This is page cv_b0403. Please don't edit above this dashed line. Thank you!
-----------------------------------------------------------------------------
LÝSINGARSKEIÐ -- LÆRING. 403
Fms. ü. 195: kíða lysingar, iv. 151, ix. 46. II. metaph. declara-
tion, publication, Grág. i. 18, Nj. lio, Gþl. 307. 2. the bans of
marriage, K. Á. no, Bs. i. 742. COMPBS: lýsingar-skeið, n. the
time of daybreak, Fms. viii. 337. lýsingar-váttr, in. a witness to n
declaration, a law term, Nj. 233. lýsingar-vætti, n. an attestation
to a ly'sing, Nj. 87.
lýsingr, m. a light-coloured horse; but a light-coloured mare is culled
Jjoska, q. v.
lýsi-staki, a, m. a candlestick, D. N.
lysi-steinn, m. colour for illuminating books, D. I. i. 266.
lýsi-tollr, m. = Ijóstollr, K. Á. 78, 102, 162.
lýski, f. [his], the ' lousy disease, ' phtbiriasis, Stj. 272.
LÝTA, t, [Ijotr], to deform, Skálda 170, Stj. 142. II. metaph.
to blemish; lasta ok lyta, Barl. 184, Stj. 134, Fas. i. 330, ii. 207: to dis-
grace, violate, Stj. 376, 502, 536.
lýti, n. a fault, flaw, deformity, Korm. 18, Grett. 158, Hkr. iii. 64:
metaph. disgrace, Grág. ii. 129. COMPDS: lýta-fullr, adj. full of
faults, Stj. 473. lýta-lauss, adj. faultless, Str. 2.
lýti-ligr, adj. ugly, Sks. 302.
lýzka, u, f. = lýðska.
lÆ, n., dat. lævi, [Ulf. lew = å(þopn-f] and lewian = irapaoiouvai; cp.
A. S. lanva = a traitor) :-- fraud, craft; Ijóða læ, the treason of the
people, Hkr. i. 255 (in a verse). 2 craft, art, skill, Vsp. 18, where
it is spelt lá; önd, óðr, and læ were the three mental gifts of the three
gods who made man. 3. bane; sviga læ, ' sivilch-bane, ' poet, the fire,
Vsp. 52; frið-læ, n breach of peace, Edda (lit.); klungrs læ, a fire, Fms.
vii. 66 (in a verse): a plague, evil, biðja e-m læs, to wish one evil. Hm.
137; hes lausn, a release from evil, O. H. (in a verse); long era 1/fta
] x (pl.), long are the people's woes. Sdm. 2; blanda lopt la'. vi, to poison the
air, Vsp. 29. II. -- -la, the sea, a different word, [Scot, le or lee],
water, liquor; gríðar læ, the ogress sea = the blood, llöfuðl. (but a doubtful
passage): lce-bau. gr, in. the sea circle -- the horizon, sly -- veðr nietouy-
mically, 0. H. 171 (in a verse). COMPDS: lœ-blandinn, part, baleful.
venomous, Gkv. 2. 39. læ-gjarn, adj. guileful, Vsp. 39. læ-
skjarr, adj. guileless, Fms. vii. (in a verse). læ-spjöll, n. pl. balefid
tidings, poet., Darr. (Nj.) læ-styggr, adj. -- laeskiarr, IlalH'rcd. lœ-
trauðr, adj. guileless, Sighvat. lœ-vísi, f. craft, Edda 69: skill, craft,
lævísi allra hluta nemsk með venju, MS. 4. 7. lœvís-liga, adv. art-
fvlly, MS. 4. 6. læ-víss, adj. crafty, as an epithet of Loki, Hym., Ls.,
Edda; hin lævísa kona, Gg. 2: artful, skilful, l;;:víss inaðr, MS. 4. 5.
læða, u, f. a sneaker; tjalla-læða, of fog creeping about the sides of
mountains but leaving the summits clear.
LÆÐASK, d, (qs! lœðask?), to sneak, steal, slink, creep; læoisk kisu
lóra, of a cat, Hallgrim: freq. in mod. usage :-- also, but less, correct, used
as act. with dat., læða e-u, to put stealthily.
læðingr, m. (spelt lcvðingr in Cod. Reg.), [(ram læðask?], the name
of the charmed fetter with which the wolf Fenrir was bound in the
mythical tale, Edda 19.
læfð, f. [lota], a hand's breadth; læfðar brcitt, FIov. 31.
lægð, f. [lágr], a hollow, low place, Nj. 61, Sks. 605, Jjorf. Karl. 420,
Stj. 611, Mag. 146: lowness, Hoin. 8, Stj. 1 73, Bs. ii. 42, Barl. 169.
lægi, n. [from liggja or perh. belter from logn (Iœgi) = / o 7/ n, calm water,
cp. Aim. 23] :-- a berth, anchorage, Aim. 23, Fs. 92, 148, í 51, Fms. i. 157,
vi. 17, 1 20, x. 233, passim: opportunity, ok gaf þeim eigi lu'sri lit ór íirð-
inum, Fbr. 13 new Ed.; hence the mod. sæta lægi, to vjalch an oppor-
tunity. 2. = leg, situation, Sks. 294.
læging, f. a lowering, degradation, Glúm. 337, Fs. 13, Hom. 46, 97.
lægir (qs. lœgir ?), m., poet, the sea, Edda (Gl.), prop, the calm sea;
cp. sílægja and logn.
LÆGJA, ð, [lágr], to lower, let down; lægja segl. Fms. ii. 305;
hofin laegja storma sina, Sks. 221. II. metaph. to humble, bring
down; at læg:a þessa villu, Flkr. i. 102; en drap þá er inoti honum voru,
eða lægði (humbled) þá annan veg, Fms. x. 192; hi'gia sik, to lower,
humble oneself, Hom. 40, 50. III. impers. it i. s lowered, sinks;
nu lægir segl (acc.) þeirra, (3. II. 182; þeir sigldu svú at lönd (acc.) la-gði,
they s a iled so far that the land sank out of sight, Ant. Am. 271; þegar cr
sóüua lægði, when the sun sank, Kb. 172. 2. of a storm, it abates;
þa tók at lægja veðrit (acc.), Nj. 124; en er veðrit t(')k at minka ok Ixgja
brim, Eg. 99; til þess er veðr lægði, 129; en þegar urn várit er sió tók
at lægja, 160. IV. reflex, to get lower; löiul lægjask, t o . '- ink under
the horizon, Orkn. (in a verse) :-- to sink, fall, abate, þ;'i la-gðusk þeir
ok féllu niðr, Fms. x. 324, Sks. 204; af bans tilkviunu lægðisk harkit,
Fms. ix. 414.
lægr, adj., only in compds, gras-'. Tgr (q. v.), or in neut. in the phrase,
eiga laegt (at kirkju), to have a right to be buried, K. þ. K. 18, 34: in
the phrase, var þá lægt viðr, at..., it was on the point of. . . (cp. la
v|ð), Stj. 479.
læki-dómr, ni. [Dan. /ec^ ed om], = l:cki)is-clomr, Bs. ii. 180, Mar.
lækn, f. a cure, = lækninu;; koma til læknar, Hkr. i. IO2, Post. 248;
þeir er vilja lacknar lifa (lyfaV), Hm. 148.
LÆKNA, að, but older læknði, Fms. x. 370; spelt lccnði, whence
kekning, but mod. læknaði :-- to cure, heal, Barl. 9; en Ástríð lekr. ôi
hanu, Fms. x. 370; ktkna súr, Al. 99, Bs., passim in mod. usage.
læknari, a, m. a leech, -- læknir, þórð. 70, Bs. i. 294.
lækning, f. a cure, as also the art of healing, Nj. 154, Sks. II7)
Stj. 625, Hom. 133, Bs. i. 639-643 :-- medicine, góö lækning, Pr. 473;
lækningar kaup, a fee for a cure, N. G. L. i. 67; lækningar lyf, a
medicine, Stj. 272, see lyf; lækuingar bragð, a c;^ re, Fms. viii. 442.
lækninga-maðr, m. a leech, = læknir.
læknir, in. a leech, physician, Sdm. II, Nj. 89, MS. 623, 40, Fas. iii.
644, Hkr. ii. 376, Mar., Stj., Bs. i. 640 sqq., passim. COMPDS: læknis-
domr, in. medicine, Stj. iz6, Bail. 17. læknis-fé, n. a leech's fee,
Gþl. 149. lfc] i'íiis-íiïig's:, m. fbeílcecb-finger, 'digîlnsmedicalis, Stj. 191.
læknis-gras, n. a healing herb, Pr. 470. læknis-hendr, f. pl.
'leech-bands, ' healing hands, Sdm. 4. Fms. v. 40. læknis-lyf, f. a
medicine. 656 B. 11, see lyf.
LÆKR, in. [i. e. lu'kr; Ivar Aasen /o k], the umbilical cord, navel
string, a midwife's term, Stj. 198.
LÆKR, m. (i. e. lockr, -- lorkr, o?gr, því fcgra bykkir hljóða en kfkr,
Ægr, SkúlJa 178), gen. lækjar, dut. with the article Iicknum, Ísl. ii. 37, 9,
340, Fms. vi. 351; pl. l. i:kir, gen. lækja, daî. lækjmn :-- a brook, rivulet,
Edda (Gl.), Nj. 69, 155, 244, Ísl. ii. 339, 340, Bs. i. 196. Dropl. 34,
Lv. 85, Fms. i. 252, 253, vi. 351, Fb. i. 414, passim, esp. in mod. Icek,
in which hrkr is always used instead of the Dan. bæk; bæjar-lækr,
and in many local names, Briúiiî-lækr, Lækjar-bugr, Bs.; Lækjar-
skógr, e!c. COMI-DS: lækjar-duðra, u, f. a bird: see dodka.
lækjar-fall, n. a running brook. Lv. 85. lækjar-far, n. or -far-
vegr, m. the bed of a brook, Korm. 182. lækjar-gil, n. a ghyll with
a brook, Dip!, v. 19. lækjar-ütiS, in. the mouth of a brook, Ld. 250,
Eg. 18;. lækjar-rás, f. a running brook, Stj. 163. lækjar-
spræna, u, f. a little broofc.
læ-megin, see I'. 'mcgin, Stj. 16.
læmingr, m., pl. Ixmiugjar :-- -a loom (bird) =lúmr, Gísl. 67, cp. 155:
metaph. . the phrase, í læmingi, by stealth, Giil. 155: in Vígl. 22 the new
Ed. reads í flevmim;i.
læna, u, f. [Ion], a hollow place, vale.
LÆR, n. . mod. læri, [A. S. lire; Scot, lyre ~-the fleshy parts of the
body; Old Eupl. here -- skin; Dan. la a r] :-- the thigh, the leg above the
knee; \r/i ú lærit ok undan fótinn, Nj. 97, Glúm. 380; taka í mitt her,
Fbr. 53; Icvsti holdit allt at lærinu, Róm. 239; blés upp allan iotiun,
l. rrit tók þá at grata, Grett. 153; l:crit upp at smá-þörtnum, 154 :--of a beast, á l-. rr galtanurn, (ïullj). 15. II. a ham, of meat;
eða tvau hrr hengi, pars ek hafða eitt etið, Ilm. 66; þi; at eitt Ixr hengi
upp, N. G. 1. -. i. 349; lær exans tvau ok báða bógana, Edda 45; lær af
þri'tvetrum oxa, (). 11. L. 60; sjahlan liggjandi ulfr lair urn getr, ne sofandi
inaor sigr, Hm. 57.
LÆRA, o, l UU. laiyan-^oioavictiv; A. S. henian; Old Engl. lere; Engl.
harn -- to teach former! v, and sometimes so used still; Scot, lair or lear;
(). H. G. Icran: Germ. Ichren: Swed. Idra; Dan. l cc re; in all changing
the s into r; the word may be a derivative from lesa (I), to gather; cp.
Eat. legcre, to gather and to read^: I. to teach, with acc. or absol.;
þeirra kenr. ingar lærôu oss, Iloni. (St.): the disciple in acc., læra annan i
stað siiin, K. þ. K. 60; harm la-. rði Ara prest, Hkr. (pref.); hverr sá maðr
er lærir aöra, Gd. 35; harm lt'-t l. cra harm á vígtlrni ok riddara-skap ok.
allshúttar iþróttir, Fms. i. 97: lærðr;ï Liitinu-tungu, K. þ. K. 74; vel la-rðir
til vájnia ok riddara-skaps, Sks. 381; nerna hjarta heyrandans la^risk af
helgnm Anda, Greg. i(j; lærask at e-m, to get information from a per-
son, Karl. 444; cp. lærðr below. II. to learn, in mod. usage
iir this sense onlv, but seems not to occur in old writers, for Fas. ii. 67
is a paper MS., but cp. læra bók, Nd. 18 (a poem of the beginning of the
15th
lærandi, part, a teacher, Stj.
lær-djúpr, adj. deep in lore, a nickname, Bs.
lær-dómr, m. learning, scholarship, Bs. i. 8; harm hatoi luifoingsknp
mikinn ok herdom góðan, 90, passim: of the clergy, as opp. to the laity,
leikdornr, Bs., 11. E. passim. COMPDS: lærdóms-bók, f. a book of learn-
ing, lærdóms-grein, f. fcisnce. lærdóms-maðr, in. a scholar,
Bs. i. 98.
lærðr, part., [cp. Old Engl. lered] , prop. ' taught, ' and then learned, n
scholar; na'inr ok ve! lærðr, Bs. i. í 27, K. fj. K. 154; lærðir menu, opp.
to leikir menu (laymen); lærðr eða kikr, Dipl. ii. 13; in mod. usage = a
scholar; ht'i-lærðr, hi g- h 'earned; ó-!ærðr, unlearned; lítt-lærðr, vel-lærðr,
freq.; see læra (I).
læri-dómr, m. learning, -- lærciómr, Stj. 14, 64.
læri-dóttir, f. a ' lore-daughter, ' female disciple, Stj. 157-
læri-faðir, m. a 'lore-father, ' teacher, master, Sks. 307, 803, Post.:
of the Fathers, eccl.
læri-móðir, f. a 'lore-mother, ' female teacher, Greg. 27.
læri-mær, f. a female disciple, Stj. 158, Greg. 27.
læring, f. teaching, learning, in olden times esp. for holy orders; Jui
seldu honum margir sonu sina til iaTÍngar, ok I(':tu vigja til presta, Ib. 14,
Bs. i. 63; til fóstrs eða kvringar (education) eða farar, Grág. i. 172;