This is page cv_b0615. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
SYRTA -- SÝNN. 615
syrta, t, [sorti], to grow dark; það syrtir að. SYSTIR, f., gen. acc. and dat. systur, pl. nom. and acc. systr, gen. systra, dat. systrum; [Goth. swistar; A.S. swuster; Engl. sister; O.H.G. swestar; Germ. schwester; Dan. söster; Swed. syster; Lat. soror] :-- a sister, Nj. 30, Grág. i. 288, passim; s. samfeðra, sammæðra, 170; al-systir, hálf-systir, a half-sister; móður-systir (Dan. moster), a mothers-sister, aunt; föður-s. (Dan. faster), a father's-sister, aunt; afa-s., ömmu-s., a great aunt. II. metaph. in addressing; eigi má ek hljóð vera, sæl systirin, segir griðkona, Grett. 170 new Ed.; allra-s., all men's sister, a nickname, Landn.; leik-s., stall-s., a play-sister; fóstur-s., a foster-sister: eccl., Guð vakti þik, systir, Bs. i. 438; bræðr ok systr, Hom. 32. 2. a sister of charity, nun, Ann. 1343; systra-klaustr, a nunnery, H.E. i. 470; systra lifnaðr, lag, id., 470, 476. COMPDS: systur-barn, n. a sister's child, niece, nephew, Sturl. i. 163. systra-börn, n. pl. sisters' bairns, i.e. cousins, Gþl. 245. systur-dóttir, f. a sister's daughter, Grág. i. 171, Ld. 26, Finnb. 258; systurdóttur sonr, N.G.L. i. 77. systra-dætr, f. pl. daughters of two sisters. systur-sonr, m. a sister's son, Grág. i. 171, Nj. 193, Fms. vii. 269; tveir systursynir Barða, Ísl. ii. 236. systra-synir, m. pl. sisters' sons, Gþl. 242, Ísl. ii. 208, Landn. 151. systkin, n. pl., sounded syskin and spelt thus, Edda i. 56, Landn. 149, Fms. vi. 398, Grág. i. 232, N.G.L. i. 151; [Dan. sösken] :-- collect. a brother and sister, brothers and sisters; öll syskin sín, þau systkin, systkin sín, passim; telja frá systkinum tveim, N.G.L. i. 147. COMPDS: systkina-börn, n. the bairns of systkin, first cousins, Gþl. 245. systkina-dætr, f. pl. the daughters of systkin, first female cousins, Gþl. 242; systkinadætra-synir, N.G.L. i. 188. systkina-synir, m. pl. the sons of systkin, first male cousins, Hkr. i. 327; systkina-sönir (first cousins) ok systrungar, 'systkin-sons' and sister-sons, Grág. ii. 172. systlingr, m. = systrungr, a 'sisterling,' a sister-son, N.G.L. i. 76. systrung, f. = systrunga; ef maðr tekr bræðrung sína eðr systrung (bræðrungu, systrungu, v.l.), N.G.L. i. 148, ii. 302; Guðrúnu systrung Oddkötlu, Sturl. 1. 132; systrung sinn(sína), K.Á. 140; hón var systrung (Cod. systrungr) hans, she (Rachel) was the systrung of him (James), Stj. 171; whereas James and Rachel would collectively be called systkina börn. systrunga, u, f. one's mother's sister's daughter, a female cousin, Am. 52; systrungu Oddkötlu, Sturl. i. 132 C; hón var s. Úlfeiðar, 109 C; ef þær eru bræðrungur eða systrungur eða nánari, Grág. i. 346. systrungr, m. one's mother's sister's son, a male cousin (Dan. moster sön), Landn. 107, 178; s. við konung, the king's cousin, Gþl. 54; Johannes euangelista, systrungr hans (i.e. Jesus) at frændsemi, Barl. 49; bræðrungar ok systrungar, brother's sons and sister's sons, first cousins on the mother's and father's side, Grág. i. 171; munu systrungar sifjum spilla, Vsp. (or is systrungar here the plur. fem, from systrung?); systrungs barn, a sister's son's child, a cousin's child, Gþl. 244. SÝÐA, d, [súð], to wainscot; sýða loptið fyrir gaflinum, D.N. i. 506. sýðing, f. wainscotting; nýjar syllar, sperror, ok nýja sýðing, þekja með spón ok bræða, D.N. iii. 409. SÝJA, pret. seði, söði, [Ulf. siujan; A.S. and O.H.G. siwian; Engl. sew; Dan.-Swed. sye, sy; Lat. suere] :-- to sew; only cccurs in the part. söðr and pret. seðu, q.v.; sé þú hvé vel þeir seðu er fyrir saumförinni réðu, Skálda (Thorodd); hamri söðr, járni söðr, hammer-knit, iron-knit, of a coat of mail, Lex. Poët. sýja, also spelt sýgja, u, f. the suture of a ship (súð is the board, sýja the single suture, a súð therefore contains so and so many sýjur); komnar vóru níu sýjur á hvárt borð (mod. saumför), Fms. viii. 196; kjalar, stála, súða, sýgju, Edda 66; kjöl-sýja, q.v. SÝKI, f. [Ulf. siukei; Dan. syge], sickness, freq. in mod. usage, esp. in compds. sýkjask, ð and t, [sjúkr; Ulf. sjûkan = GREEK], to grow sick, sicken, Sks. 97; sýkðisk, Fms. x. 410; sýkisk öll sú hin úhrausta kona, 656 B. 7; sýkðusk af heilsu hennar, Greg. 46; sýkjask í hugnum, Pr. 124. SÝKN, adj. an eccl. term, in sýkn dagr; the more correct form is sœkn, N.G.L. i. 385; [from sókn, Dan. sögne-dag] :-- a day on which lawsuits and actions are permitted (= Lat. dies fastus), opp. to a holy day or Sabbath; in the phrase, sýknt eða heilagt, sýngnt (sic) eða heilagt, N.G.L. i. 349; meðan sýnkt (sic) er ... þegar syngt er, 380; mod. Icel. sounded, sýnt og heilagt; á sýknum dögum, Gþl. 80; sœknum dagum, N.G.L. i. 385; nú er eigi langt til morguns ok er þá sýkn dagr, Ó.H. 118, Fms. iv. 265. sýla, d, or better syla, with y, qs. svela, [svell; Engl. swell; cp. Dan. svulme] :-- to swell, turn into ice, of water; sýldi hvern dropa er inn kom, ... sýldi um hann öll klæðin, Ísl. ii. 461, 462; allt sýldi bæði úti ok inni, Fas, ii. 144: part. sýldr, stiff with ice; kuflinn var sýldr allr, Grett. 117 A; skipit með öllum jöklinum, en þat var mjök sýlt, 125 A; hvar skúar Gísla liggja ok eru sýldir allir, Gísl. 115: of a wound, sýldi benjarnar (acc.), Þjal. 30. sýlt, n. adj. (part.), [from syll = a sill?], a sheep's mark, a piece being cut from the top of the ear; kirkja á mark, sýlt hit hægra, en heilt hit vinstra, Vm. 29, freq. in mod. usage. 2. a horse when sleek and dappled is said to be 'sýldr í lend,' 'loin-dappled:' of a short-legged dwarf it is said, 'var sýlt í neðan þar sem fætrnir vóru, " instead of instep there was but a groove, Fb. iii. 48. sýn, f. = sjón, q.v. [Dan. syn], a sight; sýn, heyrn, Fms. i. 97; heyrn eða sýn, Grág. ii. 16; þat birtir sýn, Pr. 471; sýn er sögn ríkari, a saying, Stj. 621; kunnugr at sýn ok máli, Fb. ii. 58; sýn, at sjá it rétta, 623. 26, Gþl. 58; er mér þat at sýn orðit er ek hefi opt heyrt frá sagt, I have seen it with my eyes, Ó.H. 57; í sýn við bæinn, within sight of the farm, Fms. ix. 510; koma í sýn við menn, Rb. 388; ganga í sýn við e-n, Fms. x. 329; lét hann leiða í sýn við þá tvær dætr sínar, 105; svá at feli sýn (acc.), Vm. 88; sól hvarf at sýn, Ó.H. 218; sólar-gangr vex at sýn, visibly, Rb. 92: tungl er þá ekki at sýn, not visible, 452; hvarf hann frá henni at sýn, Bs. i. 184; var þeim at sýn þar vel fagnat, apparently, Hkr. i. 73; hann druknaði á firðinum, ok gékk þar inn í fjallit at sýn, apparently, Landn. 159, v.l.; an appearance, bregða á sik mannligri sýn, Fms. x. 301; forkunnar sýn, Fsm.: a vision; bar fyrir hann í svefni mikla sýn, Fms. i. 137. 2. sýnum, adverbially, by sight, apparently; fríð sýnum, Nj. 2; hann var fríðr sýnum, Eg. 22; hinn likligsti sýnum, Hkr. i. 262. II. [a different word = sunna, q.v.], poët, the sun, Edda (Gl.) SÝNA, d, to shew; hón bað hann sýna sér sverðit, Gullþ. 14; á þinginu sýndu menn vápn sín, Fms. iv. 326; þú skalt enga fáleika á þér sýna, Nj. 14; sýna sik glaðan, Barl. 16; hann sýndi mun ek sýna yðr (dat.) í fata-búr Þorfinns, Grett. 98 A, passim. II. reflex. sýnask, to appear, Rb. 478; sýnisk þat jafnan at ek em fégjarn, Nj. 102; hann kvað mikla úsæmd í slíku sýnask af Sturlu, Sturl. i. 87; ok sýndisk hann þá Nero (dat.), he then presented himself to N., 659 C. 29. 2. to seem, with dat.; e-m sýnisk e-t, it appears to one; óss sýnisk úmakligt, at ..., Eluc. 3; sýndisk vitrum mönnum hann afbragð, Fms. x. 397; hefir mér tvennt um sýnzk, Nj. 3: to see in a dream, somnaði hann, honum sýndisk þá enn helgi Ólafr konungr, Ó.H. 240; sýndisk honum í svefni engill Guðs, Bær. 12; sem konunni hafði sýnzk um nóttina, Fms. v. 222: so also, mér sýndist hann koma, I thought I saw him come; mér sýndist eg sjá hann, I thought I saw him; ekki er allt sem sýnist, a saying, varla sýnisk allt sem, Mkv. 3. to think fit; veitið mér gröpt slíkan sem yðr sýnisk, such as you deem fit, as you like, Fms. ix. 309; fékk konungr sveitar-höfðingja þá er honum sýndisk, Eg. 272; sýndisk mönnum, at Andrés misti sæmda sinna, Fms. ix. 309; sýnisk þat þó flestum, at fá mér þat er ek vil, Grett. 129 A; Þrándr kvað hitt mundu sýnask (that would seem better) at unna Leifi föður-bóta, Fær. 159. sýnd, f. = sýn, in á-sýnd, a countenance; til-sýndar, adverb, to see from afar off; á-sýndar, adverb, to see (as in the phrase 'fair to see'). sýndr, adj. with eyesight so and so; gamall ok sýndr lítt, Eg. 710; lítt s., Hkr. iii. 127; hinn mikli maðr er svá lítt var sýndr, Nj. 34 (where ironic.); ú-sýndir hvelpar, a litter of blind whelps: of weather, clear, í björtu ok vel sýndu veðri, Konr. sýni, n. the sight; in the adverb. phrase, til sýnis, for the sight's sake; var hann sendr konungi til sýnis. for the sake of curiosity, Fms. vi. 362; til sýnis vaxtar hans, as a sample of his sight, Fas. i. 331; víð-sýni, a 'far-sight,' a wide horizon; mis-sýni, eye-deception; glám-sýni, glamour-sight. sýnis-horn, n. a sample, specimen. sýni-liga, adv. visibly, Fms. x. 332, 374 (publicly); ú-sýniliga, invisibly. sýni-ligr, adj. visible, Fms. i. 139, Blas. 44; ú-sýniligr, invisible. 2. sightly; mikill maðr, hárr, s., Fms. x. 393; enn sýniligsti maðr, Ld. 24: advisable, Ó.H. 166: likely, sýniligri, more likely (to pay), K.Þ.K. 48. sýning, f. a shewing, 655 xxvi. 3; s. ok skýring, Stj. 30. sýnn, adj. visible; þótt ek sjá sýnar váfur, Grett. 112 A. 2. clear, evident; þer skal sýn búhlífð í því vera, Fms. v. 306; lýsir hann því, at hann er sýnn at brigðar-manni, if he declares himself as the unmistakable brigðar-mann, Gþl. 290; þeir atburðir er miklu eru sýnstir til þess úárans, most likely to cause, Sks. 332 B; sýna stund, a good while, Grett. (in a verse): likely, ef yðr þykkir eigi annat sýnna fyrir liggja enn vera hér, if you have nothing better to do than ..., Fær. 45; sýnisk mér sem eigi muni í annat sinn sýnna at leita til fundar við Bolla enn nú, there will not be a better chance another time, Ld. 238; er þessu sýnna at svá beri (berr Cod.) til, there is every probability that it will turn out so, Fms. xi. 114; þótti mönnum ó-sýnt (uncertain) hverr friðr gefinn mundi, Ó.H. 188. 3. sightly; vápnum ok váðum skolu vinir gleðjask, þat er á sjálfum sýnst, Hm. II. spec. or adverb. usages; þótti þá öllum at sýnu ganga, at stórflokkar mundi komnir í héraðit, all thought that it was clear, beyond doubt, that ..., Sturl. iii. 41. 2. sýnu with a compar., a great deal; sýnu minna, a great deal less, far less, Fms. vii. 242, xi. 112; sýnu meiri, much greater, Fas. ii. 515; sýnu verri, much worse, Ld. 322, Fb. i. 259; sýnu betri, s. betr, a great deal better, Fms. iii. 222, xi. 154; sýnu yngri, v. 263: superl., sýnu fyrstr, far a-head, Fær. 168. 3. sýnt, as adv. evidently, quite, very; greindi þá sýnt um, Vápn. 5; þik skortir sýnt við hann, thou fallest quite short