This is page cv_b0352. Please don't edit above this dashed line. Thank you! -----------------------------------------------------------------------------
352 KORNSKURÐARMAÐR -- KOSTR.
(as it is called in North England and Scotland), reaping, Stj. 422, 438, Clem. 30, Magn. 502. kornskurðar-maðr, m. a shearer, reaper, Stj. 422, Greg. 69. kornskurðar-mánuðr, m. the shearing month, Edda. kornskurðar-tími, a, m. shearing time, Stj. 61, 354. korn-slátta, u, f. a reaping, N. G. L. i. 254. korn-tíund, f. a tithe paid in corn, B. K. 53. korn-ungr, adj. quite young. korn-virki, n. a corn shed, Gþl. 454. korn-vist, f. stores of corn; bannat at selja k., O. H. L. 35. korn-vín, n. a kind of wine, B. K. 64. Korn-bretar, m. pl. the Britons of Cornwall (Kornbreta-land), Fms. korpa, u, f. pining away, Björn. korpna, að, to fall off. korporal, n. [for. word], a corporal, Hom. 138, Pm., Vm., B. K. korpr, m. [Scot. corbie; Swed. korp], a raven, Edda (Gl.): a nickname, Fb. iii. korpu-legr, adj. falling off, thin, Björn. korra, að, older form kvarra, q.v.; það korrar í honum. korri-ró, interj. (qs. kúrð'-í-ró, sleep in rest!), a lullaby, Ísl. Þjóðs. i. 209. kort, n. a map, mod. Dan. kort, Germ. karte. kortr, adj. [Germ. kurz], short, Úlf. 7. 133, is scarcely an Icel. word. kos-eyrir, m. choice things, = kjörfé, Sturl. i. 77. kos-girni, f. a caprice, whim; þat er ekki nema k. ein, N. G. L. i. 384. kosning, f. [kjósa], an election, Fms. viii. 268, ix. 227, Sks. 748, BS. passim. kosningar-bréf, n. the writ for an election, Ann. 1321. kosningi, a, m. the chosen or elect one; þú ert konungr ok k. þessa ríkis, El. kosningr, m. = kosning, Sturl. i. 214, Fms. vi. 93, viii. 259, x. 58: a franchise, 96. kos-orð, n. an election, Fr. KOSS, m. [cp. Ulf. kukjan; A. S. cyss; Engl. kiss; Germ. kuss; Dan. kys; Swed. kyss] :-- a kiss; fylgja skal kveðju koss, a saying, Fsm. 48; eptir tárblandinn koss skilja þau, Fms. xi. 425; eigi tjáðu eiðar oss eða margir kossar, Vígl. (in a verse); hann sveigir hana at sér ok verða þá einstaka kossar, Fs. 88; með ástsamlegum kossi, Barl. 186; gefa e-m koss, Greg. 46; friðar-koss, a kiss of peace, Nd. 59; Júdas-koss, a Judas-kiss; ekki, Lafranz, vill ek kyssa þik, þvíat þat má vera, ef stundir líða, at þat kallir þú Júdas-koss, Bs. i. 842: in Hm. 81 kossa is corrupt for kosta (see kostr I. 4), for in law, kissing a maiden by stealth was a finable offence, -- as in the case of the poet Kormak, Korm. ch. 24, -- and if against her will it was liable to fjörbaugs-garðr, Grág. i. 337; cp. teygjattu þér at kossi konur, Sdm. 28; laun-koss, Grág. (Kb.) ii. 47. COMPDS: kossa-flens, n. kissing, licking, in a bad sense, Snót. kossa-gangr, m. much kissing, Art. 100. koss-mildr, adj. 'kiss-mild,' fond of kissing, Art. 108, Fas. iii. 483. KOSTA, að, [akin to kjósa; A. S. costjan; Germ. kosten = to taste; Lat. gusto; Gr. GREEK] :-- to try, tempt, strive: with gen., kosta afls, to try one's strength, Vsp. 7; k. magns, id., Rm. 9; k. megins, Gs. 22; k. sunds, Fms. vii. 351 (in a verse); k. rásar, Þorf. Karl. (in a verse); (til) rásar kostar þú nú, Fs. 45; k. vígs, to fight, Ó. H. (in a verse); kosta mans, to fall in love, Hbl. 15; Bárðr þurfti alls at kosta, B. had to exert all his strength, Bard. 166; kosta kapps, to strive hard, Grett. 202 new Ed.: to risk, vil ek þar til kosta fjár föður míns, Fms. ii. 63; hvárt þeir færi til þings, ok kostim at því allra vina várra, Eb. 98; verja fé yðvart ok frelsi, ok kosta þar til allra þeirra manna er yðr er liðs at ván, Eg. 8; ætla ek at sækja oddi ok eggju frændleifð mína, ok kosta þar at allra frænda minna ok vina ok allra þeirra er ..., Ó. H. 32. 2. to tempt; at vér fyrir-farimk eigi í kostan þeirri er djöfullinn kostar vár, Hom. 158; í því er hann kostar (tries) upp at rísa, Al. 144; þeir sögðu hann fullu kostað hafa, he had taken pains enough, Odd. 18; skal hann kosta at koma, N. G. L. i. 348. 3. as imperat. giving emphasis to the verb, like Lat. age, come! kostið svá keppa, fight so hard! Am. 54; kostum flærð at forðask, Leiðarv. 39; kostum (not köstum) at æsta, 40; kostaðu at vinna vel margar íþróttir, Hsm. 29; kostaðu hug þinn herða, Sturl. iii. (in a verse); kostaðu hins, at haldir fast hesti ok skjaldi, Korm., Líkn. 11; en hinn er fallinn er, kosti hann ok rísi upp sem fljótast, Blanda (MS.); nú kostit, bræðr, ok verit hraustir, come, brethren, be of good cheer! 656 C. 22; en þér kostið ok görit svá vel, at þér leggit ráð á með mér, Karl. 484; við þat er kostanda (exert thyself), at yfir verði stigit af þér með andans afli, MS. 677. 5; því kosti hverr sem æ staðfastlegast at göra gott, Hom. 24. II. impers. with acc. it strains a thing, i.e. it is strained, damaged; þó at kjöl kosti, though the keel is sorely strained, Fms. vii. 59 (in a verse); hvárki var þeim at meini hungr né kuldi, heitt né kalt, hvárki kostaði þau, neither of them was hurt, suffered from it, Blanda (MS.); þat fall var svá mikit, at kostaði lærlegg hans, Fms. ix. 219. 2. reflex., kostast, to suffer a bodily or inward injury; þat var mál manna, at Þorfinnr mundi eigi lifað hafa, svá mjök var hann kostaðr af eldinum, Sturl. i. 162; mjök kostaðr af hita, 161; bæði var kostað hold hans ok bein, Greg. 80; kostaðr hestr, a broken-winded horse; sakir fyrnsku vóru bararnar mjök kostaðar, dilapidated, Bs. ii. 146. III. [Engl. cost; Germ. kosten], to cost, with acc. of the person and price; mik (acc.) kostaði fimm merkr (acc.) gulls, it cost me five gold marks, El.; þat kostar líf (acc.) hans, it cost his life, Fas. i. 532; líkneski sem til kostaði tíu aura, Vm. 101: get ek at þér þykki mikit (acc.) k. at kaupa hann, Fms. i. 79; sem búar virða at dómi, at mik hafi kostað fyrir þau, Grág. i. 368; slíkt sem þá (acc.) hefir kostað, K. Þ. K. 54; spurði hvat (acc.) kostat hafði Þórarin (acc.), Fms. v. 315: with acc. of the thing and price, keisarann kostaði eigi minna fé leikinn (acc.), the play cost the emperor not less, vii. 97; þá kerru (acc.) kostaði sex hundruð (acc.) skillinga, the car cost ..., Stj. 573; einn riddara (acc.) kostar átta merkr, Fms. xi. 331. 2. to defray the expences of, with acc.; þat boð kostaði Unnr, Ld. 10; þau hin sömu klæði sem þeir höfðu kostað (purchased) með kirkjunnar gózi, Mar. :-- to spend, lay out, with acc., hvat viltú til kosta; at hann skyldi þessa nafnbót engum peningum kosta, that he should be at no expence for it, Fms. x. 93, v.l.; þat fríða líkneski hafði prestrinn kostað á sína peninga, Mar.; þú hefir kostað oss (entertained us), bóndi, Fs. 150; allt þat er hann leggr til ok kostar, lays out, N. G. L. ii. 354; er svá mikit lét sik kosta oss til lausnar, who let it cost himself so much, Barl. 114; hafði hann setu á Grund ok kostaði einn allt fyrir, and defrayed all the costs, Sturl. i. 155 :-- in mod. usage with dat., k. miklu til eins, hann hefir engu til þess kostað, he has invested no money in it, done nothing for it; k. miklu upp á e-ð, to spend much money on a thing. kostall, adj. costly, expensive; e-m verðr kostallt, Bs. i. 722. kostan, f. cost, pains; leggja kostan ok stund á e-t, Fms. x. 395: temptation, k. fjandans, Hom. 33, 158. kost-góðr, adj. of good quality, Grág. i. 498; esp. of milk, pasture, jarðir kostgóðar ok grösugar, Stj. 341: of a horse, skjótr hestr ok kostgóðr, Flóv. 28. kost-gripr, m. a costly thing, choice thing (see kjörgripr), Fs. 40, 43, Fms. x. 215, Bs. i. 37, Edda 15, 82. kost-gæfa, ð, to push on with a thing; kostgæfa eptirförna, to pursue hard, Ísl. ii. 360; k. undanróðrinn, Fb. i. 396; k. e-s nauðsyn, ii. 91. 2. to strive, take pains, with infin.; k. at fremja, Bs. i. 42, Magn. 468, Fms. i. 184, vii. 31, Eb. 39 new Ed. :-- reflex., H. E. i. 249, Barl. 78. kost-gæfð, f. painstaking, Bs. i. 273, Mar. 1067. kost-gæfi, n. and f. painstaking, care: α. neut., allt k., Hom. 49; með miklu k., with mickle pains, Fms. x. 277; með öllu k., with all diligence, 656 A. i. 17, Fms. i. 260, Bs. i. 38, Al. 163, Stj. 595. β. fem., sakir kostgæfi þeirrar, Bs. i. 166. kost-gæfiligr, adj. painstaking, diligent. kost-gæfinn, adj. painstaking, (the mod. form.) kost-gæfliga and kost-gæfiliga, adv. with pains, diligently, Hom. 1, Fms. i. 263. kost-gæfni, f. = kostgæfi, N. G. L. ii. 481, freq. in mod. usage. kost-gæfr, adj. painstaking, diligent, Sturl. i. 90, Greg. 27; verum sem kostgæfstir, 55; k. athugi, Hom. 52; k. á e-t, Fms. ii. 145. kost-görð, f. the state of affairs, Finnb. 318. kost-hald and kost-heldi, n. entertainment, D. N. ii. 393, 482. kostigr, adj. costly, choice; kostig lönd, fine pasture, Ld. 124; ágætir hagar, kostigir ok loðnir, Stj. 258: chosen, of a person, Hd.; ú-kostigr, mean, common, Fs. 128. kost-íllr, adj. bad, common, Fas. ii. 111. kost-lauss, adj. 'cost-less,' bad, vile, Fms. v. 14. kost-ligr, adj. costly, choice, desirable, Ó. H. 98. kost-móðr, adj. 'meat-weary,' weary after a hearty meal, Hým. 30. kostnaðr, m. cost, expence, Eg. 43, Grág. i. 336, Fms. i. 52; í kostnað þann er þú hefir fyrir mér, Eb. 262; sátu sumir á sínum kostnaði, Orkn. 334, Gþl. 59; lítill k., small cost, Flóv. 34: living, var þá skipt Eyjunum hvar hvárir skyldu kostnað á hafa, Orkn. 272. COMPDS: kostnaðar-laust, adj. without expense. kostnaðar-lítill, adj. of little cost. kostnaðar-mikill, adj. very costly, expensive, Eg. 38, Fms. vii. 73. kostnaðar-samr, adj. expensive, Fms. xi. 316, Bs. i. 830, Orkn. 96. KOSTR, m., gen. kostar, pl. kostir, old acc. pl. kostu, which is used in old poets as Sighvat (Ó. H. 39), Arnór (Edda 50); but the usual form in the MSS. as well as in mod. usage is kosti; [Ulf. kustus = GREEK, 2 Cor. ii. 9, xiii. 3; Germ. and Dan. kost = fare, food] :-- a choice, the fundamental notion being trial; I. condition, chance, but mostly with the notion of a hard choice; eru nú tveir kostir til, sá annarr, at ..., hinn annarr, at ..., Nj. 199; sá er hinn þriði kostr, Grág. ii. 83; munu þér hinn sama kost fyrir höndum eiga sem vær áttum, at verja fé yðvart ok frelsi ... en at öðrum kosti, Eg. 8; hann sá engan sinn kost annan, en hann lét fallask þvers undan laginu, Nj. 246, Eg. 24; sám vér þann helzt várn kost at firrask fund hans, 70; nú má Flosi sjá sinn kost, hvárt hann vill sættask til þess at sumir sé utan sætta, Nj. 250; það er hverjum manni boðit, at leita sér lífs meðan kostr er, 202; einbeygðr kostr, the only choice left, Orkn. 58. 2. choice, terms; hvern kost vili þér nú göra Ingjaldi? Nj. 3; ek göri þér skjótan kost, Dropl. 6; göra e-m tvá kosti, Ld. 212, Fs. 57; tók Kali þenna kost, Orkn. 214. 3. a chance, opportunity, possibility; göra kost á e-u, Nj. 155, 271; mun ek öngan kost á göra, I will give no choice in the matter, i.e. will not do it, 149; kost muntú láta at etja, 90 :-- kostr er á, or gen. kostr e-s, a thing is possible, there is a chance, 254, 263; ef þess er k., Grág. ii. 56; Háreks var ekki við k., there was no question as to H., Ísl. ii. 315; þá er mín er