This is page cv_b0365. Please don't edit above this dashed line. Thank you!
-----------------------------------------------------------------------------
KISTLINGR -- KVALASTUND. 365
Lv. 49; vera má at ek kvista einhvern yðar áðr en ek em felldr, Njarð. 344; kvista menn niðr sem hráviði, Karl. 155.
Kvistlingr, m. a sapling: descendants of Kvist, Landn.
kvistóttr, adj. twisted, gnarled, of wood.
KVISTR, m., pl. kvistir, acc. pl. kvistu, [Dan. kvist; Swed. qvist; akin to kvísl] :-- a twig, branch; tökum tvá kvistu ok leggjum á oss i mynd krossins, Fms. i. 136; þeir veltu viðjunum á drekann, ok fylgir maðr upp hverjum kvisti, Fas. ii. 188; á limar ok kvistu viðarins, Fms. vi. 153; aðrir hjuggu kvistu af trjánum, Matth. xxi. 8; sjaldan verða kvistir betri en aðaltré, O. H. L. 5; í kné gengr hnefi of kvistir þverra, Am. 69; sem fura at kvisti, Hðm. 5; sem ernir á kvisti, 31; á kykum kvisti, in a living twig, i.e. in a fair condition, D. I. i. 303; kvista fjöldi, Sks. 441: metaph., engi kvistr þorni sá er af mér blómgask, Sks. 616 B; með kvisti es, ok með ósins hring (of the cross stroke in the letter ø), Skálda 161; il-kvistir, poët. 'foot-twigs' = the toes, Am. 62, cp. GREEK in Hes. Op. 740. 2. in mod. usage also a knot; tré fullt af kvistum, a tree full of knots. 3. a pr. name, Landn.
kvist-skæðr, adj. 'twig-scathing,' epithet of the sun (?), Hðm. 5.
kvistungar, m. pl. = kvistlingar, Sturl. iii. 184.
KVITTA, að, [a kind of iter. from kveða; Scot. quitter] :-- to rumour, report, noise abroad; var þá kvittað, at mannsafnaðr væri fyrir norðan land, Sturl. iii. 19; var þat kvittað, at ..., i. 62 C; ef svá er sem sumir kvitta, Al. 134.
kvitta, að, [a for. word; Fr. quitter, from late Lat. quietare], to acquit, esp. of a debt, due; Gyrðr kvittaði Hall þar um, Vm. 72; hanu kvittaði Orm af sögðu jarðar-verði, Dipl. i. 11; hefir þú kvittað fyrir mig, Pass.
KVITTR, m., pl. kvittir, acc. kvittu, [kviðr] :-- a report, loose rumour; sá kvittr kom yfir, at ..., Eg. 164; sá k. kom fyrir þá, at ..., Fms. i. 67; ljósta upp kvitt, to spread reports, Nj. 107; kveykja kvittu, Fms. v. 316; hann kvað þat ekki vera nema kvitt ok pata einn, Hom. 113; eigi skulu þar kvittir ráða, Grág. i. 347, Gísl. 47; gjaltú varhuga við þeim kvitt hölða (murmur), Sighvat; biðr hann ok konung varúð við gjalda þeim kvitt er bændr höfðu, Fms. vi. 42; þing-kvittr, Þórðr þóttisk spyrja tíðenda, -- Hinn sagði þing-kvitt, he told him news from parliament, Sturl. i. 30; Sveins menn segja aptr þeim kvitt, Orkn. 404; hann heyrði þann kvitt at Hornboði mundi honum eigi trúr, 298; þetta berr breytiliga til, er þú hefir at ganga eptir kvittum (tittle-tattle, kvittun MS. falsely) úvísra manna, Lv. 77.
kvittr, adj. quit, acquitted, receipted; er hann skyldr kirkjunni sjötján aura en kvittr um allt annatt, Vm. 4; göra e-n kvittan ok liðugan, Dipl. iii. 1; handleggja kvitt ok liðugt, v. 1; gefa e-t kvitt, Fms. v. 291: the phrase, skilja kvittr við kvittan, to put clear from one another; um allt því eg kvittr er, Pass., Vídal. passim: whence kvittera, to give a receipt (kvittering).
kvitt-samr, adj. slanderous, Krók. 46 C.
KVÍ, f., pl. kvíar, [quey or quoy, Orkn. and Shetl.], a fold, pen, esp. where sheep are milked; reka fé í kvíar, Hrafn. 8; ær í kvíum, Dipl. ii. 14; útlagask hann við þann er kvína á, Grág. ii. 329; ór kví þeirri, id.; ef búfé gengr ór kvíum, Js. 100; kvía gimbill, a young sheep, Sturl. ii. 150; sem sauðir í kví, Fms. viii. 219; hugðisk mundu taka þá í kvíum sem sauði til skurðar, 60 :-- in mod. usage in pl. the pen where sheep are milked, moka kvíar, Bjarn. (in a verse), Ísl. Þjóðs., Piltr og Stúlka, Snót :-- metaph. a lane of men branching like a fork = klömbr, Ó. H. 119, Orkn. 468, Eg. 232, Sturl. i. 29, Fms. vi. 69: in plur., Lv. 95, Glúm. 386. COMPDS: kvía-ból, n. a milking-place, Snót. kvía-garðr, mod. kvía-veggr, m. a pen-wall, Hrafn. 8, Sturl. ii. 195. Kvíar-mið, n. a local name, Landn.: local names, Kví-á, Kvía-bekkr, Landn.
kvía, að, to pen sheep for milking, freq. in mod. usage: to pen, hem in, Bs. i. 330, Fs. 27: to enclose, at konungr kvíi oss hér í vágs-botninum, Fms. xi. 66, Grett. 83 A; kvía e-n af, to shut one up.
KVÍÐA, pret. kvíddi, but in mod. usage a strong pret. kveið, kviðu, kviðit; but in pres. weak kvíði :-- to feel apprehension for, with dat.; kvíað e-u, hann kvíddi ok engu vilgi mjök, Bs. i. 393; hann kviddi dauða, MS. 623. 1; kaupmaðrinn ok búandinn kvíðir sér ok sínu fé, Fms. viii. 234; ekki kvíði ek mér, Bret. 36; menn kvíddu fjár-forráðum mínum, Bs. i. 479; ok kvíða ekki hótum hans, Fær. 21; harms þess er hann kvíddi, Skálda 186 :-- with prep., kvíða við e-u, id.; kvíddu allir við kvámu hans, Gísl. 78; snemmt er þér at k. við hánum, Lv. 26; k. við harmi, Skálda 186; hann kvíddi viðr frostinu, Stj. 122; hann kvíddi mjök við ánauð, Hom. 118; ok kvíddu menn mjök við þeim, Fs. 76; svo kvíði eg sízt við dauða, Pass. 37. 14 :-- k. fyrir e-u. id. (mod.)
kvíða, u, f. apprehension, anxiety, Sks. 228 B; kvíðu-staðr, fear,apprehension, Ld. 190.
kvíð-bjóðr, m. a dismal foreboding, Bs. i. 145.
kvíð-bogi, a, m. (qs. kvíðboði), apprehension; bera kvíðboga fyrir e-u.
kvíði, a, m. apprehension, freq. in mod. usage, = kvíða.
kvíðinn, adj. timid, anxious, Karl. 491; ú-kvíðinn, unconcerned, Eb. 88.
kvíð-vænligr, adj. (-liga, adv.), gloomy-looking.
KVÍGA, u, f., gen. pl. kvígna, Glúm. 340, [Scot. and North. E. quey or whye] :-- a young cow before she has calved, Lat. juvenca, Landn. 46, 264, Grág. i. 502, Eb. 318, Sturl. i. 173, Fas. iii. 211, Bret. 10, Edda (pref.); kvígu-kálfr, Bs. i. 368, Eb. 318, passim: a local name, Kvígu-vágar, Landn.
kvígendi, n. a young cow or bullock, Fas. i. 253 (where = kvíga); in local names, Kvíganda-fjörðr, -nes, mod. Kvígendis-fjörðr, Landn.
kvígildi, n. = kúgildi, q.v.
kvígr, m. a young bullock, Lat. juvencus, Edda (Gl.): a pr. name, Fb.
KVÍSL, f. a branch, esp. of a tree, a fork, Fms. i. 75 (a dung fork); hey-k., a hay fork: of a stag's horns, Str. 3; kvísla-tré, a forked tree, a fork, Rd. 296: of the letter y, Skálda 161. II. metaph. the fork of a river; hann hélt upp eptir inni Eystri kvísl, Fms. vii. 55, 188, Stj. 108, Symb. 12; nú eru kvíslir fleiri, ok skal eigi banna fiski för í einni kvísl, Grág. ii. 351; mið-k., the middle stream, Nj. 236; Elfar-kvíslir, a local name, the mouth of the Gota River, Fms.; Vana-k., Hkr. (begin.) :-- the stem or pedigree of a family, skal í þá kvísl óðal hverfa, Gþl. 282; milli fjarborinna kvísla, Sks. 330; kyn-kvísl, ætt-kvísl, nið-kvísl, lineage.
kvísla, að, to branch; k. saman, Bs. i. 314: but esp. dep. kvíslask, to branch out, of a tree, lineage, stream, etc., Fms. v. 347, Fs. 146, Sks. 441, 609.
kvola or kvála, að, to squeeze or crumple between the hands.
kvonstr, n. = kynstr, Ann. 1407.
kvora, að, = korra.
kvos, f. a little hollow place, = kjós, q.v.
kvotla, að, to dabble, (conversational.)
KVÆÐI, n. [kveða], a poem, song; kvæði is the general name, drápa, ljóð, mál, kviða, ríma, the names of special kinds; but kvæði cannot be applied to a hymn; yrkja kvæði, Fms. i. 12, Ó. H. 180; svá sem segir í kvæðum hans, Eg. 178; ek vænti lítil kvæðis-mynd mun þér á þykkja, Fms. vi. 366; í fornum kvæðum eða sögu-ljóðum, Hkr. (pref.); tel þú oss k. nökkut, Ó. H. 207; en þó rita ek flest eptir því sem finnsk í kvæðum skálda þeirra er vóru með Ólafi konungi, ... í kvæðum eða öðrum kveðskap, ... ef eigi væri k. bæði ný ok forn, Ó. H. (pref.); en kvæðin þykkja mér sízt ór stað færð, ef þau eru rétt kveðin ok skynsamlega upp tekin, Hkr. (pref.); blautlig-k., love songs, Bs. i. 237; forn-k., an old song; erfi-k., q.v.; lof-k., an encomium; mansöngs-k., a love song, Bs. i. 165; Grýlu-k., tóu-k., a fox song, etc., passim. COMPDS: kvæðis-laun, n. pl. reward for a poem, a prize, Bjarn. 7, Ísl. ii. 231, Fms. iii. 93. kvæða-fróðr, adj. knowing many songs (by heart), Fms. vi. 392.
kvæðinn, adj. = kvæðafróðr; ekki var hann skáld né k., Odd. 106 new Ed.
kvæfa, ð, to choke; see kæfa.
kvækla, að, [kvak], to chirp, Fas. iii. 372.
kvælni, f. = kvelni, Hom. 122 new Ed.
kvæmt, n. adj. [koma; Scot. queem; Germ. be-quem], coming: in the phrase, eiga kvæmt, to have free passage to come; er engum yðrum mönnum kvaemt í Noreg (i.e. being outlawed), Hkr. ii. 87, Ísl. ii. 432; aptr-kvæmt, út-kvæmt, as also hald-kvaemr (q.v.), hug-kvæmr (q.v.)
kvæn, f., see kván.
kvæna, d, mod. t, (kvæntist, Fb. i. 213), to make a man marry, Grett. 87 A. II. reflex. kvænask, to take a wife, Glúm. 344, Fb. i. 213: part. kvændr, mod. kvæntr, married, of a man, Sturl. i. 31, Fær. 3.
kvæning, f. the taking a wife, marriage, Fms. x. 197.
KVÖÐ, f., gen. kvaðar, pl. kvaðar, mod. kvaðir, [kveðja], a claim, demand, esp. as a law term: I. a summoning of neighbours (búa-kvöð), Grág. i. 36, 52, ii. 52, passim; the summons was either to be on a man at home (heiman-kvöð and kveðja heiman búa) or in parliament in special cases (þinga-kvöð and kveðja búa á þingi); the latter was the case in the tólptar-kviðr (see kviðr), or in case one or more of the neighbours summoned had died, and it was necessary to make up the roll; -- Oddr kveðr heiman búa; ... Þat verðr til tíðinda at maðr andask ór kvöðinni, Oddr kveðr annan í staðinn, fara menn nú til þings, ... Hefir þú rangt til búit málit, kvatt heiman tíu búa ok er þat lögleysa, áttir þú þat á þingi at göra en eigi í héraði, Band. 5: a body of neighbours, þeir ruddu fjóra búa ór kvöðinni, Nj. 100; vanda skal búa í þinga-kvöð slíkt sem í heiman-kvöð, Grág. i. 142; and réttir eru þeir menn á þingi at kveðja ef þeir eru þar staddir, ef heiman eru réttir í kvöð, id.; sú sök er heiman kvöð fylgir, Grág. i. 130, 142; vera réttr í kvöð, to be duly elected a 'neighbour,' Grág.; gagn-kvöð, a counter summons, ii. 102; tólptar-kvöð, Landn. 89. II. any demand, duty; þótti bændum hann yfrit frekt mæla í kvöðunum. Fms. xi. 225; nú á ek hróðrs of kvöð, a song is due from me, Höfuðl. 2. in mod. usage esp. liability, burden, service, = Germ. frohn-dienst. COMPDS: kvaðar-váttr, m. a witness duly summoned, Grág. i. 42, ii. 321. kvaðar-vætti, n. evidence of summons, Grág. ii. 321.
kvöðull, m. in frum-kvöðull, q.v.
KVÖL, f., gen. kvalar, pl. kvalar, mod. kvalir, [kvelja; Dan. qual] :-- torment, torture, Am. 61, 98, Fms. viii. 53, Stj. 157, Sks. 155: eccl. the Passion, Pass., Vídal. passim: in plur. esp. the torments of hell, helvítis kvalar, Fb. ii. 391, Nj. 273; í Helvíti ok kvölunum, Luke xvi. 23; já, sagði Sturla, svá má vera, þvíat allar kvalar munu honum sparðar til annars heims, Sturl. i. 89. COMPDS: kvala-staðr, m. a place of torment, Rb. 424, Luke xvi. 28. kvala-stund, f. the hour of the Passion, Pass.