This is page cv_b0375. Please don't edit above this dashed line. Thank you!
-----------------------------------------------------------------------------
formed things; réttr sem laukr, straight as a leek, Játv. 4, Pr. 406 (lauk-
jafn); blóð-laukr, a sword; itr-laukr, q. v.; a mast is called the leek of a
ship, Edda 91, Lex. Poët.; ættar-laukr, the'leek of a family, ' the best
man of a family. 4. theoily skin of sea birds is called laukr, e. g.
kofna-laukr, the ski n of a young puffin. COMPOS: lauka-garðr, m.
a leek-garden, Ld. 260, N. G. L. i. 253, Mag. 171. lauks-höfuð, n.
a leek-bead, clove of garlic, Clar.
laum, n. secret money: in the phrase, í laumi, by stealth.
LAUMA, að, with dat. to put by stealth; eg laumaði því að honum:
reflex, to sneak, go stealthily, eg laumaðisk að honum.
LAUN, f. [from ljuga, contr. from laugn; cp. \J\f. ga-laugns -- Kpinrros,
and laitgni, f. = npvmúv • Dan. -Swed. Ion, cp. Engl. lone, lonely; the word
is therefore quite different from laun = reivard\ :-- secrecy, concealment,
biding; sügðu at þeir höfðu tekit fé til launar ok lygi, í hot they had taken
money to conceal and forswear it, 656 0. 57; þá er morð ... eða ef maðr
hylr hræ til launar, Grág. i. 87; dul eða laun, Edda (Ht.) 127; nn heimtir
annarr þeirra betr eða fleira fé en van eigi, ok leggr laun á, Grág. i.
424. 2. esp. in the adverb, phrase, á laun, ' alone, ' hidden; hann
fúr upp þangat ok var ú laun, Nj. 57; þar var Kári nökkura stund á
laun, 258; menn skyldi biota á laun ef vildi, Bs. i. 25; mæ!a á laun, t o
speak secretly, Am. 3; hann sendi mann á laun, Al. 91; Geirrnundr skipar
jarðir sínar á laun... (leynt hefir hann þessu alla menn), Ld. 112; með
laun, id.; hann for nieð laun, ok brá á sik gamals manns liki, Edda I.
COMPDS: laun-barn, n. a secret bairn, natural child, Grág. i. 237, 252.
laun-blót, n. secret (heathen) worship, Fms. ii. 162. laun-dóttir,
f. a natural daughter. laun-dyrr, n. pl. a secret doorway, Gullþ.
15, Fs. 84, Nj. 198, Orkn. 430, Fms. ii. 2. laun-festar, f. pl. a
secret betrothal, H. E. 1. 475. laun-festing, f. = launfestar, H. E. ii. 139.
laun-fundr, m. a secret meeting, Bret. 80. laun-getinn, part.
secretly begotten, illegitimate, natural, Nj. 30, Eg. foS, Grág. i. 170,
Bs. i. 285. laun-heitr, adj. treacherously hot. laun-karr, adj.
dealing in secrets, mysterious; vera úlaunkár at tíðendum, Bs. i. 621; in
Bjarn. 24 (in the verse) read launkárr for launkrar, as is shewn by the sense
as well as the rhyme. laun-koss, m. a secret kiss, Grág. i. 337.
latui-maðr, in. a hidden (sham) person, a dummy. Boll. 338. laun-
mæli, n. s e er et talk, Bs. ii. 229. laun-ráð, n. a s e c ret device, Edda
21. laun-sát (mod. laun-satr, n.), f. a 'hidden seat, ' an ambush,
Stj. 364, 365, 402, 619. laun-sátt or laun-sætt, f. a s ecret agree-
ment, Bs. i. 871, H. E. i. 561. laun-sigr, n. a victory won by fraud,
Ýt. laun-sonr, m. a secret son, natural son. laun-staflTj m.
bidden Runes, Eg. (in a verse). laun-stefna, u, f. a secret meeting,
Fms. ix. 34. laun-stigr, m. a secret path, Hkr. iii. 133. laun-
stuldr, m. pilfering, theft, Fms. ix. 272. laun-tal, n. secret speaking,
whispering, Fms. vii. 128, Gísl. 54. laun-vágr, m, a bidden creek,
Bjarn. 14, -- leynivagr, q. v. laun-vig, n. a secret manslaughter, a law
term, ranging between full murder and manslaughter, defined in Gísl. 22.
launvígs-mál, n. a case o/launvig, Lv. 109. lauu-bing, n. a secret
meeting, Fms. viii. 327, Orkn. 268.
LAUN, n. pl. [Ulf. /aim = jtiff0os, x^'p's; A. S. leân; Engl. loan; O. H. G.
Ion; Getm. lohn; Dan. -Swed. l ow] :-- rewards: minni munu verða launin
en vert vaeri, Nj. 10; at leið só laun ef þægi, Hm. 38; góðs laun, 124;
þiggja nökkur laun, Fms. v. 192; vil ek heldr eiga undir þér launin, xi.
192; þeir höfðu boðit honum laun, en hann neitti, i. 12; laun munu
fylgja mor, ek skal gjalda hverjum eptir sinum verkum, Hom. 144, and
passim, but never in sing.; kvæðis-laun, bragar-laun, etc.; Guðs laun !
hafið þer Guðs laun, Óðinn! (cp. Guð B. II), Skíða R. 109. launa-
verðr, adj. worthy of reward.
launa, að, to reward, with dat. of the person, acc. of the thing for
which the reward is given, but dat. of the gift itself; þeir hafa yðr (dat.)
þat (acc.) engu launat nema illu, Fms. i. 84; ilium huga launaðir þú þá
góðar gjafir, Hbl. 21; hví mundi hann oss (dat.) þat eigi góðu launa,
Fb. ii. 38; íllu num þér launat verða, Nj. 38; ok skal ek þat vel launa
þér, F, dda 23; þat þarf eigi at iauna sern eigi er gört, a saying, Grett.;
ú-launaðr, unrewarded; var-launaðr, scantily rewarded; eiga e-m var-
launat, to be indebted, be under an obligation to one, Karl. 198: to pa y,
fyrir penning hvern er smidar skolu launa, N. G. L. i. 101; launa e-t at"
sér, to work out, pay in work done, F'r.
launung, f. concealment, secrecy; esp. in adverb, phrases, af (á, með)
launungu, secretly, Nj. 103, v. 1.; mjük á laummgu, Fms. i. 66, viii. 368;
með launungu, Bs. i. 622: in mod. usage singly, mer er engin launung á
því, ' ti s no matter ofsecrecy for me.
LAUPR, m. [A. S. and Old Engl. leap; still used in Lancashire for
a weel or fishing-basket] :-- a box or basket, in Icel. of lattice-work, to
carry on the back, also called meiss, q. v.; lauprinn er hann bar sveininn,
Fms. x. 217, Vapii. 16, Vm. 98; selja salt í laupum, N. G. L. ii. 254: in
Norway esp. of a measure of butter, Gþl. 491, 493, 524 (smjör-laupr), D. N.
passim; kol-laupr, q. v.; ef munda bik hafa upp fætt í ull-laupi minum
(m y wool basket) ef ek vissa at þú mundir einatt lifa, Orkn. 28. 2.
metaph. the timber frame or scaffold of a building; þá er þeir höfðu
reistan laup kirkjunnar, Fms. ii. 234; á öðru árinu var lauprinn reistr,
seni voru allir innstiiplar ok syllurnar tvær, Safn i. 66.
lausa-brullaup, n. an improvised wedding, Eg. 24.
lausa-búð, f. a s hed, extemporised booth, Bs. ii. 107.
lausa-eyrir, m. [Dan. lösör e], = lausafé, íb. 16, Eg. 131.
lausa-fé, n., gen. fjár, movable property, as opp. to lands or even to
land and cattle, Nj. 29, Eg. 13, 67, 395, Fms. i. 25.
lausa-fjöl, f. a l oos e board, bjal.
lausa-góz, n. =lausafe, Vm. 79, Pm. 4, Fms. xi. 441.
lausa-hross, n. a led horse, Jb. 278.
lausa-kjör, n. pl. l oo se conditions, a void bargain; undir mál no
lausakjör, no false or feigned bargain, Grág. i. 225; enda skolu engi
lausakjör á vera, 268.
lausa-klofl, a, m., gramm. a diphthong, Skálda 170.
lausa-klæði, n. pl. the l oos e (upper) garments, Eg. 579.
lausa-leikr, m. whoredom; eiga barn í lausaleik: lausaleiks-barn n. a c hild begotten out of wedlock.
lausa-maðr, m. a law term, a ' loose-man, ' able-bodied labourer who
has no fixed home, Jb. 350, (thus opp. to griðmaðr or maðr í vist); hann
var lausamaðr, ok var vistum (had his temporary abode) á Stokkahlöðúm,
Sturl. ii. 67; bændr ok lausir menn, Fs. 23: hence a tramp, vagabond,
strákar ok lausa-menn, Bs. i. 807.
lausa-matr, m. meat of various kinds; krof fimm ok enn lausamatr
nokkurr, Dipl. v. 18.
lausa-mennska, u, f. the state or life of a lausamaðr.
lausa-mjöðm, f. a trick with the hip in wrestling, Bárð. 183.
lausa-penningr, m. l oo se money, cash, Dipl. i. 2.
lausa-snjór, m. l oos e snow, Eb. 236, Sturl. iii. 26.
lausa-taug, f. a l oo se strap t o c arry a b ow t one, Eg. 279.
lausa-tök, n. pl. a wrestler's term, a l oos e grasp, opp. to close ' back-
spanning. '
lausa-viðr, m. l oos e logs, planks, Bs. i. 392, Dipl. v. 18.
lausa-vísa, u, f. a ditty, Edda (Ht.), freq. in ntod. usage.
lausa-þili, n. a movable panelling, Gþl. 346.
laus-beislaðr, adj. unbridled, unhampered, lei loose.
laus-eygr, adj. with unsteady eyes, Fb. i. 540.
laus-geðjaðr, adj. = lausgeðr, Ísl. ii. 418.
laus-geðr, adj. fickle-minded, Róm. 266.
laus-grýttr, adj. with loose pebbles. Glúm. 394.
laus-gyrðr, adj. loose-girthed, of a horse, belt, Gþl. 540: without a
belt, without money, Ísl. ii. 52.
laus-hárr, adj. w ith l oos e hairs, Edda 21.
laus-höfðaðr, adj. loose-beaded, false, Róm. 161.
lausingi, a, m. = leysingi, q. v.
laus-leiki, a, m. looseness, a loose life, Mar.
laus-liga, adv. loosely, Orkn. 430.
laus-ligr, adj. l oos e, unsteady, Sturl. iii. 200, 215.
laus-lyndi, n. looseness of mind, fickleness, Fas. ii. 134, Sks. 776.
laus-læti, n. = lauslyndi, Vígl. 26: mod. looseness, uncbastity.
laus-máll, adj. l oos e of speech, Glúm. 372, Fms. -vi. 108.
laus-mælgi, f. l oos^ speech, Glúm. 372.
laus-mæli, n. pl. breach of word, Fms. x. 50, Hkr. ii. 122.
lausn, f. release, liberation; hann lagði á hvern þeirra verk ok lausn,
he p!/ t a work and ransom on each of his bondsmen, i. e. he gave them
a chance of emancipating themselves by paying a fixed sum of money,
0. H. 28: eccl. redemption, til hjálpar ok lausnar öUu mannkyni, Mar.;
þat man okkr vera til engra lausna, Hom. 155; fyrir vára lausn þoldi
hann pÍsl., id.; áðr sú lausn kom er heitin var Abraham, 51, Stj., N. T.,
Pass., Vidal. passim; endr-lausn, q. v. :-- right of redemption, B. K. 40 :--
absolution from sin or ban, Bs. i. 287, Fms. ix. 524; hann tók lausn af
sjálfum puvanum, Nj. 281, K. Á. 38, 76, Bs. i. 710, passim; af-lausn, q. v.:
release from a ditty, Fms. x. 21. II. decision, judgment; en er
konungs son var bnirm at segja fram lausnir mala, Sks. 643; par var
lausn ok band allra vanda-mula, Fb. ii. 71! e'ga lausn á máli, to decide
in a case, Bs. i. 708 :-- plur. lausnir, in þing-lausnir, q. v. COMPDS:
lausnar-gjald, n. a ransom. lausnar-mark, n. a badge of redemp-
tion, Hom. 104. lausnar-steinn, m. a stone with hidden power to loose
the pains of labour, Maurer's Volkssagen. lausnar-tíðindi, n. l oose
ne ws, Sturl. ii. 96, iii. 256.
lausnari, a, m. a releaser, 656 B: eccl. the Redeemer, Stj. 27, Horn,
36, Barl. 30, Pass., Vidal. passim.
laus-orðr, adj. = lausyrðr, Sks. 773, Karl. 439.
LAUSS, adj., compar. lausari, superl. lausastr; [Ulf. laus = Kfvós; A. S.
le as; Engl. l oose, r elea s e; Germ, l os; Dan. lös] :-- loose, opp. to fast;
fast ok laust; steinn, annarr fastr enn annarr lauss, Pm. 106; (for) utan-
borðs seglit ok allt þat er laust var á búlkanum nema menn, Bs. i. 422;
verða lauss, to get loose; eldr varð lauss, fire broke loose (cp. Dan. ildlös),
Fms. x. 29; láta laust, to let loose, let slip, yield up, vi. 203, Nj. 58, Stj.
184; Hggia laust fyrir, t o s it l oos e, be easy to seize upon; þótti eigi svá laust
fyrir liggja sem þeir ætluðu, Fms. viii. 357. II. metaph. free,
unimpeded, Germ, ledig; þar var engi niaðr lauss at söðla hest konungs,
Ö. H. 15; bændr ok lausir menn, Fs. 23; þessa megin skaltií láta hest
þinn, ok gakk Jni lauss yfir bruna, leave thy horse behind, and walk loote