This is page cv_b0314. Please don't edit above this dashed line. Thank you!
-----------------------------------------------------------------------------
Ing-ólfr, Landn.: many more compds are found in the Swedish-Runic stones, as this name was national among the ancient Swedes; cp. also Yngvi and Ynglingar.
INN, adv., compar. innar, superl. innst, [Ulf. inna; A. S. in; Engl. in; Germ. ein; Dan. ind; Swed. in; Lat. intus] :-- into, in, denoting motion towards the place; ganga inn í búðina, Nj. 3; ganga inn, to go in-doors, Rm. 2; í búð inn, Grág. i. 31; út ok inn, Nj. 104, Vkv. 4; setja inn, to shut in, Grág. i. 418, 436; hafa e-n inn, to take a person in, give him lodging, Grág. i. 229 new Ed.; kasta inn, to cast into prison, Fms. x. 155; leggja inn skipi, to berth a ship, xi. 323. II. with prepp., inn at, inn á, inn eptir, inn um, etc., denoting direction; hann nam land, ... alt hit ytra, inn, öðru-megin, at Þernunesi, Fb. i. 250, cp. Landn. 253; land inn til Leirulækjar, Eg. 140; hann sigldi inn á Borgarfjörð, ok inn í Langá, he stood into Borgfirth, id.; inn á meginland, Fas. ii. 517; bergsnös þá er vissi til lands inn, snúa e-u inn á land. Eg. 389; miklar bygðir vóru inn á landit, Fms. i. 226; var þar glaumr mikill inn at heyra, i.e. into the house, ii. 30; inn í Þrándheimi, i. 55; inn í Naumudal, Eg. 53; inn við sjá, Ld. 130; inn við Vágsbotn, Fms. x. 30; ríða inn til Borgar, Eg. 394; inn til Veradals, Anal. 91; inn eptir firði, inwards along, Eb. 254; inn um, in through, Vsp. 44; inn undir, in and under (as in North. E.), Njarð. 378; inn undir virkit, Fms. xi. 34; inn yfir, to pass inwards, over, through; inn yfir háls, fjörur, heiði; út ok inn með (along) hverjum firði, Eg. 48; fram ok innar, out and in-doors, Bs. i. 343 :-- innar [Old Engl. ynnere], more inward, farther in; innar af (frá) seti, Ísl. ii. 262, Bs. i. 523; innar í húsinu, 342; innar frá, farther in, Nj. 50; innar í bæinn, Fms. ii. 71 :-- innst [Old Engl. ynneste], innermost, inmost; innst sat Auðunn, Eg. 27; innst í vökinni, Hkr. iii. 140.
INN, the article, see hinn.
INNA, t, to do, perform; inna íþrótt, Edda 31; inna skýrslu, Ld. 60; freista ef hann megi þessa dagleið upp inna, Str. 51; er hann útlagr ef hann innir eigi máldaga, Grág. ii. 267; hafði hann þá af hendi innt alla sætt sína, Nj. 281; öll lögmælt skil af hendi inna, 232; inna af hendi suðrgöngu, Fms. vi. 36. 2. to pay, discharge; inna fúlgu, Grág. i. 154; inna tíund af hendi, Grág.; inna gjald af hendi, K. Þ. K. 152; inna kirkjunni fé sitt, id.; inna e-m kostnað sinn, Js.; hvat áttu mér íllt at inna, what evil hast thou to repay me? what evil have I done thee? Fas. ii. 204: hence the mod. phrase, eiga e-m gott (íllt) upp að unna, to have an account of good (evil) against one. II. to relate, tell; inna sín vandræði, Fms. viii. 154; tekr Kolbera at líta á rúnarnar, ok innti stafina, and told, read the Runes, Fas. i. 211; er hann hafði þetta mælt ok innt allan veg þenna, Hkr. ii. 206; minnisk á ok innir vandlega, Bs. i. 198; innti hann ok þat, hversu ..., Fms. vii. 101; hann innti svá eiðstafinn, vi. 53; inna spurning, to answer a question, Sks. 686; eru mörg hans verk góð at inna, Fms. x. 409. 2. with prep.; inna e-t til, to hint at, allude to, mention; en er þú innir til þessa, as thou alludest to it, Valla L. 209; þá skatta sem nú mon ek til inna, Fms. xi. 21; konungr innti til (the king replied), hví kvattu svá at? v. 318: to utter, say, þá innti Sigurðr konungr til þess, at hann vildi ekki ..., vii. 140; þá innti Antenor til þess fyrst, hverja ..., Bret. 80; þú skalt fyrst inna til máldaga við Svein, thou shall first remind Sweyn of the agreement, Fb. ii. 8; litlu síðar inntu þeir til við Ketil, Nj. 139; nú innir konungr til um heitstrengingar þeirra, Fms. xi. 113: inna upp (to expound, sum up) allan málavöxt, Eg. 473; má ek þat eigi nú upp inna í skömmu máli, Fms. xi. 89. III. reflex., recipr.; inntusk þeir til um kaupa-kosti, they discussed the bargain, Ld. 322; við skulum innask þá til nokkut áðr um þat mál, Fms. vi. 205: mun þá ok samþykki okkat vera mest, at vit innimst lítt til um þann hlut landa, Orkn. 88; við skulum enn innask orð við áðr, exchange words, Fms. xi. 29.
innan, adv. [Ulf. innana = GREEK], from within, from an inner part; Ólafr hélt útan í fjörðinn ..., þar reri innan í móti Erlendr, Hkr. i. 251; réru þeir innan í móti þeim, Fms. vii. 201: adv. from the inside, læsti hón loptinu innan, Nj. 7. II. [A. S. innan; Dan. inden], within, chiefly with a prep., innan um, í, etc., with or without motion; láta boð fara hérað innan, N. G. L. i. 352: inwardly, within, inside, Greg. 19: within, sitja í dómhring innan, Grág. i. 78; um veröld innan, in all the world, 625. 163; senda um heim innan, Hom. 149; örkina reiddi um haf innan, Ver. 8; í valhnotar skurn innan, Fms. vii. 225; ok fannsk þar í innan eirteinn, ii. 129; hón seri því um gamman bæði útan ok innan, i. 9; rak þau síðan um haf innan, 226 :-- fyrir innan, see fyrir, p. 182, C. xi; fyrir innan Agðanes, Fms. i. 12; fyrir innan Þórsbjörg, iv. 12; fyrir innan Skarðsheiði, Eg. 754; svá mikit átti kirkjan fyrir innan sik, Vm. 36; fyrir innan stokk, in-doors, opp. to útan stokks, out-of-doors, Nj. 11, Grág. i. 333, Ísl. ii. 401: dropping the prep., kirkja á innan sik (i.e. as in-door's inventory) krossa tvá, Vm. 1; þat sem henni (viz. the church) innan sik ok útan til heyrir, Dipl. ii. 13.
B. With gen. within; innan lítils tíma, within a short time, presently, Fms. iii. 133; innan mánaðar, within a month, Ann. 1362; innan þrjá tigi daga, Sks. 592; innan fára ára, Landn. 271, v.l. II. but esp. in a great many adverbial COMPDS, followed by a genitive, within, inside of: innan-borðs, [Dan. inden-bord], on board, Eg. 161, Fms. iii. 181, Gísl. 49. innan-borgar, within the town, Fms. xi. 74, 76, Stj. 505. innanborgar-maðr, m. a townsman, 655 iii. 4. innan-brjósts, within one's breast, inwardly. innan-búðar, within the booth, K. Þ. K. 26. innan-bæjar, innan-býjar, [Dan. ind-byggir], within town, in-doors, (see bær), Gþl. 139, Fms. ix. 465. innan-dura, in-doors, Gg. 15. innan-fjarðar, within the firth (district), Gþl. 11. innan-fjórðungs, within the quarter, Grág. i. 470. innanfjórðungs-maðr, m. the inhabitant of a fjórðung, Grág. i. 351, ii. 198. innan-fylkis, within a fylki (q.v.), Gþl. 289. innan-garða, [Dan. inden-gierds], within the 'yard,' inside the fence, Pm. 102. innan-garðs, [Dan. inden-gaard], within doors. innan-gátta, within the door-groove, in-doors, Vm. 95. innan-gengt, n. adj. having a thoroughfare from within; var innangengt ór stofunni í matbúr; innangengt var í fjósit, Valla L. 218, Gísl. 28. innan-hallar, within the hall, Fas. i. 60. innan-handar, in hand, within reach, Nj. 105, Ld. 112, Fs. 24. innan-héraðs, within the hérað, Jb. 75, 338, 363, 422. innanhéraðs-maðr, m. an inmate of a hérað, Grág. ii. 405. innan-hirðar, within the hirð, Sks. 249, Nj. 6, Fms. xi. 72. innan-hrepps, within a Rape. innanhrepps-maðr, m. the inhabitant of a Rape, Grág. i. 293. innan-húss, within the house, in-doors, Fms. xi. 438, Gþl. 376, K. Þ. K. 3. innan-kirkju, within church, Fms. xi. 429, Vm. 6. innan-lands, [Dan. inden-lands], within the land, at home, opp. to abroad, Fms. i. 5, Hkr. i. 175. innanlands-fólk, n. the people of the land, opp. to foreigners, Fms. i. 37. innanlands-höfðingi, m. a native chief, Fas. i. 341. innanlands-menn, m. pl. natives, Fms. xi. 226. innan-rifja, within the ribs, inwardly, Bs. i. 305, Th. 15, Fas. i. 286. innan-skamms, yet a little while. innan-sóknar, within a parish. innansóknar-maðr, m. a parishioner. innan-stafs, within a paling, N. G. L. i. 244, Gþl. 437. innan-stokks, in-doors, Vm. 177 (of movables). innan-veggja, within the walls, Am. 45, Sd. 179, Vm. 108, Dipl. v. 12. innan-þinga, pl. within the parish, Vm. 92. innan-þings, within a þing (jurisdiction). innanþings-maðr, m. the inhabitant of a þing, Grág. i. 101.
innan-mein, n. an internal complaint, 655 xi, Bs. i. 323.
innan-tökur, f. pl., medic. colic.
innan-vátr, adj. 'in wet;' hafa innanvátt, a naut. term, to have the sea washing over, Fær. 256; þeir fengu mjök innanvátt, they had a wet passage, Háv. 48.
innan-verðr, adj. inward, inner, interior; í innanverðri búðinni, Nj. 3; í innanverðum firðinum, Fms. ix. 429; at setum innanverðum, Eg. 397; í innanverðum skála, Eb. 256; í innanverðri hendinni, Fms. vi. 165.
innar-liga, adv. far inward, Ísl. ii. 156.
inn-blástr, m. inspiration, Fas. iii. 491, Vídal. passim.
inn-borg, f. the inner castle, keep, Fms. viii. 178.
inn-borinn, part. in-born, Stj. 87, 253; innbornir menn, natives, 238.
inn-búi, a, m. an inhabitant.
inn-byggjandi, part., and inn-byggjari, a, m. = innbúi.
inn-byrðis, adv., naut. on board, Gísl. 46, Eg. 358, Fs. 143: mod., metaph. [Dan. indbyrdes], amongst one another; á meðal vor i., amongst ourselves, N. T., Vídal., Pass. passim.
inn-drótt, f., poët. a king's body-guard, Edda (Gl.), Lex. Poët.
inn-dælgirni, f. an easy life, Hom. (St.)
inn-dæli, n.; this and the following word are derived not from inn-, but from ein-, qs. eindæli, eindæll, ease, comfort; skemtan eðr i., Fms. vii. 277; með inndaeli (pleasure) líkams-losta, Hom. 159: mod. delight, charm, mesta inndæli, delightful. inndælis-lega, adv. (-legr, adj.), delightfully.
inn-dæll, adj., qs. eindæll (q.v.), quite easy; þat mun þér inndælt, því at fáir munu gera móti þér, Fms. iii. 161; nema sá vili inndælla göra honum, unless he will make it still easier for him, Js. 9, Gþl. 28, N. G. L. i. 19; eindæll, Fas. ii. 492: mod. delightful, charming.
inn-eygr, adj. in-eyed, hollow-eyed, Háv. 53, Barl. 199.
inn-fall, n. [Germ. einfall], fancy, (mod.)
inn-firðingr, m. a man from the inner part of a fjord (district), Sturl. i. 176, 178.
inn-fjálgr, adj., see fjálgr, Hkv. 2. 43.
inn-fæddr, part. native, in-born, D. N. ii. 95, freq. in mod. usage.
inn-ganga, u, f. going in, entering, Fms. i. 16, Hom. 51, Niðrst. 9; inngöngu-leyfi, leave to enter, Fms. ii. 160; mánaða inngöngur, the entrance, beginning of a month, Rb. 56; kirkju-i., a going into church; kvenna-i., the churching of women; klaustr-i., the entering a cloister, as a monk. 2. an entrance, door-way, Stj. 41.
inn-gangr, m. = innganga, Eg. 519, Bs. i. 783. 2. = Lat. introitus; inngangr messunnar, Hom. (St.); Föstu-inngangr, the beginning of Lent, Bs. i. 744 :-- introduction, to a book etc. (mod.)
inn-gerðis, adv. within the pales, D. N.
inn-gipta, u, f. endowment (of a monastery), D. N.
inn-gjald, n. an income; biskups rentur ok inngjöld, H. E. i. 434: paying in, opp. to útgjald, an outlay, Bs. i. 751: a tax, hann tók af þeim stór inngjöld, Stj.
inn-gróinn, part. in-grown, inveterate, (mod.)