, Fms. vi. 261, viii. 178 (spelt sjálægr). sæ-naut, n. a sea-cow (fabulous); þjórr, ok var sænauta litr á hornunum, Vápn. 21, see Ísl. Þjóðs. i. 134. 135. sæ-nár, m., Grág. ii. 131, see nár. sæ-sjúkr, adj. sea-sick, Fb. iii. 427. sæ-tré, n. pl., poët, sea-trees, i.e. ships; hér eru vit Sigurðr á sætrjám, Skv. 2. 17; hann lá úti á sætrjám vetr ok varmt sumar, Fas. ii. 242. &FINGER; For the compds in sjá- and sjó- see pp. 534, 535. sær, sæ, sætt, adj. [sjá], seen, in the compds, auð-sær, ein-sær, clear, evident. SÆRA, ð, [sár; Dan. saare], to wound, Grág. i. 92, 442, ii. 11, Nj. 18, passim; særa e-n sári, to inflict a wound, Grág. ii. 35; særa e-n holundar-sári, Nj.; hana skyldi s. til barnsins, of hysterotomy, Fas. i. 118. II. recipr. to wound one another; nú drepask menn eðr særask eðr vegask, Grág. ii. 92. 2. pass. to be wounded, Fms. viii. 248 (særðusk for urðu sárir). SÆRA (i.e. sœra), ð, [sverja, sór], to conjure; ek særi þik fyrir þann Guð er ..., Fas. ii. 547; ek særi þik fyrir alla krapta Krists, ... at, Nj. 176; sœri ek fyrir goð vár þessa riddara, 623. 31; pat bar eigi Kristnum mönnum, at s. Guð til nökkurs vitnis-burðar, of an ordeal, Fms. x. 547; hann sœrði hann í nafni Guðs at bíða sín, Barl. 135; ek særi yðr, minn herra, fyrir nafn várs herra Jesú Krists, Bs. i. 192. særi (i.e. sœri), n. pl. oaths, swearing; heit ok særi, Fms. i. 205; vinna s., vi. 94; at kaupi þeirra vóru sterk vitni ok mörg særi, Edda 26; goðinn sór sœrin, Skálda 162; færa fram sværi (sic), N.G.L. i. 4; eiðar, orð ok sœri, Vsp. 30; heilug sœri, Bret. 40; var þat sœrum bundit, 82; hygg þú heldr á þinn eið | og óbrigðanleg særi, a hymn. særi, n. [sár], a sore, boil; olboga-særi, a sore on the elbow. særing, f. a wounding, Stj. 46, 88. sœring, f. an exorcism, H.E. ii. 52. særr (i.e. sœrr), adj. to be taken, of an oath; hann sór þeim eið, ok sagði þó at eigi mundi vel særr vera, it was not quite a fair oath, Fms. ix. 344; ú-sœrr eiðr, Sks. 80 new Ed., N.G.L. i. 17: the saying, lítið er í eiði ú-sært, see eiðr; heið-særr :-- so in the mod. phrase, mér er sá eiðr sær, I will swear to it that it is so :-- of the time when an oath can be taken, sœrr dagr, Gþl. 379, K.Á. 186. SÆTA, t, [sitja, sat, sátu], to sit in ambush for, waylay; with dat., var þeim sætt við sætr nokkur, vóru þar drepnir sumir, Fms. viii. 380; at þér sætið þeim á Eiða-skógi, Eg. 576; hann ætlar at s. yðr (waylay you) þá er þér farit sunnan, 261; s. honum ef hann færi austan, Orkn. 406; hann sætti þar skipum ok rænti, Hkr. iii. 336; sæta því er Áki færi aptr, ... ok taka hann af lífi, Fms. xi. 46; þessu sætir Sturlaugr ok höggr, Fas. iii. 331; s. áverkum við e-n, Orkn. 408, Fbr. 29; s. uppgöngum við Birkibeina, Fms. viii. 73; s. fláráðum við e-n, Boll. 348; s. leyni-brögðum, Fms. v. 257. 2. to undergo, expose oneself to; sæta fjándskap af e-m, Sks. 268; s. mótgang eðr fjándskap af e-m, Fms. vii. 280; s. af mér reiði ok refsingum, i. 282, Eg. 89; er sá heimskr er sætir því (waits for), at annarr göri eptir hans daga, Hom. 153. 3. to amount to; þat sætti vetrum eigi allfám, Eg. 512; þat er nauðsynjum sætti, Hom. 129; gripum er honum þætti görsemum sæta, Landn. 331 (Mantissa); geta þess er mér þykkir mestum tíðindum sæta, Fms. vii. 240; þau áhlaup er geig sætti, 656 B. 1; var á henni hugar-ótti ok kvíði svá at meinum sætti, in an alarming degree, Fms. vi. 353; hví mundi þat sæta, what is the reason ? Nj. 67; hann spurði hví (dat.) þat sætti, asked how it came about? what was the reason? Fms. i. 302, vii. 353; hann vildi vita hverju um sætti, er jarl hafði ekki komit, xi. 11; hvat sætir þyss þeim ok hlaupum? Gísl. 143; þessi tvau orðin er sæta (which regard) sannindum ok réttindum, Band. 18 new Ed. II. sæta hey, to stack hay, put it into ricks (sæti). sæta, u, f. a kind of bondwoman; tvær eru hans enar beztu ambáttir, sæta ok deigja, N.G.L. i. 70, 234; sæta heitir sú kona, er búandi hennar er af landi farinn, Edda 108. 2. in poetry, a woman (generally), Lex. Poët.; sætan átti sjúkan mann, sér kaus dauða ef lifði hann, a ditty; heima-s., a marriageable girl staying at home. II. a midden, dung-hill; jam-mikit sem hann taddi sér með sætu hans, N.G.L. ii. 113. sæta (i.e. sœta), t, to sweeten, MS. 23. 28. sæti, n. a seat; sitja í því sæti, Edda 12; vísa e-m til sætis, Eg. 29; halda máttu þessu sæti, Nj. 6; leiða e-n til sætis, Fms. vii. 315, ix. 250; þat sæti (i.e. the throne) ætlaði sér hverr sona hans, i. 7; hof þat er sæti þeirra standa í, Edda; há-sæti, a high seat: eccl. a see, chair, postulligt, pávaligt s., H.E. i. 503, Dipl. v. 4; sam-s. COMPDS: sætis-pallr, m. a seat-bench, N.G.L. ii. (Hirðskrá). sætis-stóll, m. a chair of state, Stj. 550. II. hay-ricks; keyra naut ór sæti sínu, Fms. vi. 104; stór-s., Eb. 224. sæti, f. (sæta, u, f., 656 A. 12), sweetness, 673 A. 2; sæti mín, my sweet! Fms. xi. 424: in addressing, sæti minn, Bs. ii. 133. sæti-ligr, adj., in ú-sætiligr, q.v. sætindi, n. pl. sweetmeats. sæt-leikr (-leiki), m. sweetness, Stj. 60, 310, Sks. 107, Magn. 486, Fms. x. 288, Eluc. 54. sæt-liga, adv. sweetly, Stj. 1, 70, passim. sæt-ligr, adj. sweet, 655 v. 2. SÆTR (i.e. sœtr), adj., compar. sætri, Hom. 4; but sætari, Bs. i. 277, l. 25; superl. sætastr: [Ulf. suts; A.S. swête; Engl. sweet; O.H.G. suozi; Germ. süss; Dan. söd; Swed. söt; Gr. GREEK] :-- sweet; sætt epli, MS. 4. 9; sætan ilm, Fms. i. 228; sætt vatn, Stat. 251: metaph., sætt mál, Fms. v. 239; svíða sætar ástir, Flóv. 41; sætar syndir verða at sárum bótum, Sól.; þótti mér slökt et sætasta ljós augna minna, Nj. 187; sætr svefn, a sweet sleep; the phrase, sofa sætan, to sleep sweetly; engan máttu þeir sætan sofa, Sól. 13; ok biðja sætan sofa, Sdm. 34 (Bugge's emend, for sælan of the MS.), cp. the Germ. schlafen sie wohl! sætr, n. pl. mountain pastures, see setr B (p. 525). SÆTT, f. [as to the etymology sátt or sætt is the same word as A.S. saht = peace; cp. Lat. sancio; it must not be confounded with Germ. sachte, whence Dan. sagte, a Low Germ. form answering to Engl. soft] :-- a reconciliation, an agreement; for the references see sátt: also for compds in sættar- see sátt B (p. 518, col. 1). Sætt, f. Sidon in Palestine, Fms. vii. sætt, n. adj. [sitja], what one can sit under, endurable; stóð hann upp ok mælti, setið er nú meðan sætt er, we have sat as long as we could bear, Eb. 280, Bs. ii. 224; víst líkar mér ílla, ok er eigi um slíkt sætt, it is not to be endured, Bjarn. sætta, t, [sátt], to reconcile, make peace among; s. mennina, sætta þá, Nj. 149, Landn. 105, Fms. i. 36, 48, vi. 337, x. 266, passim; sætta e-n við e-n, to reconcile to another, Eg. 226. II. reflex., sættask við e-n, Fms. vi. 286; láta sem þú vildir sættask, Háv. 57; at sækja eðr sættask, either to prosecute or to come to terms, Grág. i. 226; hann hafði sætzk á vígit, Nj. 57; svá at þú sættisk á þat, Ld. 50. 2. recipr. to come to terms, agree; þeir sættusk, Fms. i. 13, 57; sættask á mál, Nj. 22; þeir höfðu sætzk í konungs dóm, á öll mál sín, Fms. x. 8; er þeir sjálfir mundu á sættask, Sturl. iii. 246. sættir, m. a peace-maker, reconciler; engi var hann s. manna (manna sættir C), Sturl. ii. 39; er Týr ekki kallaðr s. manna, Edda 17; garðr er granna sættir, a law saying, N.G.L. i. 40. sævar-, see sær. söðla, að, to saddle, Nj. 20, Eg. 396; hestr söðlaðr, Ísl. ii. 333, Hkr. ii. 77. 2. the phrase, söðla því á ofan, to add one (affront) to another; hann söðlar því á ofan, at hann kvað vísu þessa til Þórðar, Bjarn. 26; s. glæp á úhapp, Sturl. iii. 116, Bs. i. 329. söðlari, a, m. a saddler, N.G.L. ii. SÖÐULL, m., dat. söðli, [A.S. sadol, sadel; Engl. saddle; Germ. sattel; Dan. saddel; this word cannot belong to the vernacular Teut., but is borrowed from Lat. sedile, as appears from the unchanged medial d, for sitja would require an Engl.-Icel. t, Germ. z (sötull, satzel)] :-- a saddle; the word occurs in such old poems as the Vkv. 7, Akv. 4, Og. 3; leggja söðul á hest, Eg. 719; bera söðla í haga, Nj. 33; saðul, Sks. 403; steindr söðull, a stained saddle, Ld. 272; trog-söðull, q.v.; stand-s., q.v.: in mod. usage söðull is a lady's saddle or pillion (formed like an arm-chair), hnakkr a man's saddle. COMPDS: söðul-bakaðr, part. 'saddle-backed,' hollow-backed, of a horse, when the back sinks in instead of being straight. söðul-bogi, a, m. the saddle-bow, Sks. 406. söðla-búr, n. a saddle-room, Sturl. ii. 250. söðul-fjöl, f. the saddle-board, the side board of an Icel, lady's saddle, which is made like a chair, Sturl. iii. 295, Nj. 205. söðul-gjörð, f. a saddle-girth, Lv. 92, Mag. 8. söðul-hringja, u, f. a saddle-buckle, Fas. i. 319. söðul-ker, n. a saddle-bottle, Sks. 725 B. söðul-klæði, n. a saddle-cloth, Akv. 7, Sks. 725. Söðul-kolla, u, f. the name of a mare. Söðulkollu-vísur, f. pl. the name of some verses, Grett. söðul-nefjaðr, adj. bottle-nosed. söðul-reiði, n. saddle-harness, Nj. 33, K.Á. 166, Sks. 403, Gísl. 103. söðul-reim, f. a saddle-strap, Sturl. 1. 177. söðul-treyja, u, f. a saddle-tree; í hann lagði tennr upp á söðultreyjuna, Fms. iv. 58; see trog-söðull. söfn, m. = svefn, q.v. SÖG, f., gen. sagar, pl. sagar, [saga; A.S. saga; Engl. saw; Dan. sav] :-- a saw, passim in mod. usage. saga-tenn, f. pl. saw-teeth. Stj. 77.