This is page cv_b0378. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
378 LÁTAÐR -- LEGGJA.
50. 2. láta vel, ílla yn'r e-u, to express approval, disapproval of a thing; mun ek segja þeim tíðendin ok láta ílla yfir verkinu, Nj. 170; Brynjólfr let ilia yfir þessi ráða-gürð, Eg. 24; Kveldúlfr let vel yfir því, 115, Nj. 46; hann lætr vel yfir því, he expressed himselffavotirably about it, Ld. 50; ok létu menn hans vel yfir þessu, 168; let hann vel yfir þeirra eyrendi, Fms. i. 16. 3. to make a s if; hann gengr leið sína, ok lætr sern hann sjái ekki sveinana, Háv. 52; mun ek nú taka í hönd þér ok láta sem ek festa mér Helgu dóttur þína, Ísl. ii. 206; Þjustólfr gékk með öxi reidda ok let þat engi sem vissi, Nj. 25; láttú sem hinn átti dagr Jóla sé á Drottins-degi, Rb. 128; ok mun ek láta sem ek taka af þeim, Nj. 170; en fólk þetta let sem ekki væri jafnskylt sem Jóla-drykkjan þessi, Fms. vii. 274: the phrase, honum er ekki svo leitt sem hann lætr. 4. to estimate, value; manngjöld skyldi jöfn látin ok spora-höggit, Nj. 88; hann vildi eigi heyra at nokkurr konungr væri honum jafn látinn á Norðrlöadum, Fms. v. 191; því at þeir þoldu þat eigi, at Finnbogi var framar látinn, Finnb. 290; fátt er betr látið en efni eru til, a saying, Band. 6 new Ed.; er mi er heilagr látinn, Clem. 4. 9. 5. to express, say; i fylki þat eða hérað, er sá let sik ór vera, Gþl. 155; lætr þat (he intimates) at sú gjöf var gör með ráði konungs, Eg. 35; Þorfinnr bóndi let heimilt skyldu þat, 564; lctu þeir (they declared) nú sem fyrr, at hón festi sik sjálf, Nj. 49: to run so and so, of writs, books, skrá er svá let, Dipl. ii. 19; máldaga svá látanda, Vm. 4. 7. 6. to emit a sound, scream, howl; halt kveði þér, en þó let hærra atgeirinn er Gunnarr gckk ut, Nj. 83; sem kykvendi léti, Fms. vi. •202; óttask ekki hversu sem sjór let, vii. 67; at veðrátta lóîi ilia urn haustið, Ld. 50; hann heyrir ok þat er gras vex á jörðu ok allt þat er hærra laetr, Edda 17; ok einn tima er prestr lýtr at honum, þá lætr í vörrunum -- tvö hundruð í gili, tvan hundruð í gili. Band. 14; ok let hátt í holsárum, sem náttúra er til sáranna, Fbr. ill new Ed. C. Reflex.: I. t o 6 e lost, to die, perish; betra þykki mór at látask í þínu húsi, en skipta urn lánar-drottna, Nj. 57; létusk (fell) fjórtán menn, 98; kómusk fimm á skóginn en þrír lótusk, Eg. 585; ok létzk hón þeirra síðast, Ld. 58; hversu mart hefir hér tyrir-inanna látisk -- Her hefir látisk Njáll ok Bergþóra ok synir þeirra allir, Nj. 203. 2. tó declare of oneself, feign, etc.; lózk þar vilja sína kosti til leggja, Fms. i. 22; en allir létusk honum fylgja vilja, ix. 316; ck býð þangat þeim mönnum, er fé látask at honum hafa átt, Grág. i. 409. II. part, látinn, dead, deceased, Eg. 300, Nj. 112, Ld. 8, Fms. vii. 274- 2. vel látinn, highly esteemed, in good repute, Ísl. ii. 122, Sks. 441; við látinn, o n the alert, ready, 'Fms. viii. 371, ix. 459; það er svá við látið, it so happens, Fb. i. 204; vel fyrir latinn, well pre- pared, Grett. no látaðr, part, mannered; vel látaðr, Stj. 588, Fms. viii. 447, Karl. 446. lát-bragð, n. bearing, manners, deportment, Ld. 272, Bs. ii. 78. lát-góðr, adj. courteous, well-mannered, Fms. x. 152. lát-gæði, n. manners, Sks. 282 B, Bs. i. 76. látinn, part, deceased; see láta C. II. I. Látína, u, f. Latin, K. þ. K. 74, Sks. 23; Látínn-bók, -brúf, -fkrá, -söngr, a Latin book, deed, scroll, canticle, Fms. x. 147, Bs. i. 869, Pm. 86, Am. 73; Latinu dikt, Latin composition, Fms. iii. 163; Látínu stafr, stafrof, L atin letters, alphabet, Skulda 170, 177; L;ítínu-list, Bs. i. 235; Latinu lærðr, a L atin scholar, Grág. (Kb.) i. 22; Látínu-múl, -tunga, the Latin tongue, Skálda 181, Ver. 37, Hom. 139, K. þ. K. 74, 76; Lau'nn klerkr, a Latin clerk, scholar, Skálda 179; Látíuu maðr, a Latin, Roman; Latinu skáldskapr, Latin poetry, 1 78; Latinu snillingr, a master in Latin, 181. lát-prúðr, adj. of gentle bearing, Edda 21. LÁTR, m., in old poetry and better láttr, [from lag, as slúttr from slag, Engl. litter] :-- the place where animals, esp. seals, whales, lay their young, Gpl. 465: in poetry, Fáfnis láttr, the serpent's litter = gold: freq. in mod. usage, as also in local names, Látr (pl. Hval-láîr), Látra-bjarg, -neiðr, see the map of Iceland. -látr, adj. mannered: a suffix in compds denoting manners or qualifies, see Gramm. p. xxxiv. látrask, að, dep. to litter, of seals, beasts, Fas. ii. 284, where used metaph. látun, m., Karl. 267; [Fr. laiton; Engl. latoun or latten"] :-- brass; af enum bezta látuni, Vm. 41, 177, Am. 18; but neut. in mod. usage. lát-æði, n. bearing, deportment, manners, Sks. 282, 370. lávarðr, m. [like lafði, borrowed from the Early Engl. lauerd, as it was spelt and sounded in Engl. of the í 2th century; A. S. hláford] :-- a lord, master, Fms. vii. 250, x. 226, Hom. 89, Mar. passim: the word is used in the N. T. along with drottinn and herra. LÉ, m., with the article lúinn, Fms. vii. 264; acc. sing. Ha, Korm. 38; Ijainn, Fb. i. 522; plur. learnir, Edda 48; dat. liantim (Ijanum), id.; acc. pl. lia (= lja), id.: the mod. form is nom. Ijar, gen. ljus, dat. and acc. ïjá; the nom. Ijar occurs in Fb. i. 522: [North. E. ley, lea; Dan. lee; Swed. lia] :-- a scythe; hinn deigi 16, Mkv.; hvass lé, Flóv. 25; stæltr lú, Grág. i. 501; dengja Ija, ii. 211; orb ok nyjan Ija, Fb. i. 522; Ijii í langorti, Korm. 38; stafn-lja (dat.), an entering hook, Fms. vii. 264. COMPDS: 16-dengd, f. (or le-denging, f., Jb. 218), the hammering, "sharpening a scythe, Grág. ii. 338; see dengja. lé-garðr, m. a swathe, Finnb. 340. lé-barn, n. an infant, Hkr. i. 35, Fas. ii. 115. leðja, u, f. m 7^ d, oos e, slab. LEÐR, n. [A. S. le'5 er; Engl. leather; North. E. ledder; Germ. leder; Dan. lÆ der] :-- leather, freq. in mod. usage, but no instance in old writers is recorded. COMPDS: leðr-blaka, u, f. [Swed. Idder-lapp] , a ' leather flapper^ a bat, Al. 168, Edda (Gl.) leðr-flaska, u, f. a lea/ herbottle, Grett. 88. leðr-háls, m. a nickname, Landn. leðr-hosa, u, f. leather hose, gaiters, Fms. vi. leðr-hús, n. a leather box, D. N. leðr-panzari, a, m. a leather jack, Karl. leðra, að, to line with leather, N. G. L. iii, Nos. 2, 10. leg, n. [liggja], a burial-place, K. fj. K. 28, Nj. 281, Fms. vii. 251 :-- the ' lie, ' position of a county, lands-leg: of grass, liggja í leg, to be laid, of overgrown grass: liggja í leg, to lie waste, of land, Grág. ii. 279; leggja í leg, to desert a farm, 278. lega, u, f. a lying in bed, Al. 72: of sickness, the lying bedridden: the being so ill as to keep one's bed, liggja langa legu. COMPDS: legu- nautr, n. a bed-mate, mess-mate, Sturl. iii. 145, Hkr. iii. 394. legu- neyti, \\. companionship, Sks. 293 B. legáti, a, m. [Lat. word], a legate, Fms. viii-x. legenda, u, f. [Lat. word], a legend. LEGGJA, a causal of liggja, q. v.; pres. legg, pl. leggjum; pret. lagði; subj. legði; imperat. legg or leggðú; part, lagiðr, lagið, lagit; contr. lagðr, lögð, lagt; part, laginn, Fb. ii. 386, which form is in mod. Icel, used as an adjective only; a part. pass, lag/lr, lögzt, lag/. t, Fas. ii. 345, and in mod. usage: [\Jli. lagjan~Tidivat; A. S. lecgan; Engl. lay; O. H. G. legjan; Germ, legen; Swed. lagga; Dan. lœgge~] :-- to lay. A. Prop, to lay, place; ok lagði hann á altaia, Ver. 14; er hann var lagiðr á bi'ilit, Hkr. i. 32; á lúðr lagiðr, Vþm.; vóru steinar lagðir í hring utan um, Eg. 486; Már lá útar á bckk, ok hafði lagt höfuð sitt í knó Raunveigar, Sturl. i. 13; leggja net, to l rt y a net, K. p. K. 88 :-- to lay down, leggja sinn aldr, Ht. 2. to put; leggja band urn, umhverfis, to fasten a string round the body, Eg. 340; leggja samau augun, to put the eyes together, shut them, id.; leggja eld i, to put fire to, Nj. 74, 131; leggja hendr at síðum inór, Fms. x. 331; leggja stýri í lag, to put it right, Hkr. i. 32; leggja ofan segl ok viðu, to haul down, take in the sails, Fms. iv. 372, ix. 23; 1. lénur, söðul, á hest, to put a saddle on a horse, Nj. 74, Landn. 151; I. á hest, or leggja;i (simply), to saddle; leggja hapt á hest, Grág. i. 436; 1. mark á, of sheep, 426; 1. hús ofan, to pull it down, Bs. i. 163; 1. klyfjar ofan, to unload a horse, K. Jj. K. 94; 1. klyfjar npp, to pack a horse, N. G. L. i. 349; 1. úrar upp, to lay up the oars, give up pulling, Edda 36: the mod. phrase, leggja úrar í bat, to give a thing up, lose heart; 1. fyrir lið, to give up, see lið; fyrir lagðr, outworn, exhausted, Mar. 1060, Fas. ii. 278. 3. leggja at jörðu, at velli (or við jörðu, við velli), to overthrow, make bite, the dust, Nj. 117, Eg. 426, Fms. vii. 296, viii. 43, x. 257, Njarð. 378; leggja fyrir borð, to put overboard, metaph. to forsake, Clem. 47; leggja í leg, to l fl y waste, Grúg. ii. 278; leggja hlut sinn, to lay down or lose one's lot, be worsted, Sturl. iii. 103: leggja mál í görð, to put into court, Nj. 88, 101; 1. null í umræðn, to p!/ t it todiscussion, Orkn. 426; 1. mul til sætta, Nj. in. 4. to lay, drop, of a beast; hvelparnir er eigi vóru lagðir, Fb. i. 104. II. metaph. in a mental sense; leggja stund, starf, hug, kapp ... a, e-t, to study a thing, take pains about, interest in it; as also, leggja ást, elsku, inætr á e-t, to feel love, affec- tion, interest for, to love, cherish a thing or person; and again, leggja fæð, öfund, hatr ... á, to take dislike, envy to, Al. 95, Ísl. ii. 197, Nj. 31, 46, Eg. 42, 418, Ld. 60, Fb. ii. 229, Fms. i. 31: freq. in old and mod. usage, thus, Sturla lagði mikinn hug a, at láta rita sogu-barkr eptir bokuni þeim er Snorri sctti saman, Sturl. ii. 123; leggja e-t e-m til orðs, áinælis, to put a thing to a person's blame, blame him for it, Nj. 62, 85, 138, 246, Ld. 250; 1. e-t til lofs e-m, to i vn/ d one, put a thing to a person's credit, Fms. x. 98. 2. with prepp.; leggja a, t o impose, put upon; Icggja skyldir, skatt... a, Fms. x. 51, 93, Rb. 394 :-- leggja af, to leave off, cease doing; legg af héðan af versa-görð, sagði erkibiskup, ok stiidera heldr í kirkjunnar logum, Bs. i. 799 :-- leggja e-t fyrir sik, to set a task before one, Fms. ii. 103, xi. 157 :-- 'eggja til, to add t o, xi. 51, Hom. 138 :-- leggja undir or undir sik, to l rt y under oneself, conquer, vanquish, Fms. i. 3, x. 35, Eg. 12, Stj. 46, 146; leggja e-t undir þegnskap sinn, t o ass ertonon e's honour, Grág. i. 29, Nj. 150; leggja e-t undir e-n, to submit it to a person, refer to, 105; 1. e-t undir trúnað e-s, to trust, Fms. ix. 397; ok er þat nijök undir hann lagit, it depends much on him, Bjarn. 52 :-- leggja út, mod. to translate (út- legging) :-- leggja við, to add t o, Grág. i. 22, Hom. 138, 155. Rb. 88, Al. 358. III. to lay, place, found, build; leggja afla, Vsp. 7; leggja garða, to make fences, Rm. 12; leggja gö'ur, to make roads, Dipl. iv. 12; leggja lúðra, to place right, adjust the bin, Gs. 3; leggja leið, to take a direction, Fas. i. 57; hann lagði mjök kvámur sínar í Ügr, he was in. the habit of coming to O., Fbr. 30; iegírj. í e-t í vana sinn, to make a habit of. 2. metaph. to l a y, settle; leggja sakar, to settle strife, Vsp. 64; loggja landrótt, to settle the public rights, make la