This is page cv_b0571. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
SMÁ;ATVIK -- SMIÐJUTOL. 571
í smán mola, Edda 58; ok var brotinn fótrinn svá smátt sem skelja-moli, Bs. i. 423; litlir menn ok smáir, Landn. 145; smás fylkis niðs, Sighvat; smaestir fuglar, id.; kaupa smám kaupum sem stórum, Fb. ii. 75; sás girði eðr smæri, Grág. ii. 338; opt hefir þú mér hallkvæmr verit, en eigi má nú smæstu ráða, thou hast often been good to me, and this is not the smallest instance, Lv. 42. 2. neut., hann seldi smátt varninginn, he dealt in 'small wares,' sold by retail, Vápn. 7; höggva smátt, to strike small blows, Ísl. ii. 265: hann kvaðsk eigi mundu smátt á sjá, he said he would not look minutely into it, i.e. that he would deal liberally, Ld. 50; miklu vex hón hinnig smærum, much less, Sks. 71; þeir skulu skipta vikum eða smærum, divide by weeks or less, Grág. ii. 350; selja smærrum saman, in lesser quantities, N.G.L. iii. 123: smám, nema hón seli svá smám landit sem áðr var tínt, Grág. ii. 214; en er hann var á leiðinni ok fór smóm (slowly, bit by bit) þá er hann mátti svá, Bs. i. 344; smám ok smám, bit by bit, Fms. x. 366; reiddi hann silfrit smám ok smám, Hkr. ii. 244, Al. 23: smám þeim, by degrees; vaxa smám þeim, Stj. 200; eptir þat hrærðu þau sveininn sm(?)m UNCERTAIN þeim, Bs. i. 337 (smám, 318, l.c.): in mod. usage, smám-saman, sounded smá-saman, gradually; smátt og smátt, bit by bit. II. in mod. usage smá- is prefixed to verbs, denoting little by little, by degrees; honum smá-batnaði, he recovered little by little; það smá-liðkast, það smá-batnar, smá-líðr á daginn, það smá-styttist, smá-lengist, smá-breiðkar, smá-dýpkar, smá-hækkar, smá-víðkar, smá-kólnar, smá-hitnar, smá-fækkar, smá-fjölgar, etc. B. In COMPDS, smá- is often used simply as a diminutive, as there is no dimin. inflexion in the language; it is rarely prefixed to any but plur. or collective nouns. smá-atvik, n. pl. details. smá-bátar, m. pl. little boats, Fms. vii. 224, Sks. 174, Ó.H. 137. smá-bein, n. pl. small bones, N.G.L. i. 172. smá-bjöllur, f. pl. little bells, Vm. 47. smá-borinn, part. of low birth, Hkr. i. 106, Fms. vii. 8. smá-búendr, m. pl. = smábændr, Ó.H. 101. smá-búsgögn, n. small house-implements, Dipl. v. 18. smá-byrðingar, m. pl. little ships of burden, N.G.L. ii. 251. smá-bækr, f. pl. little books, Pm. 82, Vm. 23. smá-bændr, m. pl. small farmers, Grett. 127, Bs. ii. 143, Fb. iii. 458. smá-börn, n. pl. little bairns, Fms. i. 263, x. 117, Stj. 25, N.T. smá-djöflar, m. pl. petty devils, imps, Sturl. ii. 221. smá-dúkar, m. pl. little kerchiefs, Vm. 47. smá-dýr, n. pl. 'small deer,' small animals, Stj. 572, Barl. 41. smá-eyjar, f. pl. little islands, Fms. x. 5. smá-fénaðr, m. small cattle, Gþl. 393. smá-ferjur, f. pl. small ferries, Fms. x. 153. smá-fiskar, m. pl. small fishes, Fas. ii. 112. smá-fuglar, m. pl. small birds, Grág. ii. 346, Al. 132, Fms. vi. 153. smá-geislar, m. pl. faint beams, Fms. i. 140. smá-gjafar, f. pl. small gifts, Stj. smá-gjarn, adj., Valla L. 201 (false reading for sín-gjarn, q.v.) smá-greinir, f. pl. small matters, Bjarn. 3. smá-grjót, n. smal-grit, pebbles, Sturl. ii. 210, Sks. 422. smá-hlutir, m. pl. trifles, Ld. 286, Fas. i. 112, Bs. ii. 167. smá-hringar, m. pl. small circles, rings, Stj. 80, Fas. iii. 45. smá-hrís, n. a shrubbery, Fms. vi. 334. smá-hundar, m. pl. small dogs, Flóv. 34. smá-hús, n. pl. small houses, Pr. 119. smá-hvalir, m. pl. little whales, Vm. 91. smá-kertistikur, f. pl. small candlesticks, Vm. 171. smá-kirkjur, f. pl. small churches, N.G.L. ii. 241. smá-kjörr, n. pl. scrub, brushwood, Fms. vi. 334. smá-klukkur, f. pl. small bells, Vm. 64. smá-kofar, m. pl. small huts, Bs. i. 240. smá-konungar, m. pl. kinglets, Fms. iv. 26, x. 283, Sks. smá-koppar, m. pl. small cups, hollows, Fb. ii. 284. smá-kornóttr, adj. small-grained, Stj. 292. smá-kvistir, m. pl. small twigs, Barl. 81, Bs. ii. 183. smá-kvæmr, adj. of low descent, Fær. 236. smá-látr, adj. content with little, Vápn. 7, Al. 6. smá-leikar, adj. smallness, Finnb. 262, Fas. iii. 393 (sing., Fms. iii. 192). smá-leitr, adj. small-featured, Al. 52, Bs. ii. 11. smá-lérept, n. fine linen, Pm. 123. smá-ligr, adj. trifling, Sks. 30 B. smá-líkneski, n. pl. small images, Pm. 80, 120. smá-lyginn, adj. petty lying, Rb. 310. smá-lærisveinar, m. pl. little disciples, Bs. i. 219. smá-læti, n. stinginess (opp. to stórlæti), Vápn. 10. smá-lönd, n. pl. small lands (islands); öll s. í hafinu, Fas. i. 347; a local name of the Danish islands, Fms. vi. 56, 31: cp. the county Småland in Sweden, Fms. xii. sma-mannligr, adj. mannikin-like, Landn. 121. smá-menn, m. pl. = smámenni, Fms. vi. 14, Dropl. 18. smá-menni, n. small people, Nj. 94, Eg. 770, Fms. vii. 124, Barl. 169. smá-meyjar, f. pl. little girls, Nj. 2. Smámeyja-land, n. the land of the dwarf maidens, mythical, Sams. S. smá-munir, n. pl. trifles, Ld. 286. sma-mæli, n. pl. small cases, Anecd. 46. smá-mæltr, part. 'small-spoken,' lisping, Sturl. iii. 278 (where a nickname), freq. in mod. usage. smá-neyti, n. 'small neats,' calves, and the like: mart s., Lv. 91. smá-piltar, m. pl. small boys, Stj. 123, Fas. iii. 124. smá-rakkar, m. pl. small dog's, Mar., Fms. viii. 207, Stj. 99. smá-ráðr, adj. aiming at small things, Ld. 172, Fms. ii. 32. smá-regn, n. small rain, drizzle, Stj. 14 (sing.) smá-rekar, m. pl. small jetsums or waifs, Vm. 60, Pm. 69. smá-ríki, n. pl. petty kingdoms, Fms. ii. 190. smá-róar, m. pl. small relief, Bs. i. 351. smá-sakar, f. pl. petty suits, Hrafn. 4. smá-sandar, m. pl. fine sand, plains of fine sand, Eg. 141. smá-sauðr, m. (sing.), a little sheep, Stj. 516. smá-skip, n. pl. small ships, Fms. ii. 302, vii. 266, N.G.L. ii. 252. smá-skitligr, adj. tiny; s. í andliti, tiny-faced, Fb. i. 540; lítill ok s., Fas. ii. 247. smá-skógar, m. pl. copsewood, Landn. 68. smá-skútur, f. pl. small craft, Fms. iii. 1, vi. 402, vii. 234, Eg. 341. smá-smíði, n. hardware, opp. to stór-smíði, N.G.L. iii. 15 (cp. Low Germ. klein-smied). smá-smugall, -smogall, adj. penetrating through every pore, Rb. 334: metaph. minute, subtle; vitr ok s., Mar., Barl., Str.; smásmugul ok hvöss ok skygn augu, Skálda 160: compar. smásmuglari, 159: mod., in a bad sense, hair-splitting, fault-finding, sma-smugliga, adv. subtlely, minutely, Stj. 155, Bs. ii. 52. sma-smugligr, adj. minute, Sks. 637: hair-splitting. smá-smygli, f. minuteness, Str. 2, Bs. ii. 42. smá-spengr, f. pl. small spangles, Nj. 142. smá-straumr, m. and smá-streymt, n. adj. a neap-tide. smá-sveinar, m. pl. small boys, Eg. 188, Fms. vii. 158, Stj. 121: sing., smásveini einum, Bs. i. 45. smá-sveinligr, adj. boyish; s. nám, Bs. i. 219. smá-svik, n. pl. petty tricks, Fms. vi. 383. smá-syndir, f. pl. petty sins, 677. 9. smá-tennr, f. pl. small tusks (of a walrus), Sks. 179. smá-tíundir, f. pl. small tithes, Vm. 89, H.E. ii. 167. smá-tölur, f. pl. (smá-talna), small numbers, Rb. 114. smá-varningr, m. small wares (sing.), Nj. 75. smá-váfur, f. pl. tiny ghosts, imps, Grett. 79 new Ed. smá-vegis, adv. trifling. smá-vendir, m. pl. small wands, Sks. 443. smá-verplar, m. pl. small casks, N.G.L. iii. 15. smá-viði, n. a shrubbery, Eg. 580. smá-vofrur, f. pl. = smáváfur, Grett. 112. smá-þarmar, m. pl. [A.S. smæl-þearmas], the small gut, also the lower abdomen, Nj. 262, Fas. ii. 255, Sturl. i. 196, Fb. i. 301, Mar., passim; smáþarma-mein, Bs. i. 825. smá-þing, n. a small object, Thom. 301. smá-öxar, f. pl. small axes, A.A. 270. smári, a, m., botan. clover, freq. in mod. usage. smá-saman, adv. little by little; see smár. smátka, að, to make small, Sks. 105 new Ed. smátt, f. [from smjúga; Ivar Aasen smotta], the opening for the head, in a shirt or smock-frock not open at the breast; see höfuð-smátt. smátta, u, f. [Norse smotta], a narrow lane, Karl. 152. smeita, u, f. fat steam, as from cooking; see smita. smeittr, part. [for. word, qs. smelt, q.v.], enamelled; s. söðull, Ld. 274; s. hjálmr, skjöldr, bitull, El., Flóv., Karl. smekkr, m. [see smakka; from Germ. ge-smack; Dan. smag] :-- taste; a mod. word, as also deriv. smekk-laus, tasteless; smekk-ligr, tasteful :-- the ancients seem to have had no exact word for Lat. gustus, for even bragð (IV) is not found in old writers; the Germ. has kosten, which answers to Lat. gustare, but the Norse kosta (q.v.) is never used in that sense. SMELLA, smell, pret. small, defect.; [Swed. smälla; Ivar Aasen smella; Dan. smælde] :-- to smack, crack, as a whip; the word is freq. in mod. usage, but not found in old writers. smella, d, a causal to the preceding, to make to crack, with dat. smellr, m. a smacking or cracking sound; hundrað rasta heyrði smell, Skíða R. 150. smelt, n. [Ital. smalto; Fr. émail], enamelling, B.K. 84; smelta-kross, Ísl. i. 391. smelta, t, [Germ. schmalzen], to melt; this word is hardly used except in the derivatives smolt and smeltr, q.v. smeltr, adj. enamelled; s. með gulli, Ann. for Nord. Oldk. 1850. 83, Fas. iii. 273; s. skjöldr, Trist. 7, Fas. iii. 610, Grett.; bitullinn settr smeltum steinum, Ó.H. 30, Hkr. iii. 293; s. kross, Ám. 34, 76, Vm. 21, 29, 55, 110. smetta, u, f. [akin to smjúga; Ivar Aasen records a verb smetta, smatt = to dart quickly, start, like a mouse; Dan. smutte, smut-hul; but these words are not preserved in Icel., cp. however smátt] :-- a nickname, Fms. ii. 252. smeygi-ligr, adj.; í-smeygiligr, insinuating. SMEYGJA, ð, a causal to smjúga, q.v., [Germ. smeicheln; Dan. smöge], to make slip, with dat.; hann smeygði fjötrinum af niðr, Fms, vi. 15; . smeygði hann lykkjunni á háls sér, ... s. tauginni af hálsi sér, he slipped the loop off his neck, 368; hann smeygði á sik brókunum, pulled the breeks on, Hkr. iii. 323; smeygja sér inn, to insinuate oneself. II. reflex. to rid oneself; smeygðisk Egill af stafnum. Eg. 233; smeygjask undan e-u, to slip away from, Fms. ix. 333. smeykinn, adj. [smeygja, smjúga, cp. Germ. smeicheln], prop. 'insinuating,' cringing, sleek; Snorri bauð þá sínum herra smeykinn heim í holtið Reykja, Gd. 22. 2. in mod. usage smeykr, timid. smeykligr, adj. insinuating, cringing, Al. 153. smið-belgr, m. a smith's bellows, Eluc., Fms. vi. (in a verse) Þiðr. 80. smiðja, u, f. [A.S. smiððe Engl. smithy; Dan. smedje], a smithy, Vkv. 32, Eg. 141, Fms. xi. 427, Ísl. ii. 350, Þorst. Síðu H. 177, Gþl. 454, Þiðr. 75, Niðrst. 3, Skiða R. 103, passim. COMPDS: smiðju-belgr, m. = smiðbelgr. smiðju-búð, f. a booth used as a smithy, Gþl. 454: as a local name, Fms. viii. 376, ix. 516. smiðju-drumbr, m. a 'smithy-drum,' anvil-stock: a nickname, Landn. 102. smiðju-hús, n. pl. = smiðjubúðir, Fms. ix. 510. smiðju-mór, m. a kind of clay, used in Icel. as mortar in putting up a forge. smiðju-sveinn, m. a smithy boy, Þiðr. 65, Fas. i. 155. smiðju-tól, n.